Senność po kawie – czy to normalne zjawisko? Przyczyny osłabienia po kawie

Kawa jest jednym z najpopularniejszych napojów na świecie, szczególnie wśród osób szukających szybkiego sposobu na zwiększenie czujności i energii. Okazuje się jednak, że nie zawsze kawa daje efekt oczekiwanego pobudzenia. Zdarza się, że po jej wypiciu pojawia się senność, osłabienie, a nawet złe samopoczucie. Zjawisko to może być zaskakujące, biorąc pod uwagę fakt, że kawa jest powszechnie znana z właściwości stymulujących. W tym wpisie przedstawimy przyczyny osłabienia po kawie.

Senność po kawie – czy to normalne?

Nasz cykl snu i czuwania reguluje adenozyna, czyli neuroprzekaźnik odpowiedzialny za uczucie senności. Jej poziom rośnie w ciągu dnia, a spada podczas snu. Kawa zawiera kofeinę, która blokuje receptory adenozyny, co zapobiega uczuciu zmęczenia i sprawia, że czujemy się bardziej pobudzeni. Kofeina jest szybko wchłaniana przez organizm, a efekty jej działania są odczuwalne już po kilku minutach. Gdy jej działanie zaczyna słabnąć, poziom energii może zacząć się zmniejszać, co prowadzi do zmęczenia, senności, a czasem także złego samopoczucia.

Tempo eliminacji kofeiny z organizmu zależy od kilku czynników, takich jak wiek, stan zdrowia (np. w przypadku chorób wątroby czas eliminacji jest wydłużony), nawyki (palenie papierosów przyspiesza eliminację), a także dieta (sok z grejpfrutów, alkohol i flawonoidy spowalniają metabolizm kofeiny, podczas gdy brokuły i witamina C mogą go przyspieszyć).

Zalecane dzienne spożycie kofeiny wynosi około 400 mg, co odpowiada 3–4 filiżankom kawy. Warto pamiętać, że kofeina jest zawarta również w herbacie, napojach typu cola i napojach energetycznych, a także dostępna jest w postaci tabletek czy cukierków. Dzienne spożycie kofeiny ze wszystkich źródeł nie powinno przekraczać 600 mg.

Warto przeczytać: Nadwrażliwość na kofeinę – czy może mieć podłoże genetyczne?

Nadmierna senność po kawie – możliwe przyczyny

1. Odwodnienie – kawa ma działanie moczopędne, co powoduje zwiększoną produkcję moczu i może prowadzić do odwodnienia. Kiedy organizm nie otrzymuje wystarczającej ilości wody, możemy odczuwać osłabienie, trudności z koncentracją oraz ogólny spadek energii. Aby temu zapobiec, należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu – po każdej filiżance kawy warto pić wodę, aby uzupełnić utracone płyny.
2. Wahania poziomu glukozy we krwi – kofeina wpływa na poziom glukozy we krwi, powodując jej szybkie wzrosty, a potem równie gwałtowne spadki, co prowadzi do uczucia zmęczenia, senności i rozdrażnienia.
3. Problemy ze snem – spożywanie kawy, zwłaszcza w godzinach popołudniowych lub wieczornych, może zakłócać nasz naturalny rytm snu. Kofeina blokuje działanie adenozyny, przez co może utrudniać zasypianie i obniżać jakość snu. W wyniku tego pojawiają się trudności w zasypianiu, a efektem tego jest odczuwalna senność w ciągu dnia.

Osłabienie po kawie – nadwrażliwość na kofeinę

Niektóre osoby mogą mieć nadwrażliwość na kofeinę, co oznacza, że ich organizm reaguje na nią silniej niż u innych. Objawy nadwrażliwości mogą obejmować senność, zawroty głowy, ból głowy, drżenie rąk, a także osłabienie. Takie reakcje mogą być wynikiem nadwrażliwości pokarmowej IgG-zależnej. Organizm w odpowiedzi na spożycie kofeiny produkuje wówczas przeciwciała IgG, co prowadzi do dolegliwości. Jeśli zauważasz, że kawa regularnie powoduje u Ciebie osłabienie, rozważ wykonanie testu myfoodprofile. Dzięki temu badaniu dowiesz się, czy kofeina lub inne pokarmy wywołują u Ciebie niepożądane reakcje. Test pozwoli zidentyfikować nadwrażliwości pokarmowe i pomoże w dopasowaniu diety, by poprawić samopoczucie i uniknąć nieprzyjemnych objawów.

Złe samopoczucie po kawie – co robić?

Złe samopoczucie po kawie, np. mdłości, bóle głowy, uczucie osłabienia czy zawroty głowy, może być wynikiem kilku czynników. Oprócz nadwrażliwości na kofeinę inne możliwe przyczyny to:

• Spożycie kawy na pusty żołądek – kawa może podrażniać błonę śluzową żołądka, co prowadzi do mdłości, bólu lub dyskomfortu. Warto pamiętać, że kawa może również zwiększać produkcję kwasu żołądkowego, co może prowadzić do zgagi, a z czasem – do problemów trawiennych.
• Zbyt duża ilość kofeiny – spożywanie zbyt dużej ilości kawy może prowadzić do osłabienia, zawrotów głowy czy drżenia rąk. Każdy organizm ma swoją tolerancję na kofeinę, a jej nadmiar może wywołać odwrotny efekt, powodując uczucie zmęczenia, zamiast pobudzenia.
• Interakcje z lekami – kawa może wpływać na metabolizm niektórych leków, co może prowadzić do zmiany ich skuteczności lub działania.

Przeczytaj również: https://diag.pl/pacjent/artykuly/zawroty-glowy-co-moga-oznaczac-co-robic-gdy-sie-pojawia/

Senność po kawie z mlekiem

Często po wypiciu kawy z mlekiem niektóre osoby odczuwają senność lub osłabienie. Może to wynikać z dwóch czynników. Po pierwsze mleko zawiera tryptofan, który jest prekursorem serotoniny – hormonu odpowiedzialnego za uczucie relaksu i senności. W połączeniu z kofeiną może to prowadzić do paradoksalnej reakcji organizmu, kiedy to zamiast pobudzenia pojawia się uczucie zmęczenia. Po drugie mleko w kawie może powodować problemy trawienne u osób z nietolerancją laktozy i być przyczyną złego samopoczucia.

Co zrobić, gdy odczuwasz senność lub osłabienie po kawie?

Jeśli zauważasz, że kawa powoduje u Ciebie senność lub osłabienie, warto wprowadzić kilka zmian:

1. Zmniejsz ilość kofeiny – spróbuj ograniczyć liczbę filiżanek kawy lub pij kawę o niższej zawartości kofeiny (np. kawę bezkofeinową).
2. Pij kawę po posiłku – zamiast pić kawę na pusty żołądek, spróbuj spożywać ją po jedzeniu, co zmniejszy ryzyko podrażnienia żołądka i poprawi trawienie.
3. Dbaj o odpowiednie nawodnienie – kofeina ma działanie moczopędne, dlatego ważne jest, aby po kawie wypić odpowiednią ilość wody, żeby zapobiec odwodnieniu.
4. Pamiętaj o zdrowym odżywianiu – stabilny poziom glukozy we krwi pozwala utrzymać energię na dłużej.

Podsumowanie

Senność po wypiciu kawy może wynikać z różnych przyczyn, takich jak odwodnienie, wahania poziomu glukozy we krwi, problemy ze snem, a także nadwrażliwość na kofeinę. Ważne jest, aby monitorować spożycie kawy i pamiętać o odpowiednim nawodnieniu oraz dostosowaniu diety. Jeśli kawa regularnie powoduje senność lub złe samopoczucie, należy zmniejszyć jej spożycie i unikać picia na pusty żołądek, a także zadbać o zdrowy rytm snu i odpowiednią ilość płynów w ciągu dnia. W razie wątpliwości, szczególnie przy silniejszych reakcjach organizmu, dobrze jest skonsultować się z lekarzem. Warto również rozważyć wykonanie testów na nadwrażliwość pokarmową, takich jak myfoodprofile. Dzięki temu dowiesz się, czy kofeina jest przyczyną Twojego złego samopoczucia, a także jak dostosować dietę i nawyki, aby uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości.

Autor: mgr inż. Aleksandra Świgut, Dział Informacji Naukowej, EUROIMMUN Polska Sp. z o.o.