Jak wygląda łupież rumieniowy? Pierwsze objawy i metody leczenia

Mimo że łupież jest chorobą, która kojarzy się głównie ze skórą głowy, to jego rodzajów jest więcej. Różnią się one między sobą lokalizacją patologicznych zmian, występującymi objawami oraz przebiegiem choroby. Jednym z rodzajów łupieżu jest łupież rumieniowy. Za jego występowanie odpowiedzialne są bakterie Corynebacterium minutissimum. Nadmierne namnażanie się tych bakterii, prowadzi do powstawania charakterystycznych zmian skórnych, najczęściej w okolicy pachwin. Łupież rumieniowy jest schorzeniem wymagającym specjalistycznego leczenia. Uzyskanie dobrych efektów terapii może wymagać czasu oraz zaangażowania ze strony pacjenta w realizację zaleceń lekarskich. Dowiedz się, u kogo może zostać zdiagnozowany łupież rumieniowy, jakie są jego objawy i jak wygląda proces leczenia.

Łupież rumieniowy – jak wygląda?

Łupież rumieniowy (Erythrasma) jest często spotykaną chorobą skóry o podłożu bakteryjnym. Za infekcje odpowiedzialne są Gram-dodatnie maczugowce Corynebacterium minutissimum. Bakterie te tworzą fizjologiczną florę skóry człowieka, aczkolwiek w pewnych warunkach może dochodzić do ich nadmiernego namnożenia i w następstwie wywołania zmian patologicznych. Czynnikami ryzyka, predysponującymi do zakażenia jest:

• nadmierna potliwość,
• wiek,
• otyłość,
• cukrzyca,
• obniżona odporność,
• nieodpowiednia higiena osobista.

Łupież rumieniowy jest przypadłością dotyczącą z reguły osób dorosłych, a rzadziej może być również diagnozowany u dzieci. Ponadto, może występować częściej u mężczyzn, zwłaszcza starszych niż u kobiet. Rozwojowi schorzenia sprzyja też gorący i wilgotny klimat. Pomimo że choroba ma łagodny przebieg to niestety niejednokrotnie przybiera przewlekłą postać. Okres jej trwania to miesiące, a nawet lata. Możliwe są nawroty choroby. Ryzyko przeniesienia łupieżu rumieniowego na drugą osobę jest niewielkie.

Łupież rumieniowy – objawy

W przebiegu łupieżu rumieniowego pojawiają się charakterystyczne zmiany skórne w postaci dobrze odgraniczonych, nieregularnych plam, którym może towarzyszyć nieznaczne łuszczenie się na powierzchni. Zmiany przyjmują czerwonobrązowe lub brunatne zabarwienie. Pacjenci nie zgłaszają żadnych objawów podmiotowych. Brak odczuwalnych dolegliwości, w tym zazwyczaj brak odczuwanego świądu skóry, jest czynnikiem pomagającym odróżnić łupież rumieniowy, na przykład od zakażeń skóry o podłożu grzybiczym. Zmiany występujące na skórze są umiejscowione zwykle w okolicy pachwin i po wewnętrznej stronie ud. Mimo że zdarza się to rzadziej, to łupież rumieniowy może zająć także doły pachowe lub przestrzenie międzypalcowe stóp. Łupież rumieniowy występuje zatem w miejscach w obrębie skóry, które są najbardziej podatne na nadmierną potliwość i przegrzanie. U niektórych pacjentów zmiany mogą mieć charakter rozsiany.

W przypadku pojawienia się charakterystycznych dla łupieżu rumieniowego zmian skórnych (o typowym zabarwieniu i lokalizacji), wskazana jest konsultacja z lekarzem dermatologiem.

Łupież rumieniowy – rozpoznanie

Na początku wizyty lekarz z pewnością zapyta Cię o historię medyczną, a następnie przeprowadzi badanie fizykalne, podczas którego oceni powstałe zmiany skórne. W celu odróżnienia łupieżu rumieniowego od innych schorzeń, takich jak chociażby łupież pstry, kandydoza, odwrócona łuszczyca, czy łojotokowe zapalenie skóry, specjalista może wykonać lub zlecić wykonanie dodatkowych badań. Jednym z nich jest badanie w lampie Wooda. W badaniu wykonywanym przy użyciu lampy Wooda wykorzystywane jest zjawisko fluorescencji. O występowaniu łupieżu rumieniowego będzie świadczyła koralowoczerwona/ pomarańczowoczerwona fluorescencja w lampie Wooda. Nie ma zbyt wielu wymagań, jeśli chodzi o przygotowanie do tego badania. Ważne, aby skóra była czysta, jednakże nie zaleca się by była myta na chwilę przed wykonaniem testu. Co więcej, nie należy aplikować na skórę dezodorantów, kremów, maści, czy innych produktów, gdyż mogłyby one wpłynąć na wynik badania. Badanie w lampie Wooda jest bezpieczne i bezbolesne.  Poza badaniem w lampie Wooda lekarz może podjąć decyzję o wykonaniu badań mikrobiologicznych. Rozpoznanie łupieżu rumieniowego odbywa się zatem głównie na podstawie obecności typowych zmian na skórze oraz wyniku badania w lampie Wooda.

Łupież rumieniowy – leczenie

Zmiany, pojawiające się w przebiegu łupieżu rumieniowego, powinny skłonić do umówienia się na konsultację dermatologiczną. Łupież rumieniowy jest schorzeniem wymagającym leczenia. Bagatelizowanie problemu może skutkować rozprzestrzenieniem zmian na większym obszarze skóry, a niekiedy dochodzi również do współwystępowania zakażeń o etiologii grzybiczej.

W leczeniu łupieżu rumieniowego, ze względu na jego etiologię bakteryjną, stosuje się antybiotyk. Najczęściej przepisywanym antybiotykiem jest erytromycyna. Proces leczenia może się różnić u poszczególnych pacjentów, czego powodem jest na przykład rozległość zmian i stopień ich nasilenia. Preparaty zawierające antybiotyk mogą być podawane na skórę miejscowo. Zazwyczaj ma to miejsce przy mniej nasilonych zmianach. Jeśli leczenie miejscowe jest niewystarczające lub zmiany są bardzo nasilone, rozległe i mają charakter nawracający, lekarz może zastosować leczenie preparatami doustnymi. Gdy dodatkowo występuje zakażenie grzybicze do leczenia zostają włączone leki przeciwgrzybicze. Terapia łupieżu rumieniowego może potrwać nawet do dwóch tygodni. Całkowite wyleczenie łupieżu rumieniowego jest osiągalne, jednakże zważywszy na przewlekły charakter choroby, może wymagać czasu i przede wszystkim wyeliminowania lub ograniczenia czynników ryzyka sprzyjających zakażeniu.

Łupież rumieniowy – domowe sposoby

Skuteczne wyeliminowanie łupieżu rumieniowego wymaga aktywnego zaangażowania pacjenta w proces leczniczy. Istotne jest postępowanie zgodnie z zaleceniami lekarza i właściwe stosowanie zapisanych przez niego preparatów. Pozytywny wpływ na proces leczenia będzie miała także dbałość o właściwą higienę osobistą. Jednym z elementów pomagających przeciwdziałać nadmiernemu namnażaniu się bakterii jest używanie preparatów myjących, które wykazują działanie przeciwbakteryjne. W sprzedaży dostępnych jest mnóstwo preparatów zarówno do higieny, jak i pielęgnacji skóry, stąd, aby wybrać odpowiednie produkty, dostosowane do indywidualnych potrzeb, warto zasięgnąć opinii lekarza dermatologa lub opinii kosmetologa. Do rozwoju łupieżu rumieniowego prowadzi wiele czynników ryzyka. Ich eliminacja lub przynajmniej ograniczenie ich wpływu jest bardzo ważne w procesie leczenia tego schorzenia oraz zminimalizowaniu ryzyka nawrotów. Gdy jako przyczyna rozwoju łupieżu rumieniowego jest rozważana nadmierna potliwość, można rozpocząć stosowanie środków zmniejszających potliwość. Wskazane jest też noszenie przewiewnych ubrań, wykonanych z naturalnych materiałów. U pacjentów z nadwagą, konieczne jest wdrożenie działań pozwalających na normalizację masy ciała. Łupież rumieniowy może też towarzyszyć cukrzycy, dlatego ważne jest rozpoczęcie leczenia i regularna kontrola stężenia glukozy we krwi.

Autor: Mgr Aleksandra Wasilów

Bibliografia:

1. Erythrasma. Groves JB, Nassereddin A, Freeman AM. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; August 7, 2023.

2. Dermatologia. Rycroft RJG, Robertson SJ, Wakelin SH, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.

3. Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Jabłońska S, Majewski S. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.

4. Wood’s Light. Al Aboud DM, Gossman W. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; September 2, 2022. 5. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171028,lupiez-rumieniowy