Owsiki (wymaz parazytologiczny)

 

Badanie w kierunku zarażenia (infestacji) owsikiem ludzkim. Diagnostyka polega na wykrywaniu jaj owsika w wymazie okołoodbytnicznym,  pobranym wieczorem, 1-2 godzin po położeniu się lub rano, bezpośrednio  po wstaniu z łóżka,  lub na identyfikacji w kale lub fałdach skóry okolic odbytu dorosłych samic (masywna infestacja). Owsik ludzki  Enterobius vermicularis jest małym nicieniem o białawej barwie. Dorosłe osobniki bytują w jelicie przyczepione do jego ściany.  Samice wydostają się przez odbyt, na ogół w godzinach wieczornych  i w fałdach skóry okolic odbytu składają jaja. Wywołane tym swędzenie  powoduje drapanie się i roznoszenie niewielkich jaj. Owsik rozprzestrzenia się trzema sposobami: przez retroinwazje – larwy powstałe z jaj obecnych w okolicach odbytu wracają przez odbytnicę do jelita grubego;  per os (przez usta) – jaja dostają się ze skażonym pokarmem lub są przenoszone z okolic odbytu i połykane (autoinwazja); drogą inhalacyjną –  jaja z wyschniętych cząsteczkach kału. Do zarażenia dochodzi bardzo łatwo, w krótkim czasie infestacja może dotknąć osoby z otoczenia zarażonego (dzieci i dorosłych). Poza organizmem ludzkim jajo owsika zachowuje zdolność zarażania przez 3 tygodnie, skażając bieliznę osobistą i pościelową, ręczniki, w kurz  domowy, zabawki itd.