Wydzielina z pępka - skąd się bierze i co oznacza?

Pępek to pierwsza blizna na ciele każdego człowieka – jest pozostałością po odcięciu pępowiny przy porodzie. Pielęgnacja gojącego się pępka jest bardzo ważna w pierwszych dniach życia dziecka, ale nie tylko. Pępek zarówno u niemowlaka, jak i dorosłego może być miejscem powstawania różnych dolegliwości. Jedną z nich jest wydzielina z pępka – co może ona oznaczać?

Co to jest pępek?

Pępek to pozostałość po pępowinie – przewodzie, za pośrednictwem którego płód w łonie matki odżywia się i pozyskuje tlen. Po narodzinach, kiedy dziecko może już funkcjonować samodzielnie, pępowina jest odcinana, a jej pozostałość na brzuchu noworodka zostaje zabezpieczona w celu zagojenia. Po kilkunastu dniach przyschnięte resztki tkanki pępowinowej odpadają samoczynnie, a rana obrasta fałdami skóry – w ten sposób tworzy się pępek.

Sprawdź badanie: >>> Wymaz z pępka <<<

Pępek – pielęgnacja u niemowlaka

Podczas pierwszych dwóch tygodni życia dziecka miejsce po pępowinie podlega procesowi gojenia. W tym okresie bardzo ważna jest pielęgnacja świeżej rany, aby nie dopuścić do zakażenia. Zalecane postępowanie to utrzymywanie pępka w warunkach czystych i suchych oraz niezakrywanie go pieluszką.

Niewielka ilość krwi lub wydzieliny z pępka pojawiająca się tuż po odpadnięciu kikuta pępowiny jest zjawiskiem normalnym. Czasami w gojącą się ranę może jednak wdać się infekcja. Wówczas może pojawić się śmierdząca wydzielina z pępka przybierająca żółtawy kolor, a skóra może ulec zaczerwienieniu i opuchnięciu. W każdej takiej niepokojącej sytuacji należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza lub położnej – zastosować środki odkażające lub miejscowo aplikowany antybiotyk.

Wydzielina z pępka u dorosłego – co może oznaczać?

O ile u niemowląt konieczność pielęgnacji pępka jest oczywista, bo wiąże się ze świeżą raną, to w późniejszym okresie życia ta część ciała zostaje nieco zapomniana. A niesłusznie – pępek bowiem wciąż pozostaje miejscem, gdzie fałdy skórne tworzą warunki sprzyjające gromadzeniu się zanieczyszczeń i drobnoustrojów. Może też być miejscem pojawiania się innego rodzaju zmian chorobowych (np. przepukliny pępkowej), ponieważ powłoki skórne mają tu nieco delikatniejszą budowę.

Objawem budzącym niepokój bywa wydzielina z pępka, często o nieprzyjemnym zapachu. O czym może świadczyć jej obecność?

Zapalenie pępka u dorosłego i jego powikłania

Najczęstszą dolegliwością, przy której pojawia się wydzielina z pępka jest zapalenie pępka. Zazwyczaj dochodzi do niego w wyniku skaleczenia i rozwoju infekcji w obrębie rany lub w wyniku zakażenia po zabiegu piercingu (założenia kolczyka). Bakterie naturalnie bytujące na skórze człowieka (najczęściej gronkowce) z łatwością infekują miejsce uszkodzenia skóry. Zarówno przy przypadkowym skaleczeniu, jak i przekłuciu pępka niezwykle ważna jest właściwa pielęgnacja powstałej rany. Jej zaniedbanie może skutkować rozwojem stanu zapalnego, któremu może towarzyszyć żółtawa, ropna wydzielina z pępka, zaczerwienienie i stwardnienie skóry, opuchlizna, ból oraz podwyższona temperatura.

Zapalenie pępka może się rozwinąć wraz z przepukliną pępkową, kiedy elementy wewnętrzne jamy brzusznej uwypuklają się poza jej obręb. Przyczyny wystąpienia przepukliny pępkowej mogą być różne, ale zawsze zjawisko to wynika to tego, że powłoki skórne w okolicy pępka są słabsze i bardziej narażone na odkształcenia. Na skutek zakażenia pępka może też powstać miejscowy ropień, również będący źródłem niepokojącej wydzieliny. Nieleczone zakażenie bakteryjne pępka może rozszerzyć się na sąsiednie tkanki wewnątrz jamy brzusznej i wywołać zapalenie otrzewnej. Dodatkowymi objawami poza bólem i wydzieliną z pępka będą wówczas odczuwane dolegliwości brzuszne takie jak wzdęcia czy biegunki. Zapalenie otrzewnej może też rozwinąć się po zabiegu laparoskopii. Infekcja bakteryjna wewnątrz jamy brzusznej może spowodować uogólnioną sepsę. Nie należy więc lekceważyć jakichkolwiek niepokojących objawów w obrębie pępka.

Przetrwały moczownik – co to jest?

Wydzielina z pępka zazwyczaj wiąże się ze stanem zapalnym i infekcją. Często ma ona charakter ropny – gęsty, żółty, o nieprzyjemnym zapachu. Jednak czasami zdarza się szczególnie śmierdząca wydzielina z pępka, mająca zapach moczu. O czym może to świadczyć?

Mocz wypływający z pępka to efekt tzw. przetrwałego moczownika. Moczownik to kanał, który łączy pęcherz moczowy płodu z pępkiem i służy do odprowadzania moczu w łonie matki. Po porodzie moczownik zamyka się i przekształca w więzadło pępkowe. W rzadkich przypadkach zamknięcie moczownika nie zachodzi do końca, co skutkuje wyciekiem moczu przez otwór w pępku. Przetrwały moczownik wiąże się z zaburzeniami funkcjonowania układu moczowego i wymaga interwencji chirurgicznej. Jest to jednak dosyć rzadko występująca przypadłość.

Czy wydzielina z pępka może oznaczać nowotwór?

Niepokojące powinno być pojawienie się twardego guza w okolicy pępka, któremu może towarzyszyć ropna lub krwista wydzielina. W ten sposób może objawiać się rozwijający się w obrębie jamy brzusznej nowotwór: jelita grubego, żołądka, trzustki lub jajnika. Zmiany nowotworowe z narządów wewnętrznych mogę przemieszczać się wzdłuż więzadła w jamie brzusznej i manifestować się właśnie w okolicy pępka, gdzie skóra jest cieńsza.

Wydzielina z pępka – co robić?

Każda wydzielina z pępka powinna wzbudzić niepokój. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednie oczyszczanie oraz odkażanie pępka dostępnymi preparatami i jałowym gazikiem.

W sytuacji długo utrzymującej się wydzieliny konieczna jest konsultacja z lekarzem, który może zlecić dokładne badania, np. posiew bakteriologiczny wydzieliny, aby określić rodzaj bakterii powodującej infekcję. Zakażenie bakteryjne leczy się antybiotykiem najczęściej w postaci miejscowo aplikowanej maści.

Przy wyczuwalnych zmianach podskórnych pomocne będzie USG brzucha, które może wykazać obecność zmian kwalifikujących się do zabiegu chirurgicznego.

Jak dbać o pępek?

Aby uniknąć powikłań wynikających z zakażeń pępka, należy dbać o higienę tego miejsca przez całe życie. Wacik kosmetyczny i woda z mydłem podczas kąpieli powinny wystarczyć, aby utrzymać pępek w czystości. Jest on delikatną częścią ciała, o której nie wolno zapominać.

Autor: Mgr Marta Filipowska

Bibliografia:

1. https://eurologia.pl/g/250,przetrwaly-moczownik
2. https://www.mp.pl/pacjent/zapytajlekarza/lista/show.html?id=102877
3. https://diag.pl/sklep/badania/wymaz-z-pepka-bad-bakter/
4. https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.1.1.9.
5. https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/pielegnacja/52307,jak-pielegnowac-pepek-noworodka