09 stycznia 2023 - Przeczytasz w 4 min

Choroba Minora, czyli drżenie samoistne – objawy, leczenie, zapobieganie

Drżenie samoistne, znane również jako choroba Minora to występowanie mimowolnych ruchów kończyn (zazwyczaj górnych), głowy lub żuchwy. Drżenie samoistne powstaje na skutek rytmicznych skurczów mięśni u osoby bez innych zaburzeń neurologicznych i jest najczęstszą postacią drżenia patologicznego. Dowiedz się jak często występuje choroba Minora i co zrobić w przypadku jej podejrzenia?

Choroba Minora

Badania epidemiologiczne szacują, że drżenie samoistne występuje u 5% osób powyżej 65 roku życia, oraz u 12,6% osób w wieku 70-79 lat. W około 50% drżenie samoistne ma charakter rodzinny (co oznacza, że choroba jest dziedziczona), zwłaszcza u osób, u których rozwinęło się w młodszym wieku. Z powodu dużej częstości występowania i związku drżenia samoistnego ze starszym wiekiem, jest to najczęstsze schorzenie rozpoznawane błędnie jako choroba Parkinsona.

Drżenie samoistne – kogo dotyczy?

Pomimo iż drżenie samoistne dotyczy głownie osób starszych i częstość występowania wzrasta wraz wiekiem, to może pojawić się także u osób młodszych. Osoby starsze, które zgłaszają się do lekarza, często mówią o znacznie wcześniejszym początku drżenia samoistnego (sięgającego nawet do 20-30 lat wstecz), a powodem zgłoszenia się po pomoc jest zazwyczaj nasilenie objawów. Dokładne przyczyny drżenia samoistnego nie zostały dokładnie poznane.

Drżenie samoistne – objawy

Drżenie samoistne na początku obejmuje zwykle obie kończyny górne (80-100% przypadków), w dalszym przebiegu choroby drżenie może objąć głowę, wargi, język oraz głos i ma charakter posturalno- kinetyczny, czyli występuje po wyciągnięciu rąk, sięganiu po przedmioty, wykonywaniu innych czynności lub w wyniku emocji. Drżenie samoistne rzadko występuje w spoczynku. Drżenie nasila pisanie oraz zbliżanie rąk do twarzy. Dla drżenia samoistnego typowe jest czasowe zmniejszenie nasilenia objawów pod wpływem niewielkiej dawki alkoholu.

Drżenie samoistne charakteryzuje się rytmicznością, regularnością oraz stałością ruchów drgających.

  • W przypadku rąk drżenie samoistne przybiera postać drobnofalistego opadania i unoszenia palców. Drżenie rąk jest zazwyczaj symetryczne, nasila się podczas precyzyjnych i zamierzonych ruchów, w godzinach wieczornych, pod wpływem emocji, stresu (drżenie samoistne stresowe) oraz zmęczenia.
  • Drżenie głowy ma charakter przytakiwania lub przeczenia przy jej prawidłowych ułożeniu, a drżenie języka polega na jego wysuwaniu i chowaniu.
  • W rzadszych przypadkach w kończynach dolnych drżenie samoistne ma charakter zginania i prostowania stopy.

Drżenie samoistne zmniejsza się natomiast przy odwróceniu uwagi, spożyciu niewielkiej ilość alkoholu lub podparciu ręki lub głowy. W przypadkach typowych drżenia samoistnego badanie neurologiczne nie wykazuje zmian, w zaawansowanej postaci choroby można zauważyć zwiększone napięcie mięśni w kończynach górnych lub rzadziej inne objawy neurologiczne.

Choroba Minora – przebieg

W przypadku choroby Minora zazwyczaj przez wiele lat drżenie nie postępuje, jednak u części osób wraz z upływem czasu może się nasilać prowadząc do narastającej niesprawności, związanej z narastaniem amplitudy (czyli zwiększenia wychyleń) drżenia. Choroba Minora oprócz upośledzenia sprawności fizycznej, może również prowadzić do pogorszenia jakości funkcjonowania psychospołecznego. Drżenie samoistne nie wpływa na długość życia, jest jednak chorobą nieuleczalną, której objawy można łagodzić leczeniem.

Choroba Minora – diagnostyka

Drżenie samoistne samo w sobie jest najczęstszym zaburzeniem ruchu i może występować w przebiegu wielu chorób układu nerwowego. W związku z tym rozpoznanie drżenia samoistnego opiera się na wykluczeniu innych chorób mogących przebiegać z drżeniem ( m.in: nadczynności tarczycy, choroby Parkinsona), obserwacji klinicznej pacjenta oraz spełnieniu kryteriów choroby.

Nie istnieją badania laboratoryjne, które mogą jednoznacznie potwierdzić rozpoznanie, a wykonanie badań neuroobrazowych uzasadnione jest jedynie w nietypowych przypadkach, budzących podejrzenie innych przyczyn drżenia. Na zróżnicowanie drżenia samoistnego od choroby Parkinsona pozwala jedynie badanie SPECT, które jest rodzajem tomografii komputerowej.

Należy pamiętać, aby w przypadku wystąpienia drżenia zgłosić się do swojego lekarza POZ, który po przeprowadzeniu wywiadu zleci odpowiednie badania. Drżenie rąk nie musi być objawem drżenia samoistnego i należy wykluczyć jego inne przyczyny.

Drżenie samoistne – leczenie

Drżenie samoistne o niewielkim nasileniu i małej uciążliwości zazwyczaj nie wymaga leczenia. U pacjentów z bardziej zaawansowaną postacią choroby, którzy decydują się na leczenie ma ono charakter objawowy i obejmuje przyjmowanie między innymi leków blokujących receptor beta-adrenergiczny, lub leków przeciwpadaczkowych. O doborze leków stosowanych u danego pacjenta decyduje lekarz neurolog. W niektórych przypadkach skuteczne mogą być iniekcje toksyny botulinowej do mięśni kończyn górnych lub szyi. Części pacjentów, których dotyczy samoistne drżenie mięśni poleca się treningi motoryki z zastosowaniem np. obciążników na nadgarstki lub przedmiotów cięższych od tych codziennego użytku, które stabilizują ręce i łagodzą amplitudy drgań. Leczenie drżenia samoistnego można połączyć z terapią zajęciową, w szczególności ergoterapią, czyli usprawnianiem poprzez pracę. W drżeniu samoistnym o nasilonej postaci odpornej na leczenie farmakologiczne można zastosować zabiegi chirurgiczne: zabieg ablacyjny lub stymulację elektryczną głębokich struktur mózgu, które przynoszą znaczną poprawę.

Drżenie samoistne – jak zapobiegać?

Niestety nie ma określonej profilaktyki w chorobie Minora, można jedynie próbować łagodzić jej objawy. Pomocne może być ograniczenie spożywania kofeiny, herbaty, nikotyny oraz napojów energetycznych.

Bibliografia:

  1. Neurologia Tom 2. Kozubski 2013, PZWL
  2. Kompendium neurologii. Podemski R. Via Medica, Gdańsk 2011.
  3. Drżenie samoistne. Siemiński M, Nyka WM, Nitka-Siemińska A.  Forum Medycyny Rodzinnej 2007;1(3):250-254
Powiązane pakiety

Pakiet profilaktyka kobieta
Pakiet zawiera zestaw badań pomocnych w ocenie funkcjonowania wielu narządów i układów. Wynik morfologii wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności, możliwych chorób przewlekłych, niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii i nieprawidłowości w układzie krwionośnym. Uzupełnieniem morfologii jest pomiar stężenia żelaza, czyli pierwiastka istotnego w procesie produkcji krwinek czerwonych, którego niedobory u kobiet wynikają najczęściej z przedłużających się i obfitych krwawień miesięcznych. Badanie stężenia CRP potwierdza lub wyklucza obecność toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Za pośrednictwem badań – glukozy i cholesterolu – kontrolowany jest metabolizm węglowodanów i lipidów (tłuszczy). Pomiar stężenia glukozy jest kluczowy w ocenie gospodarki węglowodanowej i diagnostyce podstępnej choroby metabolicznej – cukrzycy. To choroba, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić do groźnych, naczyniowych, neurologicznych i okulistycznych powikłań. Pomiar stężenia cholesterolu całkowitego to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia takich jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu lub choroby tętnic obwodowych. Kolejne badanie, aktywność enzymu ALT służy ocenie funkcjonowania wątroby, czyli organu, który pełni równocześnie około 200 różnych funkcji, a wśród nich najważniejsze jest produkowanie glukozy, magazynowanie witamin i produkcja czynników krzepnięcia oraz usuwanie groźnych dla życia toksyn. Za pośrednictwem badania stężenia kreatyniny, kontrolowana jest praca nerek. Cennym uzupełnieniem pakietu jest pomiar stężenia TSH, czyli hormonu przysadkowego regulującego pracę tarczycy. Ten niewielki gruczoł zlokalizowany na przedniej części szyi, odpowiada m.in. za tempo metabolizmu, temperaturę i stabilność masy ciała, płodność, ale także psychiczne aspekty zdrowia, a pomiar stężenia TSH stanowi ważny element diagnostyki niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Witamina D to parametr coraz częściej oznaczany w diagnostyce zaburzeń odporności i schorzeń o podłożu zapalnym lub autoimmunizacyjnym. To również uznany wskaźnik gospodarki wapniowo - fosforanowej i obrotu kostnego, ważny element diagnostyki osteoporozy, rozwijającej się w następstwie wygaszania czynności hormonalnej jajników (menopauzy).

Pakiet profilaktyka mężczyzna
Pakiet zawiera zestaw badań pomocnych w ocenie funkcjonowania wielu narządów i układów. Wynik morfologii wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności, możliwych chorób przewlekłych, niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii i nieprawidłowości w układzie krwionośnym. Badanie stężenia CRP potwierdza lub wyklucza obecność toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Za pośrednictwem badań – glukozy i cholesterolu – kontrolowany jest metabolizm węglowodanów i lipidów (tłuszczy). Pomiar stężenia glukozy jest kluczowy w ocenie gospodarki węglowodanowej i diagnostyce podstępnej choroby metabolicznej – cukrzycy. To choroba, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić do groźnych, naczyniowych, neurologicznych i okulistycznych powikłań. Pomiar stężenia cholesterolu całkowitego to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia takich jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu lub choroby tętnic obwodowych. W ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych przydatne jest także badanie stężenia kwasu moczowego. Pomiar tego metabolitu stosuje się ponadto w diagnostyce dny moczanowej, będącej częstą przyczyną bólu stawów. Kolejne badanie, aktywność enzymu ALT służy ocenie funkcjonowania wątroby, czyli organu, który pełni równocześnie około 200 różnych funkcji, a wśród nich najważniejsze jest produkowanie glukozy, magazynowanie witamin i produkcja czynników krzepnięcia oraz usuwanie groźnych dla życia toksyn. Za pośrednictwem badania stężenia kreatyniny, kontrolowana jest praca nerek. Cennym uzupełnieniem pakietu jest pomiar stężenia TSH, czyli hormonu przysadkowego regulującego pracę tarczycy. Ten niewielki gruczoł zlokalizowany na przedniej części szyi, odpowiada m.in. za tempo metabolizmu, temperaturę i stabilność masy ciała, płodność, ale także psychiczne aspekty zdrowia, a pomiar stężenia TSH stanowi ważny element diagnostyki niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Witamina D to parametr coraz częściej oznaczany w diagnostyce zaburzeń odporności i schorzeń o podłożu zapalnym lub autoimmunizacyjnym. To również uznany wskaźnik gospodarki wapniowo - fosforanowej i obrotu kostnego, czyli ważny element diagnostyki osteoporozy. To zestaw badań profilaktycznych dobrany przez lekarzy i diagnostów.

E-PAKIET PROFILAKTYCZNY PODSTAWOWY
W pakiecie uwzględniono morfologię krwi - podstawowe badanie oceniające ogólną kondycję organizmu. Badanie wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności organizmu, chorób przewlekłych, możliwych niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii, toczących się infekcji o różnej etiologii czy poważnych chorób hematologicznych. Pomiar stężenia glukozy i poszczególnych składowych lipidogramu pomoże w ocenie Twojego metabolizmu, czyli procesu przemian węglowodanów i lipidów. W ocenie gospodarki węglowodanowej kluczowy jest pomiar stężenia glukozy. Wysokie stężenie glukozy na czczo najczęściej jest wynikiem choroby metabolicznej – cukrzycy, uznanego czynnika ryzyka udaru mózgu. Cukrzyca (szczególnie typu II) jest chorobą podstępną, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić w tym czasie do groźnych, najczęściej naczyniowych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu. Pomiar stężenia poszczególnych składowych lipidogramu to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia, w tym udaru mózgu. Cennym uzupełnieniem pakietu jest badanie stężenia CRP. Podwyższone stężenie CRP wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób sercowo – naczyniowych, np. miażdżycy której konsekwencją może być udar mózgu. Ponadto CRP to niespecyficzny wskaźnik stanu zapalnego, którego stężenie wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, ale także w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych jak reumatoidalne zapalenie stawów i nieswoiste zapalne choroby jelit oraz w chorobach nowotworowych. Doskonałym uzupełnieniem Pakietu profilaktycznego podstawowego są badania umożliwiające: określenie przyczyny anemii (żelazo, ferrytyna, witamina B12, kwas foliowy) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie zaburzeń układu odpornościowego (witamina D, IgG) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie, monitorowanie przebiegu i leczenia chorób metabolicznych (hemoglobina glikowana, Apo B, lipoproteina a) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie niedoboru witamin i minerałów - pakiet dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj   Czas oczekiwania na wyniki e-pakietu w większości laboratoriów wynosi 1 dzień roboczy.* *Czas prezentowany jest w dniach roboczych i może ulec zmianie ze względu na uwarunkowania laboratoryjne i nie stanowi zobowiązania do realizacji usługi w tym czasie. Informację o przewidywanym czasie wykonania wszystkich badań objętych pakietem, zależnie od wybranego punktu pobrań, można sprawdzić na podstronach poszczególnych badań, wybierając placówkę realizacji lub kontaktując się z infolinią. Uwaga! Jeżeli kupujesz badanie dla dziecka, zrealizuj je w punkcie przyjaznym dzieciom - sprawdź PUNKTY PRZYJAZNE DZIECIOM.