Panel egzema - 10 alergenów

Ilościowe oznaczenie in vitro  w surowicy krwi, w oparciu o ekstrakty alergenowe, przeciwciał klasy IgE specyficznych w stosunku do alergenów wywołujących lub zaostrzających objawy egzemy: roztoczy D. pteronyssinus; naskórka kota; naskórka psa; białka jaja kurzego; dorsza; soi; kakao; orzecha laskowego; orzecha ziemnego; lateksu i CCD (k202).
Egzema,  grupa chorób dermatologicznych charakteryzujących się stanem zapalnym skóry, bardzo często ma podłoże alergiczne. Może być wywołana zależną od przeciwciał IgE nadwrażliwością na jeden lub więcej alergenów pochodzących z jednego lub z kliku źródeł. Egzema może być jedynym objawem alergii lub z jednym z wielu dotykających różnych układów organizmu. Najczęściej pojawia się na twarzy, tułowiu, kończynach, dłoniach i w fałdach skórnych. Niekiedy na całym ciele. Objawia się: świądem i pieczeniem skóry; zaczerwienieniem; obrzękiem lub wysuszeniem; zmianami, jak: grudki, pęcherzyki; strupki etc.
Dermatophagoides pteronyssinus (d1), roztocze kurzu domowego. Alergia na D. pteronyssinus jest jedną z najczęstszych chorób alergicznych na świecie. Poza bardzo licznymi alergenami D. pteronyssinus, posiada szereg adiuwantów wrodzonej reakcji odpornościowej, również odpowiedzialnej za niepożądane efekty. Źródłem alergenów roztoczy są cząstki kału i w mniejszym stopniu, fragmenty ciał martwych osobników. Kał roztoczy wzbijany jest przejściowo w powietrze podczas zamiatania, odkurzania lub zmiany pościeli. Cząsteczki są na tyle małe, że przenikają do górnych i dolnych dróg oddechowych oraz wchodzą w kontakt ze skórą i oczami. Stwierdzono wysoki stopień reaktywności krzyżowej pomiędzy ekstraktami D. pteronyssinus i D. farinae. Obraz kliniczny nadwrażliwości na alergeny roztoczy wnikające drogą oddechową może obejmować: alergiczny nieżyt nosa wikłany niekiedy przewlekłym zapaleniem  zatok przynosowych; objawy oczne obejmujące: świąd, łzawienie spojówek i powiek, obrzęk powiek; zapalenia górnych i dolnych drogach oddechowych; astma i zaostrzenie objawów astmy; atopowe zapalenie skóry (AZS).
Naskórek (łupież) kota (e1). Alergeny obecne na sierści kota (łupież, naskórek, ślina) posiadają bardzo małe,  lotne, silnie alergizujące i długo utrzymujące się w powietrzu cząstki. Uczulenie na kota wykazuje silną korelację z astmą, zwłaszcza o ciężkim, trudnym do kontrolowania przebiegu. Powoduje również objawy silnego nieżytu nosa i spojówek, rzadziej objawy AZS.
Naskórek (łupież) psa (e2/e5). Uczulenie na psy (sierść, łupież, wydzieliny, wydaliny) w ostatnich dziesięcioleciach wzrasta.  Niewielkie cząstki łupieżu psa są lotne, długo utrzymują się w powietrzu i skutecznie rozpraszają, wnikając do górnych dróg oddechowych, oskrzeli i oskrzelików. Przyczyniają się do rozwoju lub zaostrzenia astmy.
Białko jajka (f1), zawierające 23 różne molekularne alergeny białkowe jest najsilniej alergizującym składnikiem jaja. Częstość alergii osiąga  0,5–2,5% u małych dzieci i tylko poniżej 0,25% u dorosłych. Stężenie sIgE dla białka jaja jest markerem uczulenia wskazującym na nasilenie i obraz kliniczny uczulenia. Objawy alergiczne wywołane przez białko jaja mogą obejmować występujące oddzielnie: reakcje żołądkowo-jelitowe; objawy ze strony układu oddechowego i oczu (nieżyt nosa, kaszel, skurcz oskrzeli, trudności w oddychaniu, zapalenie spojówek), reakcje skórne lub różne stadia reakcji narastającej reakcji anafilaktycznej obejmującej sekwencje wymienionych objawów. 
Dorsz f3. Częstość alergii na mięso ryb jest wysoka, plasując się po alergii na alergeny jaj, mleka, orzeszków ziemnych i skorupiaków. Objawy są bardzo ciężkie, łącznie z anafilaksją, do reakcji dochodzi na ekspozycji na alergen drogą pokarmową i oddechową. Istotne alergeny ryb wykazują termostabilność i lotność. Objawy alergii na dorsza mogą dotyczyć jednego narządu, układu lub mieć charakter uogólniony, wykazując charakter od łagodnego do ciężkiej anafilaksji. Dochodzi do klinicznej reaktywności krzyżowej alergenów dorsza i szeregu innych ryb. 
Soja, f15, należy do „wielkiej ósemki” alergenów odpowiedzialnych za 90% wszystkich reakcji alergicznych na pokarmy. Poza drogą pokarmową, do uczulenia/alergii na soję dochodzi drogą przezskórną (dzieci) i/lub oddechową. Alergia na soję występuje częściej u dzieci i w 70% przypadków cofa się po 10. roku życia. U dorosłych najczęstszą przyczyną reakcji na soję jest reaktywność krzyżowa z pyłkiem brzozy (uczulenie pierwotne).
Najsilniejsze właściwości alergizujące mają niegotowane ziarna soi,  mleko sojowe i tofu. Objawy alergii na soję różnią się osobniczo, a u tej samej osoby, w zależności od  ekspozycji na alergeny. Obejmują łagodne, miejscowe  reakcje w jamie ustnej, obrzęk naczynioworuchowy (główne objawy reakcji krzyżowych), atopowe zapalenie skóry, lecz także (w przypadku uczulenia na alergeny gatunkowo-specyficzne) różne fazy reakcji anafilaktycznej z ciężkimi objawami ze strony układu oddechowego (nieżyt i przekrwienie nosa, świszczący oddech, kaszel i trudności w oddychaniu) i układu sercowo-naczyniowego. Objawy ze stronu układu pokarmowego obejmują: wymioty, bóle brzucha, biegunkę i krwawe stolce.
Kakao (f93) wytwarzane jest z nasion kakaowca poddawanych fermentacji, suszonych, palonych i proszkowanych. Przy ekspozycji na kakao drogą pokarmową alergia może dawać objawy miejscowe w jamie ustnej i gardle; żołądkowo-jelitowe; skórne (AZS), oddechowe –  świszczący oddech, kaszel, astma oskrzelowa, nieżyt nosa i nieżyt nosa i spojówek oraz reakcje uogólnione (anafilaktyczne): od lekkich – pokrzywka, zaczerwienienie lub świąd skóry, po bardzo ciężkie lub śmiertelne. Osoby pracujące z nasionami kakaowca są narażone na ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych w wyniku wdychania alergenu.
Orzechy laskowe (17)  po spożyciu mogą wywoływać reakcje alergiczne zależne od IgE, w wyniku pierwotnej alergii pokarmowej lub w wyniku  zespołu alergii jamy ustnej, OAS (ang. oral allergy syndrome), zaliczanego do zespołów pyłkowo-pokarmowych, PFS (ang. pollen-food syndrome). W przypadku OAS uczuleniem pierwotnym jest uczulenie na pyłek, a objawy alergii wyzwalane są po spożyciu orzechów. W Polsce alergia na orzechy laskowe uznawana jest za alergię związaną  z pyłkami brzozy. Objawy są wtedy ograniczone do jamy ustnej i gardła.  Pierwotna alergia na orzechy laskowe  objawia się jako reakcje żołądkowo-jelitowe; alergiczny nieżyt nosa i alergiczny nieżyt nosa i spojówek, zaburzenia oddechowe, skurcz oskrzeli, astma; atopowe zapalenie skóry, zaburzenia krążenia czy anafilaksja (III stopnia lub wyższego).
Orzeszki ziemne (orzechy arachidowe), f13, powodują alergię u nawet 10% dzieci. Alergia pierwotna daje silniejsze objawy niż kliniczna alergia krzyżowa z  alergenami roślinnymi:  pyłku lub pokarmowymi. Objawy wykazują szeroką gamę od skórnych do zagrażających życiu anafilaktycznych. Dominujące alergeny są odporne na temperaturę i trawienie, alergenność niektórych może wzrastać w wyniku działania ciepła (pieczenia w temp. 150-170oC).  Alergia na orzeszki ziemne zwykle zaczyna się w dzieciństwie i utrzymuje się przez całe życie. Znaczna część osób uczulonych nie wykazuje klinicznych objawów alergii (sensytyzacja bezobjawowa).
Lateks naturalny (K82) preparowany jest z soku kauczukowca Hevea brasiliensis. Mimo zastępowania przez tworzywa sztuczne, lateks nadal stosowany jest do  produkcji wielu codziennych przedmiotów jak: zabawki, balony, czepki kąpielowe, kalosze, prezerwatywy oraz drobnego sprzętu medycznego jak: przede wszystkim rękawiczki, cewniki, kaniule, rurki dotchawicze etc. Alergia na lateks może być zaliczana do chorób związanych z narażeniem zawodowym (np. pracownicy służby zdrowia, służby sanitarne, kosmetyczki) – choć liczba przypadków znacznie maleje dzięki postępującej eliminacji. Ewentualność alergii na lateks powinna być rozważana w przypadku osób poddawanych zabiegom chirurgicznym i intensywnej opiece medycznej. Drogami narażenia na alergeny lateksu jest bezpośredni kontakt ze skórą lub błonami śluzowymi oraz droga wziewna. Objawy kliniczne alergii IgE-zależnej (nadwrażliwości natychmiastowej typu I) są różnorodne. Obejmują: miejscowy obrzęk naczynioruchowy, swędzenie skóry i  pokrzywkę; astmę oraz reakcje ogólnoustrojowe łącznie z anafilaksją w wysokim stopniu nasilenia. Narażenie na alergeny lateksu drogą oddechową może prowadzić do alergicznego nieżytu nosa (częste kichanie, wyciek z nosa, zatkany nos) oraz nieżytu nosa i spojówek. U osób poddawanych zabiegom chirurgicznym lub intensywnej opiece medycznej najczęściej występuje wysypka, zwężenie oskrzeli, a sporadycznie anafilaktyczna zapaść u osób w znieczuleniu w okresie okołooperacyjnym.
K202, ekstrakt alergenów ananasa (bromelaina); Ana c 2 wg nomenklatury WHO/IUIS, biologicznie jest mieszaniną protez cysteinowych  obecnych w łodydze i owocach ananasa.  Bromelaina ananasa bardzo rzadko powoduje objawy alergiczne ze strony układu oddechowego i przewodu pokarmowego, łącznie z anafilaksją. Ze względu na silną glikozylację posiada uniwersalne, N-glikanowe epitopy - glikotopy wiązane przez przeciwciała IgE stymulowane przez roślinne źródła alergenów (pyłki, łodygi, owoce etc.). Stąd  Ana c 2/ bromelaina jest szeroko stosowana jako marker określający krzyżowo reaktywne determinanty węglowodanowe (CCD) w ekstraktach alergenowych wychwytujących sIgE w klasycznych testach in vitro. Określenie puli  IgE wiążących w testach in vitro glikotopy CCD bromelainy, pozwala na oszacowanie puli sIgE istotnych klinicznie od klinicznie nieistotnych IgE, reagujących w takich testach wyłącznie krzyżowo. 
Przeciwciała klasy IgE uczestniczą w mechanizmie prowadzącym do atopowych, anafilaktycznych reakcji alergicznych (miejscowych lub uogólnionych), określonym jako natychmiastowa reakcja nadwrażliwości typu I. Osoby uczulone na obcy antygen zwany alergenem,  posiadają w krwi co najmniej wykrywalne stężenie IgE swoistych dla tego alergenu, podczas gdy u osób zdrowych przeciwciała IgE o takiej swoistości są  nieobecne lub niewykrywalne. Obecne w miejscu wniknięcia alergenu swoiste IgE wzmacniają odpowiedź na alergen, prowadzącą do miejscowego stanu zapalnego, równocześnie nasilając produkcję specyficznej antygenowo IgE, co wzmocnienia i  (czasami) uogólnia alergiczne reakcje zapalne. Nasilenie reakcji alergicznej jest skorelowane ze stężeniem alergenowo-specyficznej IgE, przy czym korelacja ta jest zależna od alergenu. Oznaczenie in vitro poziomu alergenowo-specyficznej IgE, łącznie z wywiadem klinicznym i wynikami innych badań laboratoryjnych, jest pomocne w identyfikacji alergenu odpowiedzialnego za uczulenie. Oznaczenie IgE in vitro nie stanowi zagrożenia dla badanego, które istnieje w przypadków testów skórnych i prowokacji. Ilościowy wynik stężenia sIgE wyrażony jest w kU/l. W teście wykorzystano ekstrakt alergenów opisanych powyżej źródeł alergenów oznaczonych kodem literowo-cyfrowym.