9 tydzień ciąży - co warto wiedzieć? Ciąża tydzień po tygodniu.

Dziewiąty tydzień po zapłodnieniu to zazwyczaj liczony przez lekarza ginekologa jedenasty tydzień ciąży. Różnica ta spowodowana jest trudnością w określeniu dokładnego momentu owulacji i zapłodnienia – w związku z tym ciąża jest liczona przez lekarzy ginekologów od pierwszego dnia ostatniej miesiączki przed zapłodnieniem- czyli około dwa tygodnie przed owulacją. Dokładny sposób liczenia tygodni ciąży został omówiony w poprzednim artykule.

9 tydzień ciąży – który to miesiąc?

Dziewiąty tydzień ciąży po zapłodnieniu to 3 miesiąc ciąży,  należy do pierwszego trymestru ciąży, a do daty porodu zostało 29 tygodni ciąży.

Ciążę podzielono na trzy trymestry, z których każdy trwa około trzech miesięcy. Pierwszy trymestr trwa od 1 do 13 tygodnia ciąży liczonego przez ginekologów, czyli do 11 tygodnia od zapłodnienia. Wiele kobiet końcówkę pierwszego trymestru i drugi trymestr określają jako „najlepszy czas ciąży”— nadchodzące tygodnie mogą być nieco łatwiejsze i mniej dokuczliwe niż poprzednie. Lepsze samopoczucie w 9 tygodniu ciąży? Zazwyczaj dopiero w drugim trymestrze ciąży organizm kobiety zaczyna się przyzwyczajać do zmian, które w nim zaszły, energia i siły witalne mogą zacząć wracać, a u niektórych kobiet mówi się nawet o efekcie „ciążowego glow”, czyli ciążowego promienienia.

Jak przebiega dziewiąty tydzień ciąży? Rozwój płodu w dziewiątym tygodniu ciąży po zapłodnieniu. Jak wygląda dziecko w dziewiątym tygodniu ciąży?

Dziewiąty tydzień ciąży po zapłodnieniu rozpoczyna okres płodowy życia dziecka w łonie matki. Oznacza to, że od tego momentu według nomenklatury medycznej rozwijające się dziecko określa się mianem płodu, a nie zarodka.

9 tydzień ciąży – jak wygląda dziecko? Dziewiąty tydzień po zapłodnieniu, a 11 tydzień ciąży liczony przez ginekologa to kolejny tydzień rozwoju i doskonalenia funkcji narządów u dziecka. 9 tydzień ciąży – wielkość dziecka? Płód w dziewiątym tygodniu ciąży osiąga już około 5 cm wzrostu, czyli jest wielkości figi i waży około 10 gram.

W 9 tygodniu po zapłodnieniu zaczyna się rozwijać łożysko paznokci, czyli podłoże dla paznokci u rąk i u stóp, a niedługim czasie zaczną z nich wyrastać paznokcie. Skóra płodu w 9 tygodniu ciąży po zapłodnieniu jest cienka i przezroczysta – widać przez nią rozległą sieć naczynek.

Na tym etapie ciąży cztery komory serca dziecka są w już pełni uformowane, a serce bije z częstością około 160 uderzeń na minutę.

Płeć – 9 tydzień ciąży USG

Pod koniec dziewiątego tygodnia po zapłodnieniu zaczynają się rozwijać zewnętrzne narządy płciowe czyli – penis i moszna u chłopców, oraz łechtaczka i wargi sromowe u dziewczynek.
Czy w 9 tygodniu ciąży można poznać płeć dziecka? Na tym etapie ciąży odróżnienie od siebie męskich i żeńskich narządów płciowych może przysparzać trudności, czasami potrzeba jeszcze kilku tygodni, aby z pewnością stwierdzić płeć dziecka za pomocą badania USG.

Objawy ciąży w dziewiątym tygodniu. 9 tydzień po zapłodnieniu – jakie można zaobserwować zmiany, czy widać już ciążowy brzuch? Ciało matki w dziewiątym tygodniu ciąży od zapłodnienia.

Do tej pory u kobiet w pierwszej ciąży, brzuszek mógł być jeszcze zupełnie niewidoczny. U części kobiet właśnie w 9 tygodniu ciąży po zapłodnieniu, zaczyna pojawiać się widoczne zaokrąglenie w okolicy podbrzusza. Ciążowy brzuszek zaczyna pojawiać się wcześniej u kobiet w kolejnych ciążach. Proces rozciągania się macicy i powiększania rozmiaru brzucha polega na rozciąganiu mięśni i więzadeł co u niektórych kobiet może wywoływać dolegliwości bólowe, jednak u większości kobiet ustępują one w niedługim czasie.

Objawy ciąży w 9 tygodniu po zapłodnieniu

Wiele objawów w 11 tygodniu ciąży liczonej przez lekarzy jest podobnych do tych, które występowały w poprzednich tygodniach — nudności, obolałe piersi, wzdęcia, zachcianki, czy niechęć do konkretnego rodzaju produktów spożywczych mogą się nadal utrzymywać. Należy pamiętać, że każda kobieta i ciąża są inne – nie wszystkie objawy muszą występować z takim samym natężeniem u wszystkich kobiet, a u niektórych ciężarnych może być ich całkowity brak- i jest to jak najbardziej w porządku. Należy pamiętać, że swoje objawy, czy wątpliwości związane ze stanem zdrowia należy zawsze konsultować z lekarzem prowadzącym ciążę.

Do niektórych z najczęstszych objawów występujących w 9 tygodniu ciąży po zapłodnieniu należą również:

• Biała wydzielina z pochwy

Zwiększona ilość białawej wydzieliny, wynika ze zwiększonych stężeń estrogenu we krwi. Należy pamiętać, że fizjologiczna, prawidłowa wydzielina jest zwykle przezroczysta lub biała i ma łagodny zapach. Jeśli wyczuwalny jest nieprzyjemny, ostry zapach, nietypowy kolor (być może żółto-zielony, zielony lub szary), oraz ból i świąd tej okolicy konieczny jest kontakt z lekarzem w celu wykluczenia infekcji dróg rodnych- potencjalnie niebezpiecznych dla rozwijającego się płodu i zdrowia matki.

• Zgaga i niestrawność

Objawy z układu pokarmowego wiążą się ze zwiększonym stężeniem progesteronu odpowiadającego za relaksację (rozluźnienie) mięśni gładkich- znajdujących się m.in. w przełyku oraz jelitach. Niestety, objawy żołądkowo-jelitowe u niektórych kobiet utrzymują się przez całą ciążę, istnieją jednak sposoby na ich złagodzenie. Celem złagodzenia zgagi należy: unikać pikantnych oraz tłustych potraw, spożywać regularnie mniejsze i częstsze posiłki oraz odczekać około godziny po spożyciu jedzenia, zanim przyjmie się pozycję leżącą.

Znikające objawy ciąży w 9 tygodniu

Powolne i sukcesywne ustępowanie nieprzyjemnych objawów ciąży wraz z uplywającymi tygodniami nie jest niczym niepokojącym. Natomiast ustanie objawów ciąży w 9 tygodniu, szczególnie mający charakter nagłego ustąpienia jest bardzo niepokojące i może wiązać się z zagrażającym poronieniem. Taką obserwację należy niezwłocznie zgłosić swojemu lekarzowi prowadzącemu ciążę.

Jakie badania wykonać w dziewiątym tygodniu od zapłodnienia? Badanie USG i wizyta lekarska w jedenastym tygodniu ciąży liczonym przez lekarza, czyli dziewiątym tygodniu ciąży po zapłodnieniu.

W 11 tygodniu ciąży liczonym przez lekarza płód jest już na tyle duży, że w odróżnieniu do poprzednich tygodni ciąży badanie USG wykonywane jest już zazwyczaj przez powłoki brzuszne ciężarnej, a nie przezpochwowo.

Oprócz oceny budowy płodu i jego narządów do informacji dostarczanych dzięki badaniu USG w dziewiątym tygodniu od zapłodnienia należy możliwość określenia płci dziecka. Należy jednak pamiętać iż na tym etapie ciąży poznanie płci nie zawsze jest jeszcze możliwe i łatwo o pomyłkę, dlatego płeć dziecka jest jeszcze zazwyczaj potwierdzana podczas kolejnego badania USG, w okolicy 20. tygodnia ciąży.

Podczas badania USG między 11-14 tygodniem ciąży ocenia się także pomiar zwany długością ciemieniowo-siedzeniową: CRL, który pozwala na dokładną ocenę wieku ciążowego. W przypadku, gdy termin wyliczony na podstawie daty ostatniej miesiączki, oraz termin wyznaczony za pomocą pomiaru CRL są zgodne, lub różnią się o kilka dni, pozostaje się przy wieku ciąży określonym na podstawie daty ostatniej miesiączki. Jeśli jednak rozbieżność jest większa niż 5 dni to termin ciąży zmienia się na określony podczas pomiaru CRL podczas USG.

Dla 11 tygodnia ciąży pomiar CRL wynosi około 50 mm.

W 11 tygodniu ciąży liczonym przez lekarza rozpoczyna się również okienko czasowe, w którym powinno wykonać się pierwsze USG diagnostyczne tzw. USG genetyczne, określające czy płód rozwija się prawidłowo. Badanie USG genetyczne należy wykonać między 11-14 (13 tygodniem + 6 dni) tygodniem ciąży. Za pomocą pomiaru różnych parametrów widocznych na obrazie USG lekarz może wykluczyć niektóre wady wrodzone płodu i określić ryzyko zespołów chorobowych. Do mierzonych podczas badania USG genetycznego pomiarów należą:

• Przezierność karkowa (skrót NT z ang. Nuchal Translucency) – polega na pomiarze odległości między skórą, a tkanką podskórną w okolicach szyi.
• Kość nosowa (skrót NB z ang. Nasal Bone) – polega na sprawdzeniu obecności kości nosowej u płodu. W pzrzypadku niektórych zespołów wad może występować opóźnione kostnienie tej kości.
• Przepływ krwi w przewodzie żylnym (DV)
• Przepływ krwi przez zastawkę trójdzielną (TR)

Warunkami do wykonania badania przezierności karkowej (NT) oraz kości nosowej (NB) jest długość siedzeniowa CRL w zakresie od 40-84 mm, co odpowiada okresowi między 11-14. tygodniem ciąży.

Wykonanie badania USG na tym etapie pozwala sprawdzić rozwój większości narządów: serca, żołądka, pęcherza moczowego, ścian powłok jamy brzusznej, żołądka i kręgosłupa. Ocenia się wtedy ich budowę i sprawdza przepływy krwi. Dodatkowo analizuje się, czy nie pojawiły się inne wady rozwojowe, takie jak na przykład rozszczep cewy nerwowej.

Kolejnym badaniem oceniającym ryzyko wystąpienia wad genetycznych u płodu jest wykonanie nieinwazyjnego badania z krwi tzw. Testu PAPP-A (testu podwójnego), które bierze pod uwagę stężenie gonadotropiny kosmówkowej oraz poziom stężenia białka PAPP-A (PAPP-A). Należy pamiętać, że test podwójny powinien zawsze być wykonywany w połączeniu z badaniem genetycznym USG obejmującym pomiar przezierności karkowej (NT).

W tym okresie ciąży możliwe jest już również wykonanie testu NIPT (ang. Non Invasive Prenatal Testing), czyli badania wolnego DNA płodu pobieranego z krwi matki. Test ten należy do nieinwazyjnych badań prenatalnych i może pomóc wykryć choroby genetyczne, takie jak zespół Downa, zespół Edwardsa czy Patau. Za pomocą tego testu można również określić płeć płodu. Testy genetyczne takie jak Sanco lub Harmony dostępne do wykonania w Nowej Genetyce, a ich główną zaletą jest bardzo wysoka czułość, przekraczająca 99% dla trisomii 21, 18 i 13 pary chromosomów (czyli kolejno zespołu Downa, Edwardsa i Patau).

Jak zadbać o siebie w 9 tygodniu ciąży po zapłodnieniu? Styl życia w 11 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza.

Nie ulega wątpliwości, iż ciąża i oczekiwanie na dziecko wiążą się z ogromnymi zmianami w życiu przyszłej matki, a pojawiające się i często nakładające różne emocje takie jak: ekscytacja, poddenerwowanie, czy niepewność, są zupełnie normalne. W tym szczególnym czasie warto dać sobie przestrzeń na odczuwanie trudnych emocji, priorytetyzowanie odpoczynku, zaplanowanie zdrowych posiłków, czy odpowiednie i bezpieczne ćwiczenia. Dbając w ciąży o siebie, dbasz również o swoje dziecko.

Autor: Lek. med. Katarzyna Lizak

Bibliografia:

1. Położnictwo i ginekologia Tom 1-2 – Grzegorz H. Bręborowicz 2020.
2. ACOG. 2021. How your fetus grows during pregnancy.                                                                American College of Obstetricians and Gynecologists. https://www.acog.org/womens-health/faqs/how-your-fetus-grows-during-pregnancy
3. Merck Manual. 2022. Stages of Development of the Fetus.
4. MedlinePlus (ADAM). 2021. Fetal development.