Łuszczyca na stopach – jak ją rozpoznać?

Łuszczyca na stopach, w terminologii medycznej określana mianem łuszczycy dłoniowo-podeszwowej, to przewlekła choroba, mogąca prowadzić do znacznych zaburzeń w codziennym funkcjonowaniu. Wprowadzenie nowych terapii daje obiecujące rezultaty w leczeniu łuszczycy i nadzieję na stosunkowo normalne życie dla milionów chorych na całym świecie. Dowiedz się więcej na temat przyczyn, objawów i diagnostyki łuszczycy dłoniowo-podeszwowej oraz nowoczesnych metod leczenia tej choroby.

Łuszczyca na stopach i dłoniach, czyli jedna z odmian łuszczycy

Łuszczyca dłoniowo-podeszwowa (ang. palmoplantar psoriasis) to jedna z odmian łuszczycy (sprawdź również, co to jest łuszczyca), która charakteryzuje się występowaniem zmian skórnych w obrębie dłoni i stóp. W jej przebiegu obserwuje się nie tylko nadmierne rogowacenie skóry, ale często również zmiany o charakterze krostek. W przypadku przewagi tych drugich mówi się o łuszczycy krostkowej dłoni i stóp.

Zmiany łuszczycowe na dłoniach i stopach dotyczą około 3-4% pacjentów z łuszczycą. Mogą pojawić się u osób w każdym wieku, niezależnie od płci. Biorąc pod uwagę, że łuszczyca występuje u 2-5% populacji, problem łuszczycy dłoniowo-podeszwowej wcale nie jest tak rzadki. Zrozumienie przyczyn tej choroby, jej symptomów oraz czynników nasilających objawy to kluczowe elementy pozwalające na szybkie postawienie rozpoznania, oraz wdrożenie efektywnego leczenia.

Skąd bierze się łuszczyca na stopach?

Przyczyny występowania łuszczycy stóp nie są do końca poznane. Uznaje się, że na rozwój choroby wpływają czynniki genetyczne oraz środowiskowe. Za najczęstszy czynnik genetyczny związany z łuszczycą dłoniowo-podeszwową uchodzi obecność genu HLA-Cw6. Badanie identyfikujące ten gen służy nie tylko różnicowaniu postaci łuszczycy, ale również prognozowaniu odpowiedzi na leczenie biologiczne. 

Wystąpieniu zmian skórnych u osób predysponowanych genetycznie sprzyjają również: 

• palenie tytoniu,
• narażenie na czynniki drażniące,
• stres,
• spożywanie alkoholu,
• powtarzające się uszkodzenia skóry.

📌 Zobacz także: Łuszczycowe zapalenie stawów – przyczyny, leczenie, dieta

Kiedy podejrzewać łuszczycę dłoniowo-podeszwową?

Jak wygląda łuszczyca na stopach? U większości osób z łuszczycą dłoniowo-podeszwową zmiany skórne są symetryczne, wypukłe, owalne i pokryte srebrzystą łuską. Rzadziej obserwuje się obecność licznych krostek na rumieniowym podłożu. W obu przypadkach wykwitom może towarzyszyć ból, świąd oraz pękanie naskórka dłoni i stóp.

U 60% pacjentów z łuszczycą dłoniowo-podeszwową manifestuje się ona również w obrębie paznokci pod postacią linijnych wgłębień, zgrubienia i nadmiernej kruchości płytki paznokciowej. Większość osób ma także towarzyszące zmiany skórne w innych okolicach ciała.

Łuszczyca na stopach – jak ją rozpoznać?

Jeśli zauważysz u siebie objawy łuszczycy na stopach lub dłoniach, zgłoś się do dermatologa. Specjalista stawia rozpoznanie na podstawie typowego wyglądu oraz lokalizacji zmian. W razie wątpliwości przeprowadza badania dodatkowe – dermatoskopię (ocenę zmian skórnych za pomocą urządzenia optycznego) lub badanie histopatologiczne materiału pobranego podczas biopsji.

Metody leczenia łuszczycy na stopach

Leczenie łuszczycy dłoniowo-podeszwowej bywa sporym wyzwaniem. Gruba warstwa rogowa naskórka w tych okolicach ogranicza skuteczność działania leków do stosowania miejscowego. Terapia obejmuje najczęściej preparaty na skórę zawierające kortykosteroidy oraz doustną acytretynę (retinoid, czyli pochodną witaminy A). W przypadku braku efektów leczenia konieczne może być rozpoczęcie fototerapii (ekspozycji na światło ultrafioletowe), przyjmowanie metotreksatu lub cyklosporyny.

Nowe terapie w leczeniu łuszczycy dłoniowo-podeszwowej

Obiecujące rezultaty w walce z łuszczycą dłoniowo-podeszwową dają leki biologiczne, takie jak etanercept, infliksymab, adalimumab i ustekinumab. Wywierają one działanie na określone cytokiny, czyli białka odgrywające istotną rolę w odpowiedzi odpornościowej organizmu.

Czego nie robić przy łuszczycy? Wpływ stylu życia na przebieg choroby

Modyfikacja stylu życia wywiera istotny wpływ na przebieg leczenia łuszczycy. Nieprawidłowa dieta, palenie tytoniu, stres, zaburzenia snu, a nawet siedzący tryb życia – wszystkie te czynniki mogą nasilać objawy choroby, a tym samym pogarszać jakość życia osoby chorej. 

Oprócz rzucenia palenia i unikania alkoholu w przebiegu łuszczycy warto pamiętać o odpowiedniej diecie i regularnej aktywności fizycznej. Wskazana jest dieta niskokaloryczna, najlepiej śródziemnomorska lub wegetariańska, bogata w warzywa i owoce. Osoby, które nie zdecydują się na rezygnację z produktów odzwierzęcych w swoim jadłospisie, powinny uwzględniać ryby o wysokiej zawartości kwasów omega-3 (np. łosoś, śledź, makrela). Należy pamiętać, że modyfikacja stylu życia powinna stanowić uzupełnienie leczenia zaleconego przez lekarza, a nie je zastępować.

Autor: lek. Agnieszka Żędzian