P/c. p. czynnikowi wew. Castle'a i p. kom. okładzinowym żołądka (APCA) met. IIF

Oznaczenie autoprzeciwciał przeciwko czynnikowi Castle'a i komórkom okładzinowym żołądka, stosowane w diagnostyce zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka i w anemii złośliwej. Komórki okładzinowe występują głównie w górnej części szyjki gruczołów właściwych żołądka w obszarze dna oraz trzonu. Posiadają cechy komórek pompujących jony. Do światła gruczołu (żołądka) czynnie pompują jony H+ i jony chlorkowe,  w wyniku czego powstaje kwas solny. Wydzielają również mukoproteinę – wewnętrzny czynnik Castle´a (intrinsic factor, IF). IF w świetle żołądka tworzy odporny na trawienie kompleks z witaminą B12, który jest niezbędny do wchłaniania witaminy B12 w jelicie. Witamina B12 jest wykorzystywana w erytropoezie w wiązaniu żelaza. Związek między układem odpornościowym i przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka wynika z obecności u chorych na anemię  złośliwą krążących autoprzeciwciał  swoistych dla czynnika wewnętrznego Castle’a lub synonimicznie czynnika  wewnętrznego, IF (ang. intrinsic factor), o nazwie IFA  (ang. intrinsic factor antibody), występujących w 70% jako typ blokujący, a w 30% jako typ wiążący, oraz przeciwciał przeciwko komórkom okładzinowym, APCA  (ang. parietal cell autoantibody), obecnych u 80-90% chorych na anemię złośliwą. IFA powodują tylko niedokrwistość złośliwą, natomiast APCA wywołują zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka o różnym nasileniu, zlokalizowane zazwyczaj w trzonie żołądka. Obecność APCA stanowi wczesny marker atrofii błony śluzowej żołądka, również pozostającej w związku z rakiem żołądka . Autoimmunologiczne zapalenie błony śluzowej żołądka (AIG – autoimmune gastritis), z obecnością APCA, przechodzi w pełni rozwiniętą niedokrwistość złośliwą, cechującą się przewlekłym zanikowym zapaleniem błony śluzowej trzonu żołądka (z ominięciem części odźwiernikowej) i z hipergastrynemią. Przeciwciała APCA  i IFA przeważnie należą do klasy IgA i IgG. Oznaczenie wykonywane jest metodą immunofluorescencji pośredniej IIF.