Badanie nasienia - seminogram Wrocław

Wielu parom przychodzi zmierzyć się z trudnościami w naturalnym poczęciu dziecka, a jednym z istotnych badań w diagnostyce płodności mężczyzn jest analiza nasienia, czyli seminogram. Pozwala ona na szczegółową ocenę kluczowych parametrów nasienia, takich jak liczba, ruchliwość i morfologia plemników. To badanie ma szczególne znaczenie dla par starających się o potomstwo oraz mężczyzn z problemami zdrowotnymi w obrębie układu rozrodczego. Dobre przygotowanie do seminogramu jest kluczowe, by uzyskać wiarygodne wyniki.

Na czym polega badanie nasienia (seminogram)?

Seminogram, zwany również badaniem jakości nasienia, to jedno z podstawowych badań oceniających płodność mężczyzny. Jego zadaniem jest dokładna analiza takich parametrów, jak liczba plemników, ich ruchliwość oraz budowa. Dzięki temu możliwe jest zidentyfikowanie ewentualnych nieprawidłowości, co stanowi pierwszy krok w diagnostyce i wskazuje na ewentualną potrzebę dalszej diagnostyki lub wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Parametry oceniane w badaniu nasienia

Seminogram, czyli badanie nasienia, pozwala uzyskać szczegółowe informacje na temat jakości nasienia, dzięki analizie kilku istotnych parametrów, takich jak:

• Objętość ejakulatu – norma wynosi minimum 1,4 ml.
• Całkowita liczba plemników – powinna wynosić co najmniej 39 milionów.
• Stężenie plemników – prawidłowe to przynajmniej 16 milionów na ml.
• Ruchliwość postępowa plemników – powinna wynosić minimum 30%.
• Całkowita ruchliwość plemników – wymagana to przynajmniej 42%.
• Morfologia plemników – w normie, minimum 4% plemników powinno mieć prawidłową budowę.
• Żywotność plemników – zalecana to co najmniej 54%.
• pH ejakulatu – wartość powinna mieścić się w zakresie 7,2–8,0.
• Czas upłynnienia nasienia – zazwyczaj do 60 minut.

Wszystkie te wartości są zgodne z wytycznymi WHO z 2021 roku.

Dodatkowo, w ramach bardziej szczegółowej diagnostyki, seminogram może obejmować posiew nasienia do wykrycia ewentualnych infekcji oraz analizę fragmentacji DNA plemników, która pozwala ocenić stan materiału genetycznego.

Badanie nasienia – dla kogo?

Seminogram zaleca się przede wszystkim mężczyznom z podejrzeniem problemów z płodnością, szczególnie gdy próby poczęcia trwają dłużej i pozostają bez efektu. Badanie nasienia rekomenduje się parom, które mimo roku regularnych starań bez stosowania antykoncepcji nie uzyskały pozytywnego wyniku. Seminogram może być również przydatny w sytuacjach, gdy występują problemy zdrowotne związane z układem rozrodczym, np. infekcje lub urazy.

Przykładowe sytuacje, w których warto wykonać badanie nasienia:

• Przy problemach z poczęciem – jeśli para bez skutku stara się o dziecko przez rok lub dłużej, seminogram może dostarczyć istotnych informacji na temat zdrowia reprodukcyjnego mężczyzny.
• Po leczeniu onkologicznym – intensywne terapie, takie jak chemioterapia lub radioterapia, mogą negatywnie wpłynąć na płodność. Badanie nasienia warto wykonać po zakończeniu leczenia, zwłaszcza jeśli planowane jest poszerzenie rodziny.
• Po operacjach układu rozrodczego – mężczyźni po zabiegach, takich jak operacja przepukliny pachwinowej, powinni rozważyć badanie nasienia, by sprawdzić, czy zabieg nie wpłynął na jakość nasienia.
• Przed procedurami wspomaganego rozrodu – analiza nasienia jest niezbędna przed przystąpieniem do procedur wspomaganego rozrodu, takich jak inseminacja lub in vitro.
• W przypadku podejrzenia infekcji układu rozrodczego – przewlekłe lub nawracające infekcje mogą pogarszać jakość nasienia, dlatego w takich przypadkach zalecane jest wykonanie seminogramu.

Badanie nasienia we Wrocławiu - jak się przygotować?

Aby uzyskać miarodajne wyniki badania nasienia, pacjent powinien przestrzegać kilku istotnych zaleceń. Kluczowe jest zachowanie abstynencji seksualnej przez 2 do 7 dni – zbyt krótki okres może zmniejszyć liczbę plemników, natomiast zbyt długi może wpłynąć negatywnie na ich ruchliwość.

Przed pobraniem próbki warto także:

• unikać alkoholu, sauny, intensywnego wysiłku i używek – substancje takie jak alkohol, nikotyna, kofeina oraz inne używki mogą obniżyć jakość nasienia, dlatego należy ich unikać przez kilka dni przed badaniem.
• zadbać o wypoczynek i zredukować stres – nadmierny wysiłek fizyczny, stres oraz brak snu mogą pogorszyć parametry nasienia. Dzień przed badaniem warto ograniczyć aktywność fizyczną i zadbać o spokój.
• pamiętać o higienie – przed oddaniem próbki należy dokładnie umyć okolice intymne, aby zapobiec zanieczyszczeniu próbki.
• poinformować lekarza o przyjmowanych lekach – niektóre leki mogą wpływać na wyniki, dlatego należy poinformować specjalistę o wszystkich stosowanych środkach.

Próbka nasienia powinna być oddana do sterylnego pojemnika, najczęściej w specjalnie przygotowanym pokoju w placówce medycznej. Warto pamiętać, by cała zawartość ejakulatu znalazła się w pojemniku, ponieważ utrata pierwszej porcji nasienia może wpłynąć na wynik badania.

Badanie nasienia a spożycie alkoholu

Spożycie alkoholu może znacząco zaburzyć wynik badania nasienia, wpływając negatywnie na liczbę, ruchliwość i morfologię plemników. Aby uzyskać wiarygodne wyniki, zaleca się rezygnację z alkoholu na co najmniej kilka dni przed badaniem, najlepiej przez okres od 5 do 7 dni.

Należy pamiętać, że pełna poprawa jakości nasienia po częstym spożywaniu alkoholu może potrwać nawet kilka tygodni, ponieważ cykl produkcji plemników wynosi około 72 dni. Dla mężczyzn regularnie i w większych ilościach spożywających alkohol, ograniczenie lub całkowite odstawienie na kilka miesięcy przed planowanym badaniem może przynieść znaczną poprawę wyników.

Nawet jednorazowe spożycie alkoholu w dniu badania lub na dzień przed nim może przejściowo obniżyć liczbę i ruchliwość plemników, zafałszowując wyniki. Dlatego, niezależnie od częstotliwości konsumpcji, warto całkowicie unikać alkoholu przez kilka dni przed przystąpieniem do badania.

Ile kosztuje badanie nasienia we Wrocławiu?

Cena badania nasienia we Wrocławiu zależy od zakresu analizy oraz wybranej placówki medycznej. Podstawowe badanie nasienia kosztuje zwykle od około 100 do 300 zł. Bardziej szczegółowe badanie, takie jak analiza komputerowa (CASA – Computer Assisted Semen Analysis), jest droższe i wynosi od 300 do 600 zł. Aby uzyskać dokładne informacje, warto bezpośrednio skontaktować się z wybraną kliniką.

Jak przebiega badanie nasienia?

Nasienie do badania pobiera się do sterylnego pojemnika poprzez masturbację w specjalnym, przystosowanym pomieszczeniu kliniki. Ważne, aby cała próbka znalazła się w pojemniku, gdyż utrata części ejakulatu może spowodować zafałszowanie wyników.

Jeśli pacjent nie może oddać próbki na miejscu, możliwe jest pobranie jej w domu, pod warunkiem dostarczenia do laboratorium w ciągu 30–60 minut od momentu oddania. Podczas transportu próbka powinna być przechowywana w temperaturze ciała (około 37°C).

Jeśli oddanie próbki przez masturbację jest trudne, istnieje możliwość pobrania nasienia podczas współżycia, stosując specjalną prezerwatywę bez substancji plemnikobójczych, a jej zawartość należy przenieść do sterylnego pojemnika.

Ile czeka się na wyniki badania nasienia?

Wyniki podstawowego badania nasienia są zwykle dostępne w ciągu 1 do 3 dni roboczych. Jeśli seminogram obejmuje dodatkowe analizy, takie jak komputerowa analiza nasienia lub posiew, czas oczekiwania może wynieść nawet do 7 dni. Wiele laboratoriów umożliwia wygodny, szybki dostęp do wyników online.

Normy i interpretacja wyników badania nasienia

Wyniki seminogramu są oceniane zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), które obejmują:

• Objętość ejakulatu – norma wynosi minimum 1,4 ml. Niska objętość może świadczyć o problemach z gruczołami produkującymi płyn nasienny.
• Całkowita liczba plemników – minimalna norma to 39 milionów plemników w całym ejakulacie.
• Koncentracja plemników – prawidłowe stężenie wynosi co najmniej 16 milionów plemników na ml.
• Ruchliwość plemników – przynajmniej 30% plemników powinno charakteryzować się ruchem postępowym.
• Morfologia plemników – norma zakłada, że minimum 4% plemników ma prawidłową budowę.

Dodatkowe parametry, takie jak czas upłynnienia (do 60 minut), pH ejakulatu oraz odsetek plemników z uszkodzeniami strukturalnymi, np. wady witki czy główki, również są uwzględniane.

Interpretacja wyników powinna być przeprowadzona przez specjalistę, który oceni je w kontekście ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Niekorzystny wynik nie zawsze oznacza bezpłodność, ponieważ pełna diagnoza wymaga kompleksowej oceny klinicznej.

Co zrobić w przypadku nieprawidłowych wyników badania nasienia?

Otrzymanie nieprawidłowych wyników seminogramu może budzić obawy, lecz nie musi oznaczać bezpłodności. Obniżone parametry, takie jak liczba, ruchliwość czy morfologia plemników, często są skutkiem różnych, czasem przejściowych czynników.

Do najczęstszych przyczyn słabych wyników seminogramu zalicza się:

• Zaburzenia hormonalne – problemy z gospodarką hormonalną, np. związane z funkcjonowaniem tarczycy, przysadki mózgowej lub chorobami metabolicznymi, mogą obniżać liczbę i jakość plemników.
• Infekcje – schorzenia układu rozrodczego, takie jak zapalenie prostaty, cewki moczowej czy jąder, mogą pogarszać jakość nasienia.
• Czynniki środowiskowe i styl życia – wpływają na nasienie takie elementy, jak stres, nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadmierna konsumpcja alkoholu oraz stosowanie narkotyków.
• Problemy anatomiczne – nieprawidłowa budowa układu rozrodczego może prowadzić do obniżonych parametrów nasienia.
• Leki i suplementy – niektóre leki, takie jak sterydy anaboliczne, antybiotyki czy leki przeciwzapalne, mogą negatywnie wpływać na wyniki seminogramu.

Po uzyskaniu niekorzystnych wyników warto skonsultować się z lekarzem specjalistą, takim jak urolog lub androlog, który dokładnie przeanalizuje wyniki i zaproponuje dalsze kroki diagnostyczne lub odpowiednie leczenie.