nazwa badania
Kortyzol
kod oferty
171
kod ICD
M31
kategoria badań
Inne hormony i metabolity
Kortyzol - Krótko o badaniu
Kortyzol - Więcej informacji
Zaburzenia wydzielania kortyzolu mogą mieć charakter pierwotny lub wtórny. Powodem pierwotnego są: choroba nadnerczy powodująca ich nadczynność, np. nowotwór nadnercza, przerost nadnercza lub niedoczynność spowodowana zakażeniem lub krwotokiem w nadnerczu. Powodem wtórnego zaburzenia są: nieprawidłowości wydzielania ACTH i CRH występujące w niedoczynności przysadki mózgowej (np. w wyniku jej fizycznego uszkodzenia) lub nadczynności przysadki (np. w wyniku gruczolaka), nadczynności podwzgórza, a także w przypadku ektopowego wydzielania ACTH. Diagnostyka różnicowa powyższych stanów wymaga jednoczesnego oznaczenia kortyzolu i ACTH w krwi, a także opiera się na testach czynnościowych, oceniających funkcjonowanie osi podwzgórzowo-nadnerczowej po podaniu egzogennych substancji czynnych (np. oznaczenie kortyzolu po podaniu Synacthenu, testy stymulujące i hamujące ACTH, np. supresja dexametasonem). Kortyzol wydzielany jest pulsacyjnie, wykazując rytm dobowy z najwyższymi stężeniami pomiędzy godziną 4 rano i 12 w południe. Pomiarów w krwi dokonuje się najczęściej w godzinach 8-9 rano oraz około godziny 24. Dobowy rytm wydzielania kortyzolu jest zaburzany przez dodatkowe wyrzuty spowodowane stresem, stanem lękowym, urazem i zabiegiem operacyjnym, wysiłkiem lub anoreksją. W krwi kortyzol występuje w formie związanej z białkiem CBG (globulina wiążąca kortykosteroidy, transkortyna, CBG - ang. corticosteroid binding globulin
), którego stężenie wpływa na poziom kortyzolu całkowitego. Hiperestrogenizm, ciąża, doustna antykoncepcja zwiększają stężenie CBG. Wzrost poziomu kortyzolu występuje również w przypadku ostrych zakażeń, silnego bólu, cukrzycy i niewydolności krążenia.
Przygotowanie do badania
Parametr wykazuje zmienność dobową. Badanie należy wykonywać rano, pomiędzy godziną 8-9 lub około 24. Należy minimalizować wpływ stresu badanego podczas pobierania krwi. Przed badaniem utrzymywać normalną podaż soli i unikać nadmiernego wysiłku fizycznego. Badanie może być zlecone na czczo.


Wysiłek i stres
Unikać poważnego wysiłku i stresu


Rytm dobowy
Zmienność dobowa; zachowywać porę pobrania


Głodzenie
Ze względu na rytm dobowy wydzielania kortyzolu, krew do badania należy pobierać,w godzinach porannych pomiędzy godziną 6:00 a 10:00 lub w godzinach popołudniowych pomiędzy godziną 16:00 a 20:00. Należy minimalizować wpływ stresu badanego podczas pobierania krwi. Przed badaniem utrzymywać normalną podaż soli i unikać nadmiernego wysiłku fizycznego. Badanie może być zlecone na czczo.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Wzrost stężenia: dobowe maksimum, zespół Cushinga (w tym nowotwór nadnerczy, przerost nadnerczy), nowotwór przysadki (gruczolak), nadczynność podwzgórza, ektopowe wydzielanie ACTH (nowotwór inny niż przysadki, np. płuc), stres, hipoglikemia, uraz, zabieg chirurgiczny, zakażenie, ostry krwotok, hipowolemia, gorączka, wysiłek fizyczny, otyłość, nadczynność tarczycy, estrogenoterapia, alkohol;
Obniżone stężenie: niedoczynność kory nadnerczy (z różnych przyczyn), choroba Addisona, niedoczynność przysadki mózgowej (z różnych przyczyn), niedoczynność podwzgórza (z różnych przyczyn), niedoczynność tarczycy, leczenie glikokortykosteroidami, dobowe minimum.
Kortyzol - Znajdź badania powiązane
Badanie dostępne w pakietach
Artykuły powiązane z badaniem: Kortyzol
Badanie dostępne w pakietach
e-PAKIET FIT & ACTIVE MINIMUM
290.00 PLN 186.00 PLN
e-PAKIET FIT & ACTIVE MINIMUM z konsultacją
340.00 PLN 236.00 PLN
e-PAKIET FIT & ACTIVE MEDIUM
660.00 PLN 439.00 PLN
e-PAKIET FIT & ACTIVE MEDIUM z konsultacją
760.00 PLN 549.00 PLN
e-PAKIET FIT & ACTIVE MAXIMUM
1,085.00 PLN 725.00 PLN