e-Pakiet alergiczny pokarmowy

Pakiet składa się z trzech badań laboratoryjnych wykonywanych w próbce krwi żylnej, dobranych tak, by:

• wskazywały na predyspozycji badanego do atopii czyli alergii zależnej od IgE;
• potwierdzały alergiczne podłoże typowych objawów alergii pokarmowej obserwowanych u badanego;
• umożliwiały rozpoznanie alergii pokarmowej w przypadkach objawów nietypowych lub pozornie bez związku z przewodem pokarmowym.

Realizacja pakietu nie wymaga konsultacji ze specjalistycznym gabinetem alergologicznym. Wykonanie badań z inicjatywy pacjenta przed kontaktem z lekarzem ułatwia specjaliście prowadzenie wywiadu z chorym, umożliwiając trafne rozpoznanie przyczyny alergii na pierwszorazowej wizycie.

W odróżnieniu od ambulatoryjnych testów alergologicznych, (np. prowokacji czy testu skórnego), wiążących się z dyskomfortem i ryzykiem dla pacjenta, jedyną uciążliwością przy wykonaniu pakietu jest zabieg pobrania próbki krwi żylnej. Badanie wykonywane jest w dowolnym punkcie pobrań Diagnostyki na teranie całego kraju.

Alergia jest szkodliwą – „przestrzeloną”, reakcją układu odpornościowego na substancje obojętne dla osób o układzie odpornościowym działającym prawidłowo, określane jako alergeny. W powszechnej świadomości alergenami są struktury czy twory łączone z uczulaniem, bez względu na złożoność budowy i charakter chemiczny. Stąd mianem alergenu określane są pyłek brzozy i mleko, jabłko i aspiryna.

Ze względu na wygodę, tradycyjnie (również w fachowym piśmiennictwie), alergeny systematyzowano w zależności od drogi wnikania do organizmu, wyróżniając alergeny pokarmowe i oddechowe (wziewne) oraz jady owadów i leki/związki chemiczne. Podział ten okazuje się przydatny do teraz. Do alergenów pokarmowych zalicza się: alergeny pochodzenia roślinnego: owoce, warzywa, orzechy i nasiona (w tym zboża i ich przetwory) oraz pochodzenia zwierzęcego: mleko, jaja, mięso oraz owoce morza. Do drugich: pyłki roślin wiatropylnych, zarodniki pleśni, sierść i naskórki zwierząt, roztocza i owady domowe (ich odchody i wydzieliny) oraz związki chemiczne i cząstki mechaniczne obecne w środowisku domowym i zawodowym. Oddzielną grupę w tradycyjnym podziale alergenów stanowiły: jady owadów, pasożyty i leki. Alergeny pokarmowe i oddechowe należy rozpatrywać łącznie ze względu na podobieństwa ich składu, a także na możliwość wnikania tego samego alergenu do organizmu różnymi drogami, co powoduje zupełnie inne rodzaje objawów i konsekwencje uczulenia.

Alergia, czyli uczulenie objawiające się klinicznie (objawowe), poprzedzona jest fazą uczulenia bezobjawowego, polegającego na produkcji przez układ odpornościowy wyspecjalizowanych białek – przeciwciał klasy IgE swoiście reagujących z uczulającym alergenem. Kolejne kontakty powstałych sIgE i macierzystego alergenu uruchamiają mechanizm doprowadzający do widocznych i odczuwalnych objawów uczulenia, czyli alergii. Objawy manifestują się w krótkim, niekiedy bardzo krótkim (kilka minut) czasie od kontaktu z alergenem, stąd alergia zależna od IgE określana jest jako nadwrażliwość natychmiastowa. Reakcja alergiczna pojawia się, gdy poziom sIgE przekracza stężenie graniczne, a jej natężenie na ogół wzrasta wraz ze wzrostem stężenia sIgE. Zdolność do nadmiernej produkcji sIgE pod wpływem substancji obojętnych dla osób zdrowych nazywana jest atopią. Z osób atopowych rekrutują się osoby dotknięte alergią. Atopia jest skłonnością o charakterze dziedzicznym, stąd pytanie o przypadki alergii w rodzinie są stałym elementem wywiadu lekarskiego w kierunku chorób o podłożu alergicznym.

Pakiet składa się z trzech badań laboratoryjnych, z których:

• panel pokarmowych alergenów diagnostycznych identyfikujący antygenowo-specyficzne IgE (sIgE) ma charakter badania ściśle diagnostycznego, wskazując uczulające alergeny;
• morfologia krwi i IgE całkowita pełnią rolę pomocniczą, wzmacniając rozpoznanie i pozwalając na doprecyzowanie interpretacji klinicznej.

Morfologia krwi wskazuje na ryzyko alergii, choć parametry sugerujące taki wniosek nie są dla alergii specyficzne. O alergii świadczy wzrost liczby eozynofilii (granulocytów kwasochłonnych), szczególnie, gdy towarzyszu mu obniżona liczba neutrofili (granulocytów obojętnochłonnych). Trzeba jednak pamiętać, że wzrost eozynofilii towarzyszy również chorobom pasożytniczym, a także łuszczycy. Przesłanką o alergii jest również obniżenie hemoglobiny (HGB), a także obniżona liczba płytek krwi (PLT), zwanych również trombocytami.

Stężenie IgE całkowitej (IgE total, wszystkich cząsteczek IgE bez względu na specyficzność) jest parametrem przydatnym w ocenie atopii i parametrem pomocniczym dla oceny ryzyka alergii. Ryzyko staje się wyższe u osób ze stężeniem IgE całkowitej przekraczającym 100 U/ml, u których wykluczono choroby pasożytnicze. W ostatnich latach znaczenie znajomości stężenia całkowitej IgE uznawane jest za ważne dla prawidłowej interpretacji profilu IgE sowistych.  Stwierdzenie ekstremalnie wysokich lub niskich stężeń IgE całkowitej (wyrażających się, odpowiednio: w kU/ml lub  U/ml) sugeruje zasadność wyliczania stosunku stężenia sIgE do stężenia IgE całkowitej (sIgE/IgE). Wykazano, że w takich sytuacjach wielkość liczbowa stosunku sIgE/IgE jest diagnostycznie silniejsza niż wartości stężenia sIgE analizowane w oderwaniu.

Panel pokarmowy jest testem pozwalającym na ilościowy pomiar w surowicy krwi in vitro przeciwciał sIgE specyficznych w stosunku do 30 powszechnie uczulających alergenów pokarmowych oraz na pomiar IgE wiążących reszty węglowodanowe – CCD. Nieswoiste CCD (ang. cross-reactive carbohydrate determinants) są obecne, zarówno w alergenach glikoproteinowych jak i glikoproteinach niealergizujących, stąd nieme klinicznie  IgE wiążące CCD  fałszywie zawyżają pomiary istotnych klinicznie sIgE i fałszują wynik testów.  IgE anty-CCD są obecne obok specyficznych sIgE u osób cierpiących na alergię, zwłaszcza uczulonych na szereg alergenów roślinnych.