Przyłuszczyca – przyczyny, leczenie, rodzaje

Przyłuszczyca, choć rzadko omawiana w rozmowach codziennych, to schorzenie dermatologiczne, które zasługuje na uwagę. Choroba ta, znana również jako liszaj płaski (przyłuszczyca liszajowata), stanowi wyzwanie dla wielu pacjentów, wpływając nie tylko na ich skórę, ale także na ogólny stan zdrowia psychicznego. W tym artykule zajmiemy się zrozumieniem, jakie są przyczyny tego schorzenia, jak przebiega leczenie, a także jakie rodzaje przyłuszczycy można rozróżnić.

Przyłuszczyca – charakterystyka

Przyłuszczyca, znana również jako parapsoriasis, stanowi grupę schorzeń dermatologicznych, które manifestują się powstawaniem zmian skórnych, przypominających łuszczenie się naskórka. Warto jednak podkreślić, że, mimo zbliżonej nazwy, przyłuszczyca nie jest powiązana z łuszczycą. Choroba ta przybiera różnorodne formy, ale żadna z nich nie wykazuje klinicznych ani histopatologicznych podobieństw do łuszczycy. Interesujący jest fakt, że przyłuszczyca dotyka zdecydowanie częściej mężczyzn niż kobiety, a u dzieci w najmłodszej grupie wiekowej diagnozuje się około 20% przypadków tego schorzenia. Odkryjmy więcej tajemnic przyłuszczycy i jej specyficzne cechy kliniczne.

Zależnie od rodzaju, przyłuszczyca manifestuje się poprzez pojawienie rumieniowych zmian drobnogrudkowych, których barwa waha się od jasnoróżowej do brązowej. Te subtelne zmiany mogą tworzyć charakterystyczne „łuski miki”, płaskie i podatne na złuszczanie. W większości przypadków przyłuszczyca lokalizuje się na tułowiu oraz częściach bliższych kończyn. Rzadziej obserwuje się zmiany przyłuszczycowe na twarzy, dłoniach oraz stopach.

Warto podkreślić, że poza specyficznymi zmianami skórnymi, przyłuszczyca nie wiąże się z żadnymi innymi objawami ogólnoustrojowymi u pacjenta. Odkryjmy różnorodność i specyfikę tych charakterystycznych dla przyłuszczycy zmian skórnych.

Przyłuszczyca – przyczyny

Aktualnie, mimo przeprowadzonych badań, nadal brak jednoznacznych ustaleń co do konkretnych przyczyn przyłuszczycy. Niemniej jednak istnieje przekonanie, że rozwój tego schorzenia może być związany z różnorodnymi czynnikami, w tym infekcjami. 

Przyłuszczyca – czy jest zaraźliwa?

Warto podkreślić, że przyłuszczyca nie jest uznawana za chorobę zaraźliwą, jednak istnieje teoria sugerująca, że infekcje mogą pełnić rolę czynnika wyzwalającego w rozwoju tego schorzenia skórnego. Badania nad tym zagadnieniem są nadal prowadzone, aby lepiej zrozumieć mechanizmy i czynniki determinujące rozwój przyłuszczycy.

Przyłuszczyca – rodzaje

W zależności od pochodzenia przyłuszczyca przyjmuje różnorodne formy.

1. Przyłuszczyca ostra:

• Charakterystyka: Objawia się wysypem skórnym, przyjmującym różne postacie.
• Etiologia: Związana z infekcjami bakteryjnymi, takimi jak zakażenie paciorkowcami.
• Zmiany skórne: W początkowej fazie pojawiają się charakterystyczne plamy lub grudki (przyłuszczyca grudkowa). W zaawansowanym stadium mogą występować nadżerki oraz zmiany pęcherzykowate, pokryte strupami. Często towarzyszy im uporczywy świąd, głównie na tułowiu lub kończynach.

2. Przyłuszczyca przewlekła:

• Charakterystyka: Ostra postać przyłuszczycy może przekształcić się w postać przewlekłą, zazwyczaj diagnozowaną u młodych mężczyzn.
• Zmiany Skórne: Grudkowate zmiany na tułowiu, stopniowo łuszczące. Mimo braku świądu przebieg choroby może trwać nawet kilka lat.

3. Przyłuszczyca plackowata:

• Przyłuszczyca drobnoogniskowa (choroba Brocqa):
  • Charakterystyka: Obserwowana głównie u dorosłych. Manifestuje się drobnymi, jednolitymi ogniskami rumieniowatymi o podłużnym kształcie i jednolitym zabarwieniu na tułowiu i kończynach. Choroba nie wymaga leczenia.
• Przyłuszczyca wielkoogniskowa:
  • Charakterystyka: Cechuje się dużymi (o średnicy powyżej 5 cm), rozległymi oraz plackowatymi ogniskami rumieniowo-złuszczającymi w różnych odcieniach.
  • Objawy: Zmiany te mogą wywoływać świąd, choć zazwyczaj nie powodują większego dyskomfortu. W ramach tych zmian mogą rozwijać się ziarniniaki grzybicze, co prowadzi do wystąpienia głębszych nacieków i świądu.

Przeczytaj również: Łuszczyca krostkowa – jak wygląda? Przyczyny i leczenie.

Przyłuszczyca – diagnoza

Diagnozę stawia się, bazując na klinicznych objawach pacjenta. Jednym z kluczowych badań diagnostycznych jest analiza histopatologiczna. Charakterystyka tego badania jest zmienna, zależna od stadium choroby oraz rozmiaru zmian skórnych. W początkowym etapie choroby obserwuje się nacieki limfocytarne w towarzystwie poszerzonych powierzchownych naczyń krwionośnych.

Postać ostra przyłuszczycy może przypominać inne schorzenia, które również manifestują się pęcherzami, takie jak infekcje wirusowe czy reakcje po ukąszeniu owadów. Z kolei postać przewlekła wymaga różnicowania, na przykład z liszajem płaskim, gdzie zmiany skórne pojawiają się nagle, przybierając postać wielobocznych grudek, które mają skłonność do zlewania się i towarzyszenia świądu.

Przyłuszczyca – leczenie

Terapię przyłuszczycy powinien nadzorować doświadczony dermatolog, ze względu na ewentualne ryzyko przekształcenia się zmian skórnych w chłoniaka. Kluczowe jest ciągłe monitorowanie charakterystycznych objawów, zwłaszcza naciekania i nagłego pojawienia się świądu, które mogą sygnalizować potencjalne zagrożenie. W przypadku niepokojących symptomów zaleca się przeprowadzenie badań histopatologicznych dla potwierdzenia diagnozy.

W leczeniu przyłuszczycy stosuje się różnorodne metody, takie jak preparaty immunosupresyjne, glikokortykosteroidy, antybiotyki (np. tetracyklina), leki przeciwhistaminowe i emolienty. W przypadku przyłuszczycy plackowatej poprawę może przynieść naświetlanie słoneczne lub terapia PUVA.

Sprawdź także: Świerzb – objawy i leczenie. Jak wygląda świerzb?

Przyłuszczyca a chłoniak? Co mają wspólnego?

Nawracający charakter zmian skórnych wymaga stałej kontroli dermatologicznej. Przebieg choroby jest przewlekły, co może być uciążliwe dla pacjentów, jednak regularne monitorowanie jest kluczowe, zwłaszcza ze względu na możliwość przekształcenia w chłoniaka. Choć większość przypadków nie ewoluuje w ziarniaka grzybiastego, niektóre wymagają szczególnej uwagi ze względu na zwiększone ryzyko. Przemiana może zajmować nawet 25 lat, więc pacjent powinien być pod stałą opieką specjalisty, monitorującego ewentualne zmiany. Dodatkowo samodzielna obserwacja ciała oraz zgłaszanie niepokojących zmian dermatologowi są kluczowe w trosce o zdrowie pacjenta.

Wspomagając leczenie przyłuszczycy, istotną rolę odgrywa właściwa dieta. Zaleca się, aby była ona bogata w witaminy oraz minerały, które wzmacniają układ odpornościowy i korzystnie wpływają na kondycję skóry. Podczas terapii przyłuszczycy, istotne jest również unikanie wszelkich używek, takich jak alkohol, papierosy, kawa czy napoje energetyczne.

Mgr Agnieszka Nowak