Wirus Marburga - objawy i leczenie. Jak przebiega choroba marburska?

Wirus Marburga to rzadki, ale śmiertelnie niebezpieczny patogen, wywołujących gorączki krwotoczne. Choć przypadki zachorowań są sporadyczne, choroba wywoływana przez ten wirus ma wysoki wskaźnik śmiertelności. Co więcej, objawy, które występują podczas zachorowania mogą być podobne do tych obserwowanych w innych chorobach tropikalnych. To powoduje, że wirus ten został zakwalifikowany jako patogen 4 ryzyka, na 7-stopniowej skali.

Co to jest wirus Marburga?

Wirus Marburga (MARV) należy do rodziny filowirusów, tej samej co wirus Ebola. Po raz pierwszy został zidentyfikowany w 1967 r. w Marburgu (Niemcy) i Belgradzie (Serbia), gdzie zachorowali pracownicy laboratoriów kontaktujący się z zakażonymi małpami z Ugandy.

Głównym źródłem wirusa są nietoperze owocożerne (np. Rousettus aegyptiacus), które same nie wykazują objawów choroby. Do zakażenia ludzi dochodzi najczęściej poprzez odwiedzanie jaskiń zamieszkałych przez kolonie nietoperzy lub kontakt z małpami lub świniami, które są tzw. „żywicielami pośrednimi” – – same chorują, ale nie przenoszą wirusa długoterminowo.

Jak przenosi się wirus?

• Od zwierząt: Poprzez kontakt z krwią, śliną lub odchodami nietoperzy, małp lub świń.
• Od człowieka: Przez bezpośredni kontakt z płynami ustrojowymi (krew, wymioty, mocz, nasienie) lub skażonymi przedmiotami (np. igły, pościel).
• Przy pochówkach: Tradycyjne praktyki pogrzebowe bez środków ochrony.

Uwaga! Wirus nie przenosi się przez powietrze ani przez przypadkowy kontakt (np. podanie ręki).

W grupie ryzyka znajdują się osoby:

• Podróżujący do Afryki Subsaharyjskiej (szczególnie do Ugandy, Angoli, Demokratycznej Republiki Konga).
• Personel medyczny i rodziny opiekujące się chorymi.

Warto przeczytać: https://diag.pl/pacjent/artykuly/najpopularniejsze-choroby-tropikalne-zbadaj-sie-po-powrocie-z-wakacji/

Choroba marburska

Choroba marburska to ciężka, wysoce zakaźna choroba wirusowa należąca do grupy gorączek krwotocznych. Okres inkubacji wynosi od 2 do 21 dni (przy czym zwykle jest to 5-9 dni). Początkowo dolegliwości przypominają infekcję grypopodobną, a następnie pojawiają się dolegliwości żołądkowo-jelitowe i wysypka. Przebieg choroby można podzielić na 3 etapy.

Wirus Marburg – objawy

Choroba rozwija się w trzech fazach:

1. Faza wczesna (1.–5. dzień):

• Nagła gorączka (>40°C), silny ból głowy, dreszcze.
• Bóle mięśni, zaczerwienienie oczu, osłabienie.

2. Faza zaawansowana (od 5. dnia):

• Wymioty, krwista biegunka, wysypka (plamisto-grudkowa).
• Krwawienia z dziąseł, nosa, dróg rodnych.
• Zaburzenia świadomości (majaczenie, agresja).

3. Faza krytyczna:

Niewydolność narządów, wstrząs, śmierć (zwykle między 8. a 16. dniem).

Historia epidemii

Od 1967 r. odnotowano kilkanaście ognisk MVD, głównie w Afryce Subsaharyjskiej. Na terenie Europy, pierwsze udokumentowane zachorowanie, od którego pochodzi nazwa wirusa, i które dotknęło pracowników laboratoryjnych podaje liczbę 37 zakażonych oraz 9 zgonów. Największe zanotowane ogniska epidemiczne:

• Angola (2005): 227 zgonów na 252 przypadki.
• Demokratyczna Republika Konga (1998–2000): 128 zgonów na 154 przypadki.
• Rwanda (2024): 66 przypadków, 15 zgonów.

W Europie i USA zdarzały się pojedyncze przypadki u podróżnych, np. w Holandii (2008) czy USA (2008) po wizycie w jaskini „Python Cave” w Ugandzie.

Sprawdź e-pakiet: https://diag.pl/sklep/pakiety/e-pakiet-po-powrocie-z-podrozy-tropikalnej-goraczka/

Diagnostyka laboratoryjna

Ze względu na duże trudności w rozpoznaniu choroby jedynie po objawach klinicznych oraz odróżnienie jej chociażby od gorączki krwotocznej wywołanej wirusem Ebola, ważne jest przeprowadzenie trafnej i szybkiej diagnostyki laboratoryjnej. Dostępne metody wykrywania wirusa to:

• RT-PCR: Test genetyczny wykrywający materiał wirusa we krwi
• Testy serologiczne (ELISA): Wykrywają przeciwciała przeciwko wirusowi
• Izolacja wirusa: Wykonywana tylko w laboratoriach o najwyższym poziomie bezpieczeństwa (BSL-4)

Szybki rozwój choroby i wysoka śmiertelność wymagają natychmiastowego zgłoszenia się do lekarza, jeśli po powrocie z regionów endemicznych wystąpią u pacjenta wskazane objawy lub w przypadku jego kontaktu z chorymi lub dzikimi zwierzętami. Niezwłoczna reakcja i odpowiednia diagnostyka mogą znacząco wpłynąć na rokowania i zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby.

Wirus Marburg – leczenie

Obecnie nie ma zatwierdzonej szczepionki ani specyficznego leku przeciwwirusowego, który mógłby skutecznie zwalczać tę chorobę. Trwają badania kliniczne nad stworzeniem szczepionki opartej na technologii mRNA. W związku z tym terapia koncentruje się głównie na łagodzeniu objawów i wsparciu organizmu w walce z infekcją. Kluczowe elementy leczenia obejmują intensywne nawadnianie, utrzymanie stabilnego ciśnienia krwi oraz monitorowanie i leczenie ewentualnych powikłań, takich jak wtórne infekcje bakteryjne. Taka opieka medyczna ma na celu złagodzenie stanu pacjenta i zwiększenie szans na powrót do zdrowia, mimo braku dedykowanych środków terapeutycznych.

Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia, należy przestrzegać kilku kluczowych zasad. Przede wszystkim zaleca się unikanie odwiedzania jaskiń i kopalni w Afryce, gdzie mogą występować potencjalne źródła patogenów. Ważne jest również, aby nie dotykać chorych zwierząt, szczególnie małp i nietoperzy, które są często nosicielami wirusów. W przypadku opieki nad osobami zakażonymi niezbędne jest stosowanie środków ochrony osobistej, takich jak rękawiczki i maseczki, które minimalizują ryzyko przeniesienia infekcji.

Zawsze przed wyjazdem warto sprawdzić aktualne ostrzeżenia na stronie WHO.

Pytania i odpowiedzi

1. Wirus Marburg – czy śmiertelność jest wysoka?

Średnia śmiertelność wynosi 50%, ale w zależności od szczepu i opieki medycznej waha się od 24% do 88%.

Przykładowo:

• Angola (2005): 88% śmiertelności.
• Rwanda (2024): 23% śmiertelności dzięki wczesnej diagnostyce.

2. Czy wirus Marburg w Polsce został odnotowany?

Nie, dotychczas nie odnotowano przypadków MVD w Polsce. Ryzyko dotyczy głównie osób podróżujących do Afryki Subsaharyjskiej.

3. Czy wirus Marburga jest groźniejszy od Eboli?

Oba wirusy są śmiertelne, ale Marburg rzadziej wywołuje epidemie.

4. Wirus Marburg – jak się przenosi?

Wirus przenosi się tylko przez bezpośredni kontakt z płynami ustrojowymi.