Kalprotektyna w kale - bezbolesne badanie. Przebieg, normy, cena

IBS

Zespół jelita drażliwego (ang. irritable bowel syndrome, IBS) jest chorobą przewlekłą, jelita cienkiego i grubego. Do jej głównych objawów należą bóle brzucha i zaburzenia rytmu wypróżnień,  o przyczynach innych niż przyczyny organiczne ani biochemiczne. 

Schorzenie ma łagodny przebieg, a jego skutki nie stanowią zagrożenia dla życia chorego, chociaż dolegliwości są uporczywe i mogą wpływać na komfort życia. Przyczyny IBS nie są do końca znane, pod uwagę należy wziąć czynniki psychologiczne, nadwrażliwość trzewną, zaburzenia motoryki i wydzielniczej czynności jelit, przebyte infekcje przewodu pokarmowego. Leczenie opiera się głównie na wprowadzeniu odpowiedniej diety, wyeliminowaniu stresu, wsparciu psychologicznym bądź przyjmowaniu leków.

IBD

Choroby zapalne jelit (ang. inflammatory bowel diseases, IBD) objawiają się jako nawracające stany zapalne w obrębie jelit. Wśród nich wyróżnia się chorobę Leśniowskiego – Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

Późno rozpoznane bądź nieleczone, bądź nieskutecznie leczone, choroby z grupy IBD prowadzą do zagrażających życiu nieodwracalnych powikłań. Mogą występować: ropnie okolicy jelit, zwężenie, niedrożność i perforacje jelit, przetoki jelitowe zewnętrzne i wewnętrzne, ostre rozdęcie okrężnicy, rak jelita grubego, krwotoki z jelit, niedobór białek, wyniszczenie w wyniku zaburzeń wchłaniania, obrzęki, stłuszczenie wątroby, kamica żółciowa i zapalenie dróg żółciowych, osteoporoza, kamica moczowa, zapalenia stawów, tęczówki, rumień guzowaty, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa.

IBS i IBD w początkowej fazie mogą objawiać się bardzo podobnie jako: dyskomfort lub ból brzucha, nadmierne gazy, wzdęcia, zmiana konsystencji stolca, zaburzenia rytmu wypróżnień – biegunki lub zaparcia.

IBS i IBD mają diametralnie różne konsekwencje, dlatego ich różnicowanie stanowi poważne wyzwanie diagnostyczne.

Diagnostyka

Kolonoskopia to bardzo ceniona, wiarygodna i popularna metoda diagnostyczna stosowana u osób z dolegliwościami jelitowymi.

Jest badaniem inwazyjnym, polegającym na wprowadzeniu wziernika endoskopu do jelita grubego pacjenta, często połączonym z pobraniem wycinka błony śluzowej jelita do oceny histopatologicznej.

Kolonoskopia przez wiele osób uważana jest za badanie nieprzyjemne i krępujące. Jeśli nie jest przeprowadzana w znieczuleniu ogólnym, może wiązać się także z dyskomfortem lub niewielkimi dolegliwościami bólowymi. Badanie kolonoskopowe wymaga bycia na czczo i dokładnego oczyszczenia jelita przed przeprowadzeniem badania. W tym celu stosuje się specjalną ubogoresztkową dietę oraz specjalne preparaty przeczyszczające.

Kolonoskopia umożliwia wczesne rozpoznanie stanów przedrakowych lub raka i cechuje się bardzo niskim odsetkiem powikłań. Mimo, że uważana jest za nieprzyjemną i niekomfortową, jest badaniem bardzo wartościowym, które nie może być zastąpione przez  nieinwazyjne badania laboratoryjne.  

Kalprotektyna – badanie nieinwazyjne i niebolesne

W niektórych przypadkach można jednak uniknąć lub odroczyć konieczność kolonoskopii, wykonując laboratoryjne badanie o nazwie: kalprotektyna w kale. Kalprotektyna w kale nie zastępuje wykonania kolonoskopii i jeżeli  lekarz uznaje, że badanie endoskopowe jest konieczne, nie należy szukać alternatywnych rozwiązań.

NOWOŚĆ – KALPROTEKTYNA w kale

Kalprotektyna jest białkiem produkowanym w cytoplazmie granulocytów obojętnochłonnych (rodzaj białych krwinek). To właśnie one, przenikając do światła jelita, jako pierwsze pojawiają się w miejscu wystąpienia stanu zapalnego. Pobudzone, uwalniają kalprotektynę do płynów ciała oraz kału.

Stężenie kalprotektyny w kale jest miarą ilości granulocytów obojętnochłonnych biorących udział w procesie zapalnym, a tym samym pełni rolę wskaźnika intensywności procesu zapalnego w jelicie.

Poziom kalprotektyny w kale jest zdecydowanie wyższy w przebiegu chorób zapalnych i nowotworów jelit niż w zespole jelita drażliwego, dlatego stanowi bardzo pomocny marker przy ustalaniu dalszej diagnostyki, przykładowo może być wskazaniem dla wykonania badań endoskopowych jelit

Badanie kalprotektyny jest rekomendowane przez NICE (ang. National Institute for Health and Care Excellence) u osób z pierwszą manifestacją objawów ze strony dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

Zastosowanie kalprotektyny jako badania pierwszego rzutu być może pozwoli na podjęcie decyzji co do dalszego postępowania. Pamiętaj jednak, by zawsze stosować się do zaleceń swojego lekarza. Badanie kalprotektyny może być bardzo cennym badaniem pomocniczym, ale w niektórych przypadkach (np. obecności objawów alarmowych) inne badania, np. kolonoskopia, mogą okazać się nieuniknione.

Kalprotektyna w kale – norma (zakres prawidłowy) i interpretacja wyników

KALPROTEKTYNA poniżej 50 µg/g (µg kalprotektyny na gram kału)

Wynik w zakresie normy wyklucza proces zapalny w jelicie. Przyczyną dolegliwości prawdopodobnie jest zespół jelita drażliwego.

Lekarz może zrezygnować z badań inwazyjnych, jeśli objawy są typowe i nie budzą dużego niepokoju.

KALPROTEKTYNA pomiędzy 50 a 250 µg/g

Należy diagnozować przyczyny stanu zapalnego (infekcje bakteryjne i pasożytnicze, nietolerancje pokarmowe, działania niepożądane leków) oraz powtórzyć badanie kalprotektyny. Wynik może wskazywać m.in. na marskość wątroby, mikroskopowe zapalenie jelita grubego, celiakię, zapalenie błony śluzowej żołądka czy alergię pokarmową.

KALPROTEKTYNA powyżej 250 µg/g

Podwyższone stężenie wskazuje na aktywny proces zapalny i wymaga szybkiego rozszerzenia diagnostyki (kolonoskopii, badań kontrastowych RTG, dalszych badań laboratoryjnych).mTaki wynik wskazuje m.in. na nieswoiste choroby zapalne jelit, zakażenia przewodu pokarmowego czy  nowotwory jelita grubego.

Kalprotektyna w kale – cena

Cena badania różni się w zależności od laboratorium. Zwykle wynosi około 100-130 zł.