Ropiejące oczy u dorosłych i dzieci - poznaj przyczyny

Mgr Renata Grzelik


Udostępnij

Ropiejące oczy to objaw toczącego się stanu zapalnego wskutek infekcji lub urazu. Nie należy bagatelizować tego symptomu u dzieci oraz gdy dołączają się zaburzenia widzenia, ból czy nadwrażliwość na światło. Szczególną czujność powinny zachować osoby noszące szkła kontaktowe.

ropiejące oczy

Opuchnięte i ropiejące oko

Oczy fizjologicznie produkują łzy, które pełnią funkcję nawilżającą, oczyszczającą i chronią oczy przed wniknięciem patogenów. W warunkach infekcji, urazu czy podrażnienia pojawia się opuchlizna i wydzielina świadcząca o procesie zapalnym, a będąca efektem zwiększonej przepuszczalności naczyń krwionośnych. Może mieć ona charakter wodnisty, śluzowy, śluzowo-ropny lub ropny.

Sprawdź również: https://diag.pl/pacjent/artykuly/zapalenie-spojowek-jak-rozpoznac-i-leczyc/

Wydzielina ropna zawiera komórki zapalne i bakterie, początkowo gromadzi się w kącikach oczu, a jeśli jest jej więcej, prowadzi do sklejania rzęs, a nawet do sklejania powiek zwłaszcza po nocy. Towarzyszy temu zaczerwienienie spojówek. Czym jest spojówka, rogówka i woreczek łzowy?

  • Spojówka – przezroczysta błona pokrywająca gałkę oczną oraz wewnętrzną powierzchnię powiek. Przestrzeń wyścielona spojówką nazywa się workiem spojówkowym.
  • Rogówka to przezroczysta przednia błona oka, jej prawidłowy kształt oraz przejrzystość są ważne dla prawidłowego widzenia. W kształcie przypomina szkiełko zegarkowe.
  • Woreczek łzowy – znajduje się w obrębie dolnej powieki i jest magazynem zbiornikiem łez na drodze z worka spojówkowego do nosa.

Bakteryjne zapalenie spojówek

Czerwone i ropiejące oko może być konsekwencją infekcji spowodowanej przez bakterie – najczęściej gronkowce lub paciorkowce. Przebiega pod postacią zapalenia ostrego bądź przewlekłego. Ropiejące oko u dorosłego, wynikające z bakteryjnego zapalenia spojówek to druga co do częstości dolegliwość ze strony spojówek. W ostrym zapaleniu początek jest nagły i choroba początkowo dotyczy jednego oka, a po paru dniach rozprzestrzenia się na drugie oko. Objawia się obecnością ropnej wydzieliny, która skleja powieki szczególnie po nocy. Oprócz ropiejących oczu występuje przekrwienie spojówek (czerwone i ropiejące oko), obrzęk powiek, a w przypadku infekcji wywołanej przez paciorkowce beta-hemolizujące lub pałeczkę krztuśca na powierzchni spojówki mogą tworzyć się błony.

Zapalenie przewlekłe charakteryzuje się łagodniejszym początkiem i mniej nasilonymi objawami, a w spojówce mogą rozwinąć się brodawki spojówkowe.

Zapalenie spojówek zwykle trwa ok. 5-7 dni i ustępuje samoistnie.

Wirusowe zapalenie spojówek

Najczęściej jest spowodowane przez adenowirusy, a do zakażenia dochodzi drogą kontaktową przez dotykanie zakażonych przedmiotów, a następnie przeniesienie wirusów na powieki. Jest to schorzenie bardzo zakaźne, często występujące w postaci epidemii. Do objawów należy:

  • obfita surowicza (wodnista) wydzielina,
  • przekrwienie spojówek,
  • obrzęk powiek,
  • powiększenie przyusznych węzłów chłonnych.

Pojawienie się wydzieliny ropnej świadczy o nadkażeniu bakteryjnym.

Zapalenie spojówek zwykle jest następstwem infekcji górnych dróg oddechowych i gardła. Trwa dłużej niż zapalenie o podłożu bakteryjnym, zwykle około 2-3 tygodni.

Chlamydiowe zapalenie spojówek

Przebiega zwykle pod postacią zapalenia wtrętowego. Do zakażenia dochodzi wskutek przeniesienia zakażenia Chlamydia trachomatis z układu moczowo-płciowego. Najczęściej dotyczy jednego oka i pojawia się wydzielina śluzowo-ropna oraz odczyn grudkowy szczególnie w dolnej części worka spojówkowego. Choroba ma charakter przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji, może trwać nawet kilka lat. Towarzyszy jej obrzęk powiek oraz powiększenie i bolesność okolicznych węzłów chłonnych. Zwykle objawom tym towarzyszą dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego. Może dojść do zbliznowacenia spojówki, zapalenia rogówki co skutkuje pogorszeniem ostrości wzroku.

Zapalenie rogówki

To częsta przyczyna czerwonego i ropiejącego oka. Spowodowane jest wniknięciem drobnoustrojów, którymi najczęściej są bakterie. Przyczyną może być również uraz oka, noszenie soczewek kontaktowych, zespół suchego oka, stosowanie leków okulistycznych czy zaburzenia odporności.

Do objawów należą:

  • ostry ból oka,
  • światłowstręt,
  • obniżenie ostrości wzroku,
  • zaczerwienienie oka,
  • obrzęk powieki,
  • śluzowo-ropna wydzielina,
  • pojawienie się białej lub szarej plamy na rogówce,
  • zmatowienie rogówki.

Proces zapalny może nieodwracalnie zniszczyć rogówkę, dlatego w przypadku wystąpienia objawów trzeba skonsultować się z lekarzem okulistą. Ulgę w objawach może przynieść użycie okularów przeciwsłonecznych oraz opatrunek na powieki.

Atopowe zapalenie spojówek i rogówki

Występuje z reguły u chorujących na atopowe zapalenie skóry. Jest jednym z objawów alergii atopowej. Do charakterystycznych symptomów należy: silny świąd powiek i spojówek, zespół suchego oka, przekrwienie spojówek, pojawienie się gęstej wydzieliny, przerzedzenie rzęs. Jest to choroba oporna na leczenie i prowadząca do powikłań, takich jak:

  • zakażenie drobnoustrojami,
  • uszkodzenie rogówki,
  • odwarstwienie siatkówki,
  • wczesna zaćma.

Przeczytaj również: https://diag.pl/pacjent/artykuly/atopowe-zapalenie-skory-przyczyny-objawy-diagnostyka/

Zapalenie tkanek miękkich oczodołu

Zwykle przyczyną jest przeniesienie zakażenia z zatok obocznych nosa, zwłaszcza z zatoki sitowej lub rozszerzenie stanu zapalnego umiejscowionego w woreczku łzowym, jako zakażenie zębopochodne, w następstwie urazów lub zabiegów chirurgicznych okolicy oczodołów lub zatok.

Objawy to:

  • obrzęk powiek,
  • rumień,
  • nadmierne ocieplenie,
  • ból w czasie ruchów gałki ocznej,
  • gorączka,
  • wydzielina ropna,
  • upośledzenie czucia okolicy oczodołu,
  • postępujące pogarszanie się ostrości widzenia.

W przypadku pojawienia się groźnego objawu w postaci wytrzeszczu gałki ocznej, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.

Niedrożność kanalików łzowych

W warunkach fizjologii drogi łzowe zaczynają być drożne jeszcze w życiu płodowym lub w ciągu pierwszych kilku- kilkunastu tygodni po urodzeniu, ale czasem dopiero pod koniec 1. roku życia. Niedrożność kanalików wywołuje objaw nadmiaru łez zalegających w worku spojówkowym, łzawienie czy objaw tzw. „mokrego oka”. Obecna w worku spojówkowym wydzielina może mieć charakter wodnisty lub śluzowy. W przypadku zakażenia bakteryjnego łez zalegających w worku spojówkowym mogą pojawić się objawy ropnego zapalenia spojówek.

Zapalenie woreczka łzowego

Wiąże się z niedrożnością przewodu nosowo-łzowego, który łączy woreczek łzowy z jamą nosa, w wyniku czego zalegający płyn ulega nadkażeniu. Częściej występuje u niemowląt. Przyczyną jest zakażenie bakteryjne wywołane przez dwoinkę zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae). U starszych dzieci natomiast jest wywołane przez gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus) lub gronkowca skórnego (Staphylococcus epidermidis). Często jest powikłaniem przebytej infekcji górnych dróg oddechowych. Objawia się bólem, zaczerwienieniem i obrzękiem powieki w jej części przyśrodkowej (bliżej nosa). Dodatkowo pojawia się łzawienie, obecność wydzieliny śluzowej lub ropnej w worku spojówkowym, gorączka. Obrzęk rozszerza się w stronę nosa, który staje się wrażliwy na dotyk. Gdy choroba ma przewlekły przebieg może dojść do powstania ropnia, torbieli lub przetoki.

Zapalenie kanalika łzowego

Kanaliki łzowe zlokalizowane są w powiece górnej i dolnej i są drogą odprowadzania łez z worka spojówkowego do woreczka łzowego. Do zapalenia dochodzi w wyniku zamknięcia światła kanalików i zwykle ma to miejsce w zakażeniu promienicami lub grzybami, rzadziej w zakażeniu bakteriami lub wirusami.

Jest dość rzadką chorobą dotyczącą zwykle osób pracujących w warunkach zapylenia, kurzu np. rolników, ogrodników, pracowników budowlanych.

Do objawów należy: łzawienie, zaczerwienienie oka, bolesność przyśrodkowej części powieki, wydzielina śluzowo-ropna po uciśnięciu powieki w jej części przyśrodkowej.

Ropiejące oczy u dzieci

U małych dzieci mamy do czynienia z ropiejącymi oczami z powodu fizjologicznej niedrożności kanalików łzowych czy zapalenia woreczka łzowego. Dzieci ponadto nie mają w pełni dojrzałego układu odpornościowego, stąd częstsze niż u dorosłych występowanie opisanych dolegliwości. Ze względu na te mechanizmy należy szczególnie dbać o higienę oczu niemowlaka, a jeśli pojawią się opisane objawy należy skonsultować się z pediatrą. Przemywanie oczu wacikiem namoczonym w przegotowanej wodzie lub soli fizjologicznej, w kierunku od zewnętrznego do wewnętrznego kącika, powinno być elementem codziennych czynności pielęgnacyjnych.

Domowe sposoby na ropiejące oko

Na złagodzenie dolegliwości, ale nie zastąpienie porady lekarskiej można zastosować domowe sposoby jak: zimne okłady przykładane na oczy łagodzące obrzęk, zastosowanie okładów z naparów ziołowych, jednak trzeba mieć na uwadze możliwość wystąpienia reakcji alergicznej, przemywanie oczu jałowym gazikiem zwilżonym solą fizjologiczną. W niektórych sytuacjach pomocne bywa uciskanie powieki dolnej.

Wystąpienie infekcji w obrębie oka jest wskazaniem do zastosowania określonych zasad postępowania, których celem jest zapobieganie rozszerzania się infekcji:

  • przed i po dotknięciu oczu należy starannie umyć ręce,
  • nie używać wspólnych ręczników, przyborów do makijażu, pościeli co współdomownicy,
  • ręczniki tradycyjne można zastąpić papierowymi,
  • używać osobnych preparatów do oczu jak krople czy maści,
  • w czasie infekcji nie korzystać z soczewek kontaktowych, a zakażone soczewki razem z płynem wyrzucić.

Opuchnięte i ropiejące oko nie zawsze jest wskazaniem do pilnej wizyty u lekarza.

Jednak należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, jeżeli pojawiają się objawy alarmowe:

  • ból oka,
  • nagłe pogorszenie ostrości lub utrata widzenia,
  • podwójne widzenie, pojawienie się kół tęczowych wokół źródła światła,
  • nadwrażliwość na światło, światłowstręt,
  • zmiana kształtu źrenicy,
  • silny ból oka z bólem głowy.

Warto również zgłosić się do lekarza w przypadku urazu oka, ciała obcego w oku bądź w przypadku odczuwania dolegliwości podczas noszenia soczewek kontaktowych.

Bibliografia

  • Zapalenie spojówek – przyczyny, objawy, leczenie. Szaflik J., Izdebska J., Zaleska A. Przewodnik Lekarza. 6/2003 vol.6