Wolne łańcuchy lekkie lambda w moczu

Pomiar stężenia wolnych łańcuchów lambda (λ) w moczu. Dyskrazje komórek plazmatycznych stanowią odrębną grupę zaburzeń przednowotworowych i złośliwych. Charakteryzują się wytwarzaniem przez komórki plazmatyczne białek monoklonalnych (białka M), które mogą być kompletnymi immunoglobulinami (M-Ig); izolowanymi wolnymi łańcuchami lekkimi,  FLC (ang. free light chain): κ (kappa) lub λ (lambda), w przypadku chorób łańcuchów lekkich (ang. LCMM) lub rzadziej, wolnymi łańcuchami ciężkimi. Nadprodukcja i pozakomórkowe odkładanie FLC może prowadzić do choroby złogów łańcucha lekkiego (ang. LCDD) i amyloidozy. Rzadko białko M w dyskrazjach nie jest wytwarzane. W przypadku  szpiczaka mnogiego, MM (ang. multiple myeloma ), w 80% przypadków białko M jest immunoglobuliną złożoną z łańcuchów ciężkich i  lekkich; w 20% przypadków wyłącznie z łańcuchów lekkich: κ (kappa) lub λ (lambda); 3 % przypadków  określane jest jako niewydzielające białka M. Białka monoklonalne identyfikowane są i oznaczane ilościowo są w surowicy i w moczu. 
Komórki plazmatyczne prawidłowo wytwarzają niewielki nadmiar FLC. FLC κ w formie monomeru o ciężarze  22,5 kDa są syntezowanie dwa razy intensywniej niż FLC λ występujące w formie dimerycznej, lecz za to są trzykrotnie szybciej filtrowane w nerkach, stąd stosunek stężeń w surowicy κ-FLC do λ-FLC pozostaje stały, wynosząc 0,625 (stosunek związanych κ /λ w surowicy wynosi 2). W nerkach FLC są najpierw filtrowane w kłębuszkach nerkowych, a następnie ponownie wchłaniane i katabolizowane w kanalikach proksymalnych nefronu. Powoduje to, że w warunkach prawidłowych do moczu  dociera niewielka ilość FLC, określanych jako uFLC (ang. urine FLC). Wzrost stężenia uFLC jest efektem przekroczenia progu nerkowej reabsorpcji, następującego przy ok. sześciokrotnym wzroście stężenia FLC w surowicy. Wzrost stężenia FLC w surowicy (sFLC) może być efektem ich nasilonej syntezy (np. w MM) lub zmniejszonej zdolności wchłaniania w kanalikach nerkowych, proporcjonalnej do rodzaju i stopnia uszkodzenia nerek. Uszkodzenie nerek wydłuża czas półtrwania sFLC w z 2-6 godzin do 2-3 dni. Główną przyczyną wzrostu  uFLC są jednak wspomniane dyskrazje komórek plazmatycznych skutkujące gammopatiami monoklonalnymi (MG). Pomiar uFLC wykorzystywany jest w diagnostyce dyskrazji komórek plazmatycznych, monitorowaniu szpiczaka mnogiego oraz jako wczesny wskaźnik uszkodzenia nerek. Pomiary uFLC i sFLC wykazują zbyt niską korelację by stosować je wymiennie. Preferowane jest oznaczenie sFLC, gdyż ich obecność w moczu staje się zuważalna dopiero po przekroczeniu zdolności reabsorpcyjnej kanalików nerek. Pomiary sFLC wykazują większą czułość istotną w wykrywaniu resztkowych FLC po leczeniu oraz we wczesnym wykrywaniu FLC po wznowie gammapati.  Istnieją jednak przesłanki do wykorzystywania pomiarów uFLC  w celach prognostycznych oraz w przypadkach, gdy wyniki sFLC są niezgodne z obrazem klinicznym w podejrzeniu choroby nerek i chorób autoimmunologicznych (amyloidozy łańcuchów lekkich, AL).