Pieczenie pochwy – z czym jest związane? Jak sobie poradzić?

Najczęstsze przyczyny pieczenia pochwy wynikają z reakcji alergicznych lub infekcji, jednak mogą być także związane z okresem ciąży, menopauzą czy po porodzie. Identyfikacja przyczyny jest kluczowa dla wprowadzenia odpowiedniego leczenia i łagodzenia tego dyskomfortu. Warto zacząć od wizyty u specjalisty, co umożliwi trafną diagnozę i właściwe leczenie problemu pieczenia pochwy.

Pieczenie pochwy a infekcja intymna

Zakażenie intymne pochwy może być spowodowane przez bakterie, grzyby, pasożyty lub wirusy, które znajdują się w obszarze pochwy i sromu. Wśród bakterii istnieje grupa, która naturalnie występuje w pochwie i nie powoduje problemów zdrowotnych. Niestety, niekontrolowany wzrost niektórych z nich może prowadzić do nieprzyjemnych infekcji intymnych. Dodatkowo stosowanie antybiotyków, tamponów i niektórych metod antykoncepcji może wpływać na rozwój zakażenia intymnego.

Produkty takie jak mydło, płyny do kąpieli, środki do higieny intymnej oraz detergenty mogą powodować podrażnienia delikatnej skóry wokół obszaru sromu i pochwy. To z kolei może prowadzić do objawów, takich jak pieczenie i swędzenie pochwy, a czasem nawet sprzyjać infekcjom.

Inne zakażenia intymne są przenoszone drogą płciową (Sex Transfer Infection), co oznacza, że mogą być przenoszone przez stosunek seksualny z osobą zakażoną.

Pieczenie pochwy – przyczyny

Pieczenie w okolicach pochwy objawia się poprzez zespół niekomfortowych doznań, które zakłócają normalne funkcjonowanie oraz powodują uczucie dyskomfortu. Mogą towarzyszyć im dolegliwości takie jak: 

• ból, 
• uczucie kłucia,
• pojawiająca się czasem nadwrażliwość wejścia do pochwy, 
• stany zapalne,
• swędzenie. 

W niektórych przypadkach objawy mogą obejmować również okolice ujścia cewki moczowej, krocza i odbytu.

Do najczęstszych przyczyn pieczenia w okolicy pochwy zalicza się:

• reakcje alergiczne w obrębie okolic intymnych,
• infekcje (grzybicze lub bakteryjne),
• choroby przenoszone drogą płciową,
• aktywność seksualna,
• okres menopauzy,
• okres ciąży i połogu,
• stosowanie określonych leków.

Pieczenie i swędzenie pochwy po oddawaniu moczu lub stosunku seksualnym często wskazują na możliwe bakteryjne zakażenie. Sytuacje tego rodzaju często wynikają z nieprawidłowej higieny. Infekcje bakteryjne mogą wystąpić również wskutek stosowania zbyt agresywnych środków myjących lub częstych zmian partnerów seksualnych, co zaburza naturalną mikroflorę pochwy. 

Pieczenie wynika między innymi z obecności bakterii beztlenowych E. coli oraz paciorkowców, które mogą prowadzić do dyskomfortu i podrażnienia błony śluzowej pochwy. Leczenie miejscowe może nie zawsze być skuteczne – w przypadku takiej infekcji intymnej konieczne będzie zastosowanie leków przeciwgrzybiczych zalecanych przez lekarza.

Kolejnym przypadkiem zakażenia powodującego pieczenie pochwy jest chlamydioza, wywołana przez bakterię Chlamydia trachomatis, przenoszoną podczas stosunku płciowego. Chlamydia trachomatis może przez długi czas nie wykazywać żadnych objawów, co czyni ją niebezpieczną. Może prowadzić nawet do niepłodności, dlatego ważne jest zwracanie uwagi na charakterystyczne objawy tej choroby. Charakterystyczne symptomy to nietypowe upławy, pieczenie, a także ból podczas oddawania moczu i współżycia – zwłaszcza u partnera, który również może być zakażony tą bakterią.

Pieczenie pochwy a antykoncepcja 

Związki między infekcjami intymnymi a antykoncepcją mogą stanowić istotny czynnik. Kobiety stosujące środki antykoncepcyjne często zgłaszają podobne objawy. Nawracające infekcje grzybicze pochwy mogą pojawić się w związku z zastosowaniem plastrów lub krążków dopochwowych. Tabletki antykoncepcyjne zawierające znaczne ilości estradiolu mogą zakłócać naturalną florę bakteryjną pochwy, przyczyniając się do rozwoju infekcji intymnych. Osoby korzystające z metod antykoncepcji mechanicznej, takich jak środki plemnikobójcze lub kapturki antykoncepcyjne, a nawet stosujące prezerwatywy, mogą również być narażone na infekcje intymne.

Pieczenie pochwy a ciąża

Pieczenie w okolicach intymnych może pojawić się także w trakcie ciąży. Te objawy bywają skutkiem zmian hormonalnych, które powodują zmianę pH pochwy na zasadowe, sprzyjające rozwojowi różnego rodzaju stanów zapalnych. W przypadku jakichkolwiek infekcji lub niepokojących dolegliwości w trakcie ciąży, konieczne jest natychmiastowe skonsultowanie się z lekarzem ginekologiem. Istnieje ryzyko wystąpienia poważniejszych zakażeń bakteryjnych, które mogą zagrażać ciąży, a nawet prowadzić do przedwczesnego porodu.

Pieczenie pochwy u dzieci

Warto zauważyć, że infekcje intymne mogą wystąpić u dziewcząt w każdym wieku. U młodszych dziewczynek tego rodzaju infekcje zwykle są związane z bakteriami i grzybami. Ważne jest zwrócenie uwagi na to, czy dziecko nosi zbyt obcisłą bieliznę lub wykonaną z materiału, który nie jest wystarczająco przewiewny. U dzieci zaburzenia flory bakteryjnej mogą występować również po antybiotykoterapii. Dlatego niezwykle istotne jest przyjmowanie w tym okresie, a nawet nieco dłużej, odpowiednich probiotyków. 

W przypadku pieczenia pochwy u dzieci, infekcji intymnych u dzieci, zazwyczaj zalecane są domowe metody leczenia. Często wykorzystuje się nasiadówki z dodatkiem kory dębu, rumianku czy nagietka, które działają kojąco na błony śluzowe. Jednakże, jeśli objawy nie ustępują, konieczna może być konsultacja ginekologiczna lub wizyta u pediatry. Może okazać się, że leczenie będzie wymagało zastosowania antybiotyków.

Pieczenie pochwy a menopauza

Zanik błony śluzowej pochwy oraz pęcherza moczowego związany jest z deficytem estrogenów i może prowadzić do infekcji intymnych. Objawy takie mogą pojawić się nawet dekadę po zakończeniu miesiączkowania. Pacjentki wtedy zgłaszają suchość pochwy, pieczenie, świąd, a także wydzielinę z dróg rodnych oraz doznają bólu w trakcie stosunku seksualnego. Nawracające infekcje mogą również objawiać się poprzez dolegliwości ze strony układu moczowego, takie jak parcie na mocz, które przeszkadza nawet w nocy. Te problemy dotyczą 10-40% kobiet po menopauzie. Niestety, jedynie co czwarta kobieta decyduje się na konsultację lekarską lub podjęcie odpowiedniego leczenia.

Pieczenie pochwy – objawy

Typowe symptomy zakażenia grzybicą pochwy obejmują:

• ból i obrzęk okolic pochwy,
• pieczenie i zaczerwienienie wejścia do pochwy 
• swędzenie w obrębie pochwy,
• pieczenie w okolicach pochwy,
• bezwonna, biała i gęsta wydzielina z pochwy.

Te objawy mogą wzmacniać się podczas stosunku, oddawania moczu oraz podczas kąpieli w ciepłej wodzie.

Pieczenie pochwy – diagnostyka

Jeśli kobieta doświadcza pieczenia pochwy, ważne jest, aby skrupulatnie obserwowała zmiany zachodzące w swoim organizmie. Często towarzyszące objawy, takie jak suchość pochwy, zaczerwienienie warg sromowych czy ból podczas oddawania moczu, dostarczają dodatkowych informacji, które mogą pomóc lekarzowi w ustaleniu trafnej diagnozy oraz w dobraniu odpowiedniego leczenia.

Nie należy lekceważyć pieczenia pochwy. Istnieje wiele poważnych schorzeń, które mogą powodować podobne objawy. Dlatego też pojawienie się tych dolegliwości stanowi wyraźny sygnał, że należy skonsultować się z lekarzem.

Pieczenie pochwy – leczenie

Skuteczne leczenie tego niepokojącego stanu zależy przede wszystkim od jego korzeni. W aptekach dostępne są różnorodne preparaty, które mogą przynieść ulgę w łagodzeniu objawów. Przy infekcjach grzybiczych stosuje się często kremy dostępne bez recepty, np. Clotrimazol.

W eliminowaniu infekcji grzybiczych są również skuteczne preparaty, które opierają się na nystatynie. Jeśli pieczenie pochwy towarzyszy infekcji grzybiczej, może to sugerować, że infekcja nadal trwa. Zalecane jest wtedy stosowanie probiotyków, które wspierają odbudowę naturalnej flory bakteryjnej w organizmie pacjentki.

Jeśli stosowanie dostępnych bez recepty preparatów nie przynosi ulgi, należy skonsultować się z lekarzem. Ginekolog, opierając się na opisanych przez pacjentkę objawach, zaleci odpowiednią terapię, taką jak antybiotyki lub globulki dopochwowe, by skutecznie wyeliminować dolegliwości pieczenia pochwy. Ponadto, identyfikacja przyczyny jest kluczowa, dlatego lekarz z pewnością zaleci odpowiednie badania, które mogą pomóc w wykryciu potencjalnych schorzeń, takich jak choroby przenoszone drogą płciową.

W celu wykluczenia różnych chorób wenerycznych, ginekolog może zlecić pobranie wymazu z pochwy pacjentki, co pozwoli na ustalenie, jakie konkretnie zakażenie wywołuje pieczenie pochwy, czy to pieczenie pochwy po stosunku, czy w innych sytuacjach. Leki przeciwgrzybicze na dolegliwości pochwy są stosowane miejscowo, ale w celu prewencji infekcji intymnych w przyszłości, może być konieczne stosowanie leków doustnych.

Domowe sposoby na pieczenie pochwy 

Łagodzenie bólu pochwy i innych dolegliwości związanych z infekcjami pochwy można próbować za pomocą ziół o właściwościach przeciwgrzybiczych i łagodzących świąd. Niektóre z nich, takie jak aloes, pokrzywa, nagietek lekarski oraz szałwia, wykazują działanie przeciwdrożdżakowe i mogą redukować nieprzyjemny zapach w okolicach intymnych. Przeciwko grzybom, takim jak Candida, zaleca się stosowanie nasiadówek, które mogą złagodzić objawy, jak pieczenie czy świąd.

Kąpiel z dodatkiem sody oczyszczonej może pomóc w łagodzeniu pieczenia pochwy poprzez zmniejszenie pH pochwy, redukując tym samym niepożądane objawy infekcji. Podobnie skuteczna może być ciepła kąpiel z dodatkiem rumianku, który korzystnie wpływa na higienę intymną.

Ważnym elementem profilaktyki infekcji intymnych jest noszenie przewiewnej bielizny w odpowiednim rozmiarze, zwłaszcza wykonanej z bawełny, co przeciwdziała powstawaniu podrażnień. Zalecane jest także korzystanie z przewiewnej bielizny nocnej, co sprzyja utrzymaniu zdrowej flory bakteryjnej. Lepszym rozwiązaniem niż spanie w majtkach i spodenkach jednocześnie jest noszenie koszuli nocnej wykonanej z naturalnych materiałów. Warto także używać delikatnych detergentów do prania, zarówno bielizny, jak i innych ubrań, ponieważ mogą one ograniczać reakcje alergiczne.

Dbałość o higienę intymną to nie tylko regularne badania ginekologiczne, ale również przyjrzenie się nawykom żywieniowym, ograniczenie spożycia cukru i alkoholu, które mogą sprzyjać rozwojowi infekcji w organizmie.

Mgr Agnieszka Nowak