Wymaz z gardła/migdałków w kierunku Streptococcus pyogenes i paciorkowców beta-hemolizujących grupy A, C i G (bad. bakter.)

Zakażenia bakteryjne stanowią 20-30% ostrych przypadków pozaszpitalnych  infekcji górnych dróg oddechowych, w tym zapaleń gardła oraz  gorączki u niemowląt i młodszych dzieci. Dominującą przyczyną zapalenia gardła i migdałków są paciorkowce.  Zapalenie migdałków może charakteryzować wysięk ropny lub włóknikowy (60-90% przypadków), jednak jego brak nie wyklucza rozpoznania. Na paciorkowe zapalenie gardła częściej niż osoby dorosłe chorują dzieci w wieku 5-15 lat. Średnia liczba zachorowań w okresie do 13 r. ż.  wynosi średnio 3 (1-8). Zakażenia szerzą się drogą się kropelkową lub przez kontakt bezpośredni, istotny szczególnie w dużych skupiskach ludzkich (w przypadku dzieci: żłobkach, przedszkolach i szkołach).  W środowisku domowym  zakaźność  tą drogą dochodzi do 25%. Nosicielstwo u dzieci ocenia się na 5-20%, u dorosłych nie przekracza 5%. Do najczęstszych bakteryjnych czynników etiologicznych zakażeń górnych dróg oddechowych należy: Streptococcus pyogenes –  S. pyogenes –  paciorkowiec ropotwórczy, β-hemolizujący grupy GAS (ang. Group A Streptococci). Czynnikiem warunkującym jego wirulencję jest białko M, o właściowościach anty-fagocytarnych i anty-komplementarnych. Silnie immunogenne białko M  produkowane jest w fazie inwazyjnej paciorkowca, a nieobecne w fazie nosicielstwa. Rzadszymi patogenami chorób górnych dróg oddechowych i gardła są zbliżone antygenowo paciorkowce grupy C i G, zwierające białko M i wydzielające  streptolizynę O i streptokinazę. Rezerwuarem paciorkowców są górne drogi oddechowe (gardło/migdałki) i zmiany skórne. W warunkach fizjologicznych, paciorkowce atakujące drogi oddechowe są eliminowane dzięki sprawnie funkcjonującym mechanizmom obronnym, podczas załamania się barier ochronnych organizmu dochodzi do zakażenia drogą egzo lub endogenną. Mogą powodować zapalenie ucha środkowego, a  jako powikłanie pogrypowe zapalenie płuc. Powikłaniami infekcji paciorkowcowej jest choroba reumatyczna,  kłębuszkowe zapalenie nerek, czy zespół wstrząsu toksycznego.  Około 25% chorych na ostre paciorkowcowe zapalenie gardła leczonych prawidłowo penicylinami po eliminacji zakażenia zachowuje paciorkowca w gardle. Nosicielstwo S. pyogenes nie zwiększa ryzyka gorączki reumatycznej, a zatem nie wymaga leczenia.
Wymaz z gardła powinien być wykonany w ostrej fazie zakażenia, przed zastosowaniem antybiotyków lub 5 dni po zakończeniu antybiotykoterapii, rano, na czczo, kiedy nagromadzenie bakterii w jamie ustnej jest największe,  po delikatnym przepłukaniu ust przegotowaną wodą. Przed wymazem nie należy myć zębów, należy wyjąć ruchome protezy zębowe. W niezbędnych przypadkach wymaz można wykonać w 3-4 godz. po posiłku lub myciu zębów. Jednak jego wartość diagnostyczna jest słabsza.