Swędzenie penisa i zaczerwienienia – czy to objawy grzybicy prącia?

Swędzenie i zaczerwienienie penisa może wskazywać na infekcję grzybiczą. Choć kandydoza okolic intymnych u mężczyzn jest często tematem tabu, ważne jest, aby wiedzieć, jak rozpoznać objawy grzybicy penisa, jak jej zapobiegać i jak ją leczyć, aby zachować zdrowie intymne.

O czym może świadczyć swędzenie i zaczerwienienie penisa?

Swędzenie penisa może wskazywać na różne schorzenia, najczęściej jednak jest to objaw grzybicy prącia. Jeżeli swędzeniu napletka towarzyszą czerwone plamy i wypryski, może to sugerować wypryski alergiczne, takie jak liszaj przewlekły lub alergiczny wyprysk kontaktowy spowodowany podrażnieniem lub odwodnieniem.

Swędzenie i pieczenie penisa może być również objawem innych schorzeń, takich jak:

– łuszczyca penisa,

– liszaj twardzinowy narządów płciowych,

– liszaj płaski narządów płciowych,

– rumień trwały.

Jednak najczęściej za te specyficzne objawy odpowiada grzybica prącia – infekcja grzybicza, która rozwija się w obrębie narządów płciowych mężczyzny. Zakażenie może obejmować zarówno główkę penisa, jak i wewnętrzną blaszkę napletka, a w rzadkich przypadkach może rozprzestrzeniać się na ujście cewki moczowej lub inne narządy.

Grzybica prącia – przyczyny

Grzybica penisa jest wywoływana głównie przez drożdżaki z gatunku Candida albicans, które naturalnie występują na skórze narządów intymnych mężczyzn, nie wywołując przy tym objawów chorobotwórczych. Ich obecność w niewielkich ilościach nie stanowi zagrożenia, jednak w pewnych sytuacjach, np. przy osłabieniu układu odpornościowego, może dojść do ich nadmiernego namnażania się, co prowadzi do zaburzenia równowagi mikrobiologicznej i rozwoju grzybicy. Choroba ta objawia się najczęściej zapaleniem żołędzi, a czasem obejmuje również wewnętrzną część napletka lub ujście cewki moczowej.

 Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju kandydozy prącia należą m.in.:

• współżycie bez zabezpieczenia z partnerką cierpiącą na infekcję grzybiczą,
• niewłaściwa higiena intymna,
• częste noszenie obcisłej bielizny lub ubrań,
• długotrwałe przebywanie w wilgotnym środowisku i noszenie wilgotnej bielizny,
• używanie kosmetyków podrażniających skórę,
• podrażnienia oraz uszkodzenia naskórka na penisie,
• cukrzyca (nawracająca i trudna do wyleczenia grzybica może być wczesnym objawem cukrzycy),
• choroby obniżające odporność, takie jak AIDS czy nowotwory,
• przyjmowanie leków immunosupresyjnych,
• częste stosowanie antybiotyków, kortykosteroidów lub leków przeciwdepresyjnych,
• stosowanie środków plemnikobójczych,
• dieta bogata w cukry proste, która sprzyja wzrostowi drożdżaków,
• otyłość i nadwaga.

Grzybica penisa może być też wywołana przez dermatofity. Do infekcji dochodzi zwykle podczas kontaktów seksualnych, poprzez autoinfekcję (np. w wyniku nieleczonej grzybicy stóp lub paznokci), a także w efekcie stosowania silnych kortykosteroidów, zarówno miejscowych, jak i ogólnoustrojowych.

W rzadkich przypadkach zdarza się, że kandydoza żołędzi i napletka jest spowodowana nadwrażliwością na antygeny grzybów z rodzaju Candida. Drożdżaki te mogą występować w pochwie partnerki, z którą zarażony mężczyzna ma kontakt seksualny, przy czym nosicielka nie wykazuje żadnych objawów infekcji. Zmiany na prąciu pojawiają się wówczas wkrótce po współżyciu. W takim przypadku leczenie polega na eliminacji grzybów Candida z pochwy partnerki, a lekarz może dodatkowo zalecić miejscowe stosowanie kremu na bazie sterydów.

Grzybica prącia – objawy. Jak odróżnić kandydozę od innych infekcji?

Objawy grzybicy penisa obejmują zwykle intensywne swędzenie, stan zapalny oraz pieczenie, które mogą dotyczyć nie tylko żołędzi i napletka, ale także pachwin, okolic między pośladkami oraz skóry wokół narządów intymnych. Na początku pojawiają się małe krostki i pęcherzyki na zaczerwienionym podłożu, które z czasem zlewają się, tworząc wilgotną powierzchnię (rumień) o charakterystycznym zapachu, a niekiedy również białe naloty. W niektórych przypadkach dochodzi do powstania nadżerek, pęknięć oraz małych grudek w pobliżu zmienionych miejsc. Pod napletkiem często pojawia się biała wydzielina przypominająca twaróg, a czasem mogą wystąpić objawy wtórnej infekcji bakteryjnej, takie jak powiększenie węzłów chłonnych. Zakażenie może również obejmować cewkę moczową, co objawia się zaczerwienieniem, obrzękiem jej ujścia, wydzieliną ropną i problemami z oddawaniem moczu.

Wielu mężczyzn obserwuje też inne, dodatkowe objawy grzybicy prącia, takie jak:

• dyskomfort i pieczenie podczas oddawania moczu oraz w trakcie stosunku,
• trudności z odciąganiem napletka,
• ból podczas wytrysku,
• gromadzenie się gęstej, białej substancji w fałdach skóry,
• widoczny biały nalot na prąciu,
• grudkowa wysypka, często z ropnymi krostami,
• częstsze oddawanie moczu.

Grzybica prącia- diagnostyka i leczenie

Pacjenci, którzy zauważyli u siebie objawy sugerujące grzybicę penisa, powinni jak najszybciej zidentyfikować czynnik powodujący infekcję, jest to niezwykle istotne w doborze właściwego leczenia mężczyzny i jego partnerki.

Szybka diagnostyka molekularna pozwala na wykrycie DNA grzybów z rodzaju Candida, w wymazie pobranym samodzielnie w domu przez pacjenta. Dzięki zastosowaniu metody PCR wykrycie czynnika chorobotwórczego jest możliwe już we wczesnej fazie rozwoju infekcji.

Lekarz może zasugerować wykonanie także badań pod kątem cukrzycy, a w przypadku przewlekłych lub nawracających infekcji, sprawdzenie obecności innych schorzeń osłabiających odporność, takich jak zakażenie HIV. W diagnostyce grzybicy prącia należy również wykluczyć inne choroby o podobnych objawach, takie jak: wyprysk kontaktowy, łuszczyca, liszaj twardzinowy i reakcje skórne na leki. Jeżeli zmiany obejmują skórę, specjalista może również rozważyć diagnozę chorób takich jak łupież rumieniowy, wyprzenie bakteryjne lub grzybica dermatofitowa.

Leczenie grzybicy prącia obejmuje zazwyczaj miejscowe stosowanie preparatów przeciwgrzybiczych w formie płynów, maści lub kremów. W zależności od zaawansowania infekcji, terapia może trwać od 3 do 7 dni. Najczęściej stosowane substancje czynne to flukonazol, klotrimazol, ekonazol, ketokonazol i mikonazol.

Jeśli terapia okaże się nieskuteczna, lekarz może zalecić stosowanie kremów zawierających nystatynę. W przypadku znacznego stanu zapalnego do leczenia przeciwgrzybiczego może być dodany steryd. U mężczyzn z cukrzycą, u których grzybica rozprzestrzeniła się na inne części ciała lub występują nawracające zmiany, może być konieczne wdrożenie doustnych leków przeciwgrzybiczych.

Równocześnie z pacjentem kurację powinna rozpocząć także jego partnerka, nawet jeśli nie odczuwa objawów infekcji, aby zapobiec wtórnym zakażeniom i nawrotom choroby. Warto przy tym pamiętać, że terapia grzybicy prącia może być długotrwała, a schorzenie czasami powraca. Jeśli zakażenie pojawi się więcej niż cztery razy w ciągu roku, można mówić o nawracającej grzybicy prącia, co wymaga dłuższego leczenia, sięgającego nawet sześciu miesięcy. Ważne jest, aby nie przerywać leczenia i nie ignorować nowych symptomów, gdyż mogą one prowadzić do poważnych komplikacji i powikłań.

Jakie mogą być powikłania grzybicy penisa?

Mimo że objawy kandydozy żołędzi i napletka mogą być łagodne, to nie powinno się jej lekceważyć. Przewlekła lub nawracająca grzybica penisa może prowadzić do poważnych powikłań, które obejmują:

• problemy związane z układem moczowo-płciowym,
• zapalenie najądrza,
• przerost prostaty,
• obniżenie żywotności plemników, które może skutkować niepłodnością,
• stulejkę, czyli zwężenie napletka wynikające z jego bliznowacenia,
• blizny i zniekształcenia żołędzi,
• zrośnięcie napletka z żołędzią,
• zwężenie ujścia cewki moczowej.

Aby zapobiec nawrotom choroby, konieczne jest stosowanie się do zaleceń lekarza i kontynuowanie terapii tak długo, jak zostało to zalecone, nawet jeśli objawy ustąpiły.

Po zdiagnozowaniu grzybicy żołędzi i napletka pacjent powinien też rozważyć przeprowadzenie badań w kierunku cukrzycy, ponieważ może to być jej pierwszy objaw. Jeśli mężczyzna od dłuższego czasu zmaga się z cukrzycą, rozwój grzybicy może wskazywać na pogorszenie jego stanu zdrowia. Ważne jest, aby partnerzy seksualni zdawali sobie sprawę, że grzybica może być przenoszona pomiędzy nimi, co może prowadzić do zakażenia zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Zaleca się stosowanie prezerwatyw jako środka ochrony oraz unikanie stosunków płciowych w trakcie i tuż po terapii.