Drętwienie twarzy – czy jest to objaw choroby?

Drętwienie i mrowienie należą do tzw. parestezji. Takie zaburzenia czucia mogą pojawiać się w przebiegu wielu chorób, np. neurologicznych. Często jednak wynikają z mniej groźnych zaburzeń, np. z niedoborów witamin. Drętwienie, w zależności od przyczyny, może dotyczyć wyłącznie lewej lub prawej strony albo całej twarzy. Niekiedy obejmuje tylko jej wybrany fragment, np. powiekę czy policzek. Dowiedz się więcej, jakie mogą być przyczyny drętwienia i mrowienia twarzy.

Czym jest drętwienie twarzy?

Uczucie drętwienia twarzy może przypominać paraliż o małym nasileniu, niekontrolowane drganie lub napięcie mięśni twarzy. Obejmuje ono obszar poniżej górnej granicy oczodołów, od linii brwi do żuchwy.

Nieprawidłowe wrażenia są zwykle nieprzyjemne i budzą niepokój u pacjentów. Przeważnie drętwienie twarzy nie świadczy jednak o obecności poważnych schorzeń. Parestezje pojawiają się np. na skutek niedoboru niektórych składników odżywczych w organizmie. Niekiedy drętwienie twarzy stanowi objaw chorób zagrażających życiu. Z tego powodu tak istotne jest, by określić przyczynę zaburzeń czucia i na czas włączyć skuteczne leczenie.

Jak objawia się drętwienie twarzy?

Określenie nasilenia i sposobu, w jaki pojawiło się drętwienie, jest niezwykle pomocne dla ustalenia przyczyny parestezji. Zaburzenia czucia mogą dawać o sobie znać pod wpływem jakichś bodźców, np. temperatury, lub niezależnie od nich. Należy także ustalić czas trwania parestezji. Niepokojące objawy, w zależności od przyczyny, mogą pojawiać się w sposób ostry, utrzymywać się przez dłuższy okres, a także nawracać.

Warto określić, czy chory zauważył u siebie inne symptomy, które mogą świadczyć o towarzyszących chorobach. Przykładowo, w przebiegu zapaleń zatok, problemów z kręgosłupem w odcinku szyjnym czy nieleczonych zakażeń w obrębie zębów może pojawić się drętwienie lub mrowienie twarzy, pomimo że schorzenie nie dotyczy bezpośrednio tego regionu.

Lokalizacja objawów również pomaga ustalić przyczynę dolegliwości. Drętwienie twarzy może dotyczyć:

• połowy twarzy, np. podczas ataku bólu lub aury w migrenie, napadu padaczkowego, podrażnienia nerwu trójdzielnego (V), napadu przemijającego niedokrwienia mózgu (TIA, ang. transient ischaemic attack) czy udaru mózgu;
• całej twarzy, m.in. może stanowić objaw tężyczki lub hiperwentylacji;
• wyłącznie pewnej części twarzy, np. niekontrolowane drgania powiek najczęściej pojawiają się na skutek niedoborów składników mineralnych, m.in. magnezu.

Nieco oddzielną grupę dolegliwości stanowią parestezje w obrębie owłosionej części głowy. Ta część czaszki jest zaopatrzona przez korzenie nerwowe, które wychodzą z szyjnego odcinka rdzenia kręgowego. Wówczas drętwienie może pojawiać się w przebiegu chorób tego odcinka kręgosłupa.

Jeżeli drętwieniu twarzy towarzyszą inne zaburzenia neurologiczne, skonsultuj się z lekarzem. Natychmiastowej pomocy wymagają natomiast chorzy, u których objawy pojawiły się nagle. Należy zachować szczególną czujność, gdy do drętwienia twarzy dołączają takie dolegliwości, jak np.:

• splątanie, dezorientacja i problemy z doborem słów;
• opadanie kącika ust lub oka;
• nagła zmiana rysów twarzy;
• paraliż połowy twarzy;
• zawroty głowy i ból głowy;
• problemy z przełykaniem;
• szumy uszne;
• drętwienie w obrębie innych części ciała, np. ręki.

Przeczytaj także: Drętwienie lewej ręki – czego może być objawem?

Jakie mogą być przyczyny drętwienia twarzy?

Drętwienie twarzy może pojawiać się w przebiegu wielu zaburzeń. Przeważnie łagodne parestezje nie stanowią powodu do niepokoju. Nie należy jednak ich bagatelizować. W zależności od nasilenia objawów, ich lokalizacji, a także czasu i sposobu pojawienia się dolegliwości, drętwienie w obrębie twarzy może mieć różne przyczyny. Należą do nich m.in.:

• niedobory składników mineralnych, np. magnezu, wapnia czy witamin;
• choroby dotyczące układu nerwowego, takie jak: stwardnienie rozsiane (SM), zwyrodnienia w obrębie kręgosłupa szyjnego, niektóre postacie boreliozy, migrena, padaczka, zapalenie nerwu trójdzielnego oraz udar niedokrwienny;
• zaburzenia o podłożu psychicznym, m.in. nerwica;
• niektóre choroby zakaźne, np. półpasiec obejmujący małżowinę uszną, czyli zespół Ramsaya-Hunta.

Drętwienie twarzy a niedobory żywieniowe

Uczucie drętwienia w obrębie twarzy może pojawiać się na skutek niedoboru witamin z grupy B oraz minerałów – głównie magnezu i wapnia. Najlepszym źródłem tych składników odżywczych jest dobrze zbilansowana dieta, a dopiero w drugiej kolejności suplementy diety. Warto zatem włączyć do swojego jadłospisu produkty zawierające duże ilości składników, takich jak:

• witaminy z grupy B, np.: warzywa strączkowe, wątróbka, tłusty twaróg, kasze, produkty z pełnego ziarna;
• magnez, m.in.: kakao, czekolada, orzechy, pestki dyni, płatki owsiane, szpinak, biała fasola, natka pietruszki;
• wapń, czyli: produkty mleczne, fortyfikowane napoje roślinne, nasiona roślin strączkowych, suszone owoce, tofu czy orzechy.

Stężenie składników mineralnych w organizmie można potwierdzić za pomocą testów laboratoryjnych, takich jak badanie poziomu witaminy B12, wapnia czy magnezu we krwi.

Drętwienie twarzy a stwardnienie rozsiane (SM)

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą i postępującą chorobą demielinizacyjną układu nerwowego, co oznacza, że atakuje osłonki otaczające nerwy. Najczęściej pierwsze dolegliwości związane z SM pojawiają się między 20. a 40. rokiem życia. Należą do nich m.in.:

• osłabienie i drętwienie w jednej lub w obu kończynach;
• drętwienie lub mrowienie lokalizujące się między łopatkami, w obrębie tułowia i w okolicy lędźwiowej, które promieniuje do przedniej części ud po zgięciu szyi (objaw Lhermitte’a);
• objawy pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego, głównie ból gałki ocznej, zaburzenie ostrości wzroku i widzenia barw, podwójne widzenie czy zawroty głowy.

Choroba zwykle ma przebieg nawrotowo-remisyjny. Oznacza to, że fazy nasilenia objawów, czyli „rzuty”, są od siebie oddzielone okresami znacznej poprawy. Wraz z rozwojem choroby mogą pojawiać się kolejne dolegliwości, które w mniejszym stopniu wycofują się po nawrocie. Należą do nich m.in.:

• drętwienie w obrębie tułowia i twarzy,
• niezborność, czyli zmniejszona kontrola nad własnymi ruchami,
• zaburzenia napięcia mięśniowego i bolesne skurcze mięśni,
• akatyzja, czyli nagłe wypadanie przedmiotów z ręki,
• napadowe podwójne widzenie,
• nerwoból nerwu trójdzielnego,
• zaburzenia artykulacji mowy, czyli dyzartria.

Drętwienie twarzy a choroby kręgosłupa szyjnego

Drętwienie w obrębie twarzy lub owłosionej skóry głowy może pojawiać się także w przebiegu zaburzeń odcinka szyjnego kręgosłupa. Należą do nich np.: dyskopatia, czyli uwypuklenie krążków międzykręgowych, wrodzone wady czy zmiany zwyrodnieniowe układu kostno-stawowego. Parestezje powstają wówczas w wyniku ucisku na korzenie nerwowe. Są to włókna nerwowe, które pochodzą z rdzenia kręgowego, opuszczają rejon kręgosłupa przez otwory i zaopatrują rejon twarzy oraz owłosioną część głowy. Często drętwieniu towarzyszą także dodatkowe objawy, np.:

• ból głowy, zwłaszcza po długotrwałym przebywaniu w jednej pozycji;
• uczucie ciężkości w okolicy karku i ramion;
• zawroty głowy;
• drętwienie rąk.

Drętwienie twarzy a migrena

Mrowienia i drętwienia twarzy mogą występować podczas aury oraz silnego ataku migrenowego bólu głowy. Często towarzyszą im także inne objawy, takie jak: światłowstręt, mdłości i wymioty. Ból podczas ataku migreny promieniuje wówczas do okolicy twarzy, co daje wrażenie parestezji w tym rejonie. Leczenie migrenowych bólów głowy odbywa się pod opieką neurologa. Często wymaga bardzo indywidualnego podejścia do pacjenta i prezentowanych przez niego objawów.

Drętwienie twarzy a borelioza

Borelioza jest chorobą bakteryjną, którą można zarazić się po ukłuciu przez zakażonego kleszcza. W zaawansowanej postaci schorzenie obejmuje także układ nerwowy i przyczynia się do jego uszkodzenia. W fazie neurologicznej boreliozy mogą pojawiać się m.in.:

• objawy zapalenia mózgu, najczęściej ból głowy;
• dolegliwości związane z zapaleniem nerwów czaszkowych, np. drętwienie twarzy, brak możliwości zmarszczenia czoła czy zamknięcia oczu po jednej stronie lub obu;
• symptomy towarzyszące zapaleniu korzeni nerwowych, głównie ból pleców i w obrębie odcinka lędźwiowego.

Leczenie boreliozy opiera się przede wszystkim na przyjmowaniu antybiotyków, na które są wrażliwe krętki z rodzaju Borrelia (Borrelia spp).

Drętwienie twarzy a zapalenie nerwu trójdzielnego

Nerw trójdzielny przewodzi włókna, które zapewniają czucie w obrębie dużej części twarzy. Jego zapaleniu mogą towarzyszyć: drętwienie, mrowienie, skurcze i drganie mięśni, a także ślinotok i silny ból. Objawy mogą utrzymywać się nawet do 6 tygodni.

Drętwienie twarzy a nerwica

Drętwienie i mrowienie twarzy lub innych części ciała może pojawiać się w przebiegu nerwicy. Zwykle parestezjom towarzyszą także inne objawy, m.in.: uczucie guli w gardle, bóle brzucha, niepokój i lęk wraz z kołataniem serca czy dusznościami. Drętwienie w obrębie twarzy może występować zarówno w okresie silnego stresu, jak i podczas „odpoczynku” po napięciu. Należy ono do najczęściej występujących objawów tej choroby. W przypadku nerwicy leczenie odbywa się pod okiem psychiatry. Ważne jest jednak, by przed postawieniem rozpoznania wykluczyć inne potencjalne przyczyny takich dolegliwości.

Autor: Monika Nowakowska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian