Lokalizacje w organizmie węzłów chłonnych – rola i znaczenie kliniczne

Węzły chłonne to istotne elementy układu limfatycznego, które działają jak naturalne filtry chroniące organizm przed infekcjami. Rozmieszczone są w strategicznych miejscach, takich jak szyja, pachy, pachwiny, klatka piersiowa czy jama brzuszna. Poznaj ich lokalizację oraz znaczenie dla zdrowia i diagnostyki medycznej.

Lokalizacje w organizmie węzłów chłonnych

Węzły chłonne są niewielkimi narządami układu limfatycznego, które odgrywają ogromną rolę w mechanizmach odpornościowych człowieka. Ich zadaniem jest filtrowanie chłonki, czyli płynu tkankowego zawierającego komórki układu odpornościowego, oraz zatrzymywanie drobnoustrojów, toksyn i komórek nowotworowych. Rozmieszczone są w całym organizmie w taki sposób, by skutecznie chronić organizm przed zakażeniami i wspierać prawidłowe funkcjonowanie odporności. Najczęściej występują w skupiskach, które nazywa się grupami węzłów chłonnych.

📌 Przeczytaj o badaniu w kierunku CMV (Cytomegalovirus) IgG.

Węzły chłonne szyjne

Jedną z najważniejszych lokalizacji są okolice szyi. Węzły chłonne szyjne dzielą się na powierzchowne i głębokie, a ich obecność pozwala na skuteczną obronę przed patogenami, które dostają się do organizmu przez jamę ustną, gardło, nos czy uszy. Lekarze bardzo często badają tę grupę węzłów podczas zwykłego badania fizykalnego, ponieważ ich powiększenie może być objawem infekcji dróg oddechowych, zapalenia gardła, a w niektórych przypadkach także chorób nowotworowych.

Węzły chłonne pachowe

Kolejną ważną grupą są węzły chłonne pachowe, które znajdują się w dołach pachowych. Odpowiadają one za filtrację chłonki spływającej z kończyn górnych, ścian klatki piersiowej i części gruczołów piersiowych. W praktyce klinicznej odgrywają ogromną rolę w diagnostyce i leczeniu raka piersi, ponieważ to właśnie do nich jako pierwszych mogą przenosić się komórki nowotworowe. Badanie tej grupy węzłów jest więc nieodłącznym elementem oceny zaawansowania choroby.

Węzły chłonne pachwinowe

W obrębie kończyn dolnych i narządów miednicy szczególne znaczenie mają węzły chłonne pachwinowe. Są one umiejscowione w pachwinach i odpowiadają za oczyszczanie chłonki pochodzącej z nóg, zewnętrznych narządów płciowych oraz części dolnej ściany brzucha. Powiększenie węzłów pachwinowych może być związane zarówno z infekcjami bakteryjnymi oraz wirusowymi, jak i z chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Węzły chłonne podżuchwowe i zauszne

W okolicach głowy istotną funkcję pełnią węzły chłonne podżuchwowe i zauszne. Węzły podżuchwowe zbierają chłonkę z jamy ustnej, języka i zębów, dlatego często ulegają powiększeniu w przebiegu infekcji stomatologicznych lub zapalenia migdałków. Węzły zauszne filtrują chłonkę pochodzącą z okolic ucha i skóry głowy, dlatego ich stan może sygnalizować zapalenie ucha środkowego lub choroby dermatologiczne owłosionej skóry głowy.

Węzły chłonne śródpiersiowe i przytchawicze

W obrębie klatki piersiowej znajdują się węzły chłonne śródpiersiowe i przytchawicze. Ich rola polega na filtrowaniu chłonki pochodzącej z płuc, oskrzeli i tchawicy. Z tego powodu są one szczególnie ważne w diagnostyce chorób płuc, takich jak gruźlica, sarkoidoza czy nowotwory układu oddechowego. Powiększenie tych węzłów często wykrywane jest w badaniach obrazowych, takich jak tomografia komputerowa.

Węzły chłonne krezkowe

W jamie brzusznej dużą grupę stanowią węzły chłonne krezkowe, położone w pobliżu jelit. Ich zadaniem jest nadzorowanie chłonki odpływającej z przewodu pokarmowego. Dzięki nim organizm może szybko reagować na obecność patogenów dostających się wraz z pożywieniem. Choroby jelit, takie jak zapalenia infekcyjne, choroba Leśniowskiego-Crohna czy nowotwory, mogą prowadzić do powiększenia właśnie tej grupy węzłów.

Węzły chłonne okołoaortalne i zaotrzewnowe

W głębi jamy brzusznej znajdują się również węzły chłonne okołoaortalne i zaotrzewnowe, które zbierają chłonkę z narządów jamy brzusznej, miednicy oraz nerek. Choć nie są one wyczuwalne w badaniu fizykalnym, ich stan ma znaczenie kliniczne, zwłaszcza w diagnostyce chorób nowotworowych przewodu pokarmowego, narządów moczowo-płciowych i nerek.

Znaczenie praktyczne lokalizacji węzłów chłonnych

Rozmieszczenie węzłów chłonnych w organizmie nie jest przypadkowe. Tworzą one „strażnice” zlokalizowane w strategicznych punktach, które odpowiadają za filtrację chłonki z określonych obszarów ciała. Dzięki temu możliwe jest szybkie reagowanie układu odpornościowego na potencjalne zagrożenia. Z praktycznego punktu widzenia wiedza o lokalizacji węzłów chłonnych jest niezbędna w medycynie, ponieważ powiększenie konkretnej grupy węzłów może naprowadzić lekarza na źródło choroby.

Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Konsultacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela