Rozmaz krwi

Szczegółowa ocena komórek krwi wykonywana w przypadku uzyskania nieprawidłowego wyniku morfologii krwi  w badaniu automatycznym. W przypadku układu czerwonokrwinkowego analizuje się m.in. wielkość krwinek, stopień wybarwienia,  obecność nietypowych kształtów krwinek, wtrętów , obecność agregacji-rulonizacji oraz  form młodszych w szeregu rozwojowym.  Rozmaz pozwala  na pogłębienie wstępnej diagnostyki w kierunku np.  niedokrwistości,  nabytych i wrodzonych zaburzeń rozwojowych krwinek czerwonych (np. sferocytozy), chorób rozrostowych (m.in. czerwienicy prawdziwej, erytroleukemii).
Analiza układu białokrwinkowego umożliwia dokładną ocenę populacji leukocytów, stopnia ich dojrzałości (obecność form młodszych w szeregu rozwojowym lub form bardziej dojrzałych), obecności form atypowych (np. limfocyty atypowe), obserwację obecności zmian morfologicznych (np. ciałek Dohlego, pałeczek  Auera - charakterystycznych dla ostrej białaczki mieloblastycznej).
Ocena rozmazu mikroskopowego pozwala postawić wstępne rozpoznanie w kierunku chorób mieloproliferacyjnych (np. białaczki), niedoborów odporności, zakażeń  (np. mononukleozy zakaźnej) czy chorób pasożytniczych. Badanie populacji płytek pozwala na określenie niektórych przyczyn małopłytkowości.

Granulocyty segmentowane:
zwiększona liczba: stres, zakażenia, stany zapalne, leczenie kortykosteroidami , krwotok, choroby nowotworowe, przewlekła białaczka szpikowa, mielofibroza, czerwienica prawdziwa, splenektomia; zmniejszona  liczba: neutropenia autoimmunologiczna, leki, chemioterapia chorób nowotworowych, zakażenia wirusowe  (EBV, HIV, Parvowirus  B19).
Granulocyty kwasochłonne:
zwiększona liczba: pasożyty, alergie, łuszczyca, białaczka eozynofilowa, przewlekła białaczka szpikowa, niedokrwistości, sarkoidoza, choroby zakaźne, choroby nowotworowe; zmniejszona  liczba: zakażenia bakteryjne, lecznie glikokortykosteroidami, stres i urazy, leki.
Granulocyty zasadochłonne:
zwiększona liczba: stany zapalne, gruźlica, grypa, ospa wietrzna, różyczka, białaczka bazocytowa, mielofibroza, przewlekła białaczka szpikowa, zespół mielodysplastyczny, leki, reakcje alergiczne, ciąża, niedoczynność tarczycy, nowotwory; zmniejszona  liczba: leki, zakażenia, nadczynność tarczycy, reakcje nadwrażliwości.
Limfocyty:
zwiększona liczba: białaczki limfatyczne, chłoniaki, zakżenia (wirusowe, niektóre bakteryjne), choroby nowotworowe, sarkoidoza i choroby autoimmunologiczne; zmniejszona  liczba: zakażenia (malaria, gruźlica), toczeń układowy, niedobory immunologiczne, nadczynność nadnerczy, ziarnica złośliwa, chłoniaki, białaczka szpikowa, nowotwory, kortykosteroidy.
Monocyty:
zwiększona liczba:  choroby wirusowe, zakażenia (gruźlica, kiła), zarażenia pierwotniakami, choroby metaboliczne ze spichrzaniem, ziarnica złośliwa, białaczka monocytowa i mielomonocytowa; zmniejszona liczba: niedokrwistości aplastyczne, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), zakażenie HIV, leki.