Trzustka to narząd będący częścią układu pokarmowego. Odpowiedzialny jest on za produkcję enzymów, które biorą udział w trawieniu cukrów, białek i tłuszczy. Dodatkowo określone komórki trzustki produkują także hormony, m.in. insulinę odpowiedzialną za regulację poziomów cukru we krwi. Sprawdź: e-Pakiet badań na trzustkę.

Badania diagnostyczne w kierunku chorób trzustki umożliwiają ocenę jej funkcjonowania oraz wykrycie ewentualnych chorób dotyczących tego narządu. Podstawowe badania trzustki obejmują pomiar stężeń enzymów produkowanych przez ten narząd – amylazy (odpowiedzialnej za trawienie cukrów), elastazy (biorącej udział w trawieniu białek) oraz lipazy (trawiącej tłuszcze). Badania te mogą być wykonywane zarówno na podstawie próbki krwi pacjenta jak i z próbki moczu lub stolca. Dokładny zakres badanych enzymów oraz typ materiału używanego do badania zależy od rozpoznania wstępnego. Z tego powodu przed wykonaniem tego typu testów laboratoryjnych należy skonsultować się z lekarzem w celu zaplanowania optymalnego postępowania diagnostycznego, które skutecznie pozwoli na rozpoznanie chorób trzustki występujących u danego pacjenta.

Choroby trzustki mogą przybierać zarówno postać ostrą, jak i przewlekłą. Szczególnie niebezpieczne są nowotwory tego narządu. Rak trzustki charakteryzuje się jednym z gorszych rokowań wśród wszystkich chorób onkologicznych. Jednocześnie ten typ nowotworu często rozwija się przez długi czas w sposób bezobjawowy – z tego powodu istotne jest regularne wykonywanie badań profilaktycznych, które mogłyby pozwolić na uchwycenie raka trzustki we wczesnych stadiach oraz wdrożenie leczenia, które zapewnia jak najbardziej korzystne wyniki dla pacjenta. Objawy raka trzustki mogą obejmować dolegliwości takie jak:

• Ból w górnej części brzucha
• Niezamierzone spadki masy ciała
• Nocne poty
• Tłuste, cuchnące stolce
• Nudności, wymioty

Poza podstawowymi badaniami funkcji trzustki (jak oznaczenie stężeń jej enzymów z krwi pacjenta) w przypadku podejrzenia nowotworu tego narządu lekarz może zadecydować o zleceniu dodatkowych badań laboratoryjnych, jak np. oznaczenie stężeń polipeptydu trzustkowego we krwi. Należy pamiętać, aby wszystkie wyniki badań diagnostycznych zawsze konsultować z lekarzem, gdyż odstępstwa od normy nie zawsze muszą oznaczać występowanie poważnej choroby.

Jednym z częściej występujących ostrych stanów chorobowych trzustki jest OZT, czyli ostre zapalenie trzustki. Do rozwoju tej choroby może dojść m.in. w przypadku nadużywania przez pacjenta alkoholu, współwystępowania kamicy żółciowej (i zablokowania wspólnych dróg żółciowych) oraz przy stosowaniu określonych grup leków. Objawy, które mogą świadczyć o rozwoju OZT to:

• Bardzo silny ból w nadbrzuszu, który może mieć charakter opasający
• Nudności, wymioty
• Wysoka gorączka
• Zatrzymanie stolca i gazów
• Wzdęcia

W przypadku zauważenia u siebie lub u swojego bliskiego tego typu objawów należy jak najszybciej uzyskać pomoc medyczną, gdyż nieleczone ostre zapalenie trzustki może skutkować rozwojem licznych, ciężkich powikłań, które w skrajnych przypadkach mogą stanowić nawet zagrożenie dla życia pacjenta.