Glukoza

Testy znaczenie:

Podstawowym wskazaniem do oznaczeń stężenia glukozy są: profilaktyka, rozpoznanie i monitorowanie leczenia cukrzycy. Badanie wykonuje się w celu rozpoznania nieprawidłowej glikemii (poziom glukozy we krwi)  na czczo lub nieprawidłowej tolerancji glukozy (patrz: Test obciążenia glukozą). Przynajmniej raz w roku, badanie powinno być wykonywane u osób z grup podwyższonego ryzyka rozwoju cukrzycy, tj. w przypadku: 

• otyłości i małej aktywności fizycznej
• rodzinnie występującej cukrzycy
• nieprawidłowości w badaniach glikemii na czczo lub w testach tolerancji glukozy
• hiperlipidemii 
• nadciśnienia 
• przebytej cukrzycy ciążowej
• urodzenia dziecka o wadze powyżej 4 kg,
• zaawansowanego wieku. 

Wskazaniami do wykonania są również: objawy cukrzycy, podejrzenie hipoglikemii, śpiączka o niejasnej przyczynie, różnicowanie glukozurii (obecność glukozy w moczu) pochodzenia nerkowego. Na podstawie oznaczenia glukozy w osoczu krwi cukrzyca jest rozpoznawana, gdy:

• w przygodnej próbce (badanie wykonane o dowolnej porze dnia, niezależnie od pory ostatniego posiłku)  – wynik oznaczenia glukozy przekracza  200 mg/dl lub
• w próbce pobranej na czczo – wynik oznaczenia glukozy przekracza 126 mg/dl. 

Kontrola nad homeostazą glukozy sprawowana jest przez układ hormonalny: insulina/glukagon, glikokortykosteroidy, adrenalina, hormon wzrostu. Stąd badanie poziomu glukozy stosowane jest również  do oceny metabolizmu węglowodanów w chorobach wątroby, w akromegalii, w nadczynności kory nadnerczy i w trakcie leczenia steroidami.

Próg nerkowy glukozy (stężenie w krwi, powyżej którego glukoza nie jest wchłaniana na drodze cewkowego wchłaniania zwrotnego w nerkach) wnosi ok. 180 mg/dl (10 mmol/l); stężenie wyższe prowadzi do  glukozurii (obecności glukozy w moczu).