TBE (wirus kleszczowego zapalenia mózgu), IgM met. ELISA

Diagnostyka serologiczna kleszczowego zapalenia mózgu (KZM) – oznaczenie obecności w surowicy przeciwciał IgM specyficznych dla antygenów TBEV, czynnika etiologicznego  KZM. Kleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego spowodowaną przez TBEV (z ang. wirus kleszczowego zapalenia mózgu) należący do rodziny Flaviviridae. Wyróżnia się trzy podtypy TBEV spokrewnione pod względem antygenowym i filogenetycznym, ale wywołujące różne objawy kliniczne – jednym z nich jest podtyp europejski.  Do zakażenia wirusem dochodzi na skutek ukąszenia przez kleszcza, drogą pokarmową, przez zakażone surowe masło i mleko i drogą wziewną przez wdychanie kurzu zawierającego odchody zakażonych kleszczy. Zakażenie nie przenosi się z człowieka na człowieka. W blisko w 80% przypadków choroba przebiega jednofazowo, kończąc się całkowitym wyzdrowieniem. U 20-30% procent zakażonych ma cięższy przebieg, w którym po okresie pozornego zdrowienia, do 14 dni,  następuje druga faza. Choroba może mieć postać: oponową, mózgową i mózgowo-rdzeniową, przy czym u młodszych osób i dzieci dominuje zapalenie opon mózgowych, a wraz z wiekiem zaczynają przeważać pozostałe postacie. Pierwsza, mniej więcej tygodniowa, faza choroby następuje 1 do 4 tygodni po ukąszeniu przez kleszcza i przebiega z objawami grypopodobnymi. U części chorych po kilku dniach lepszego samopoczucia występuje druga faza choroby,  przebiegająca z bólami głowy, gorączką, wymiotami, nudnościami, utratą przytomności i zespołem innych objawów neurologicznych. Część przypadków kleszczowego zapalenia mózgu przebiega bezobjawowo i tylko badania wykazują przebycie zakażenia. Przechorowanie choroby pozostawia trwałą odporność. Choroba rzadko bywa śmiertelna, jednak mogą wystąpić trwałe powikłania neurologiczne, na przykład niedowłady, bóle głowy, zaniki mięśni i depresja. Dostępna jest szczepionka. Jednym ze sposobów diagnostyki kleszczowego zapalenia mózgu są badania serologiczne. Oznaczenie w surowicy przeciwciał IgM specyficznych dla antygenów wirusa (materiałem może być również płyn mózgowo-rdzeniowy) pozwala na potwierdzenie etiologii zapalenia mózgu.