Wymaz z jamy ustnej (bad. bakter.)

Wymaz z jamy ustnej  wykonywany jest głównie w diagnostyce chorób śluzówki jamy ustnej,  języka oraz chorób odzębowych.  Mikroflorę fizjologiczną człowieka stanowią drobnoustroje obecne stale:  tzw. rodzime (stali rezydenci): np. E.coli w okrężnicy, Propionibacterium  acnes na skórze, lub obecne przejściowo: kolonizujące skórę i/lub błony śluzowe. Flora fizjologiczna daje efekt odporności kolonizacyjnej, chroniąc przed zakażeniem innymi bakteriami. Skład drobnoustrojów rodzimych i przejściowych zmienia się w kolejnych fazach życia. Ich związek z organizmem może być mieć charakter komensalizmu, nosicielstwa lub zakażenia bezobjawowego. Wszystkie określane są jednak jako bakterie oportunistyczne lub potencjalnie chorobotwórcze.  Na błonach śluzowych, zębach, powierzchni ran (np. stopa cukrzycowa),  implantach,  bakterie wytwarzają błonę biologiczną, składającą się m.in. z wydzielanych przez nie polisacharydów, stanowiącą mikrośrodowisko utrudniające fagocytozę, prezentację antygenów bakteryjnych komórkom odpornościowym, przenikanie przeciwciał i antybiotyków. Błona biologiczna uszkodzona przez procesy ropne lub siły hemodynamiczne powoduje rozprzestrzenianie się bakterii w krążeniu. Zakażenia objawowe, których czynnikiem etiologicznym jest określona bakteria, noszą nazwę swoistych chorób zakaźnych (np. gruźlica). W większości zakażeń obraz kliniczny jest nietypowy dla gatunku, podział kliniczny opiera się na lokalizacji zakażenia, a pełna diagnostyka wymaga mikrobiologicznej  identyfikacji bakterii, połączonej z ustaleniem ich wrażliwości na leki.

Wymaz z jamy ustnej powinien być wykonany w ostrej fazie zakażenia, przed zastosowaniem antybiotyków lub 5 dni po zakończeniu antybiotykoterapii, rano, na czczo. Przed wymazem nie należy myć zębów, należy wyjąć ruchome protezy zębowe. W niezbędnych przypadkach wymaz można wykonać w 3-4 godz. po posiłku lub myciu zębów. Jednak jego wartość diagnostyczna jest słabsza.