Wpływ nadwrażliwości pokarmowych na choroby skóry

Redakcja Diagnostyki


Udostępnij

Nadwrażliwość pokarmowa to problem zdrowotny, który dotyka coraz większą liczbę osób na całym świecie. Objawia się niepożądanymi reakcjami organizmu na spożywane pokarmy, które mogą mieć różnorodny charakter i intensywność. Jednym z kluczowych aspektów nadwrażliwości pokarmowej jest jej wpływ na zdrowie skóry. W tym wpisie blogowym przyjrzymy się, jak nadwrażliwości pokarmowe mogą przyczyniać się do rozwoju różnych chorób skóry, jak je rozpoznać i jak sobie z nimi radzić.

nadwrażliwości pokarmowe a choroby skóry

Czym są nadwrażliwości pokarmowe?

Nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne o opóźnionej reakcji, to nieprawidłowe reakcje układu odpornościowego na spożywane pokarmy, które mogą objawiać się różnymi dolegliwościami nawet do kilku dni po ich spożyciu. W przeciwieństwie do natychmiastowych reakcji IgE-zależnych, które mogą prowadzić do gwałtownych objawów takich jak anafilaksja, reakcje IgG-zależne są bardziej subtelne i długotrwałe, co utrudnia ich rozpoznanie. Dolegliwości związane z nadwrażliwościami mogą być różne i obejmować m.in. problemy żołądkowo-jelitowe, migreny, katar, problemy skórne, w tym wysypki czy trądzik. Uważa się, że nadwrażliwości pokarmowe mogą dotyczyć nawet 20% populacji na świecie.

Jaki jest mechanizm powstawania nadwrażliwości pokarmowej?

Mechanizm nadwrażliwości pokarmowej opiera się na rozpoznawaniu przez organizm cząsteczek pokarmowych jako element obcy i potencjalnie szkodliwy. Uważa się, że przyczyną rozwoju nadwrażliwości pokarmowej jest wzrost przepuszczalności bariery jelitowej, spowodowanej przez rozluźnienia połączeń ścisłych między komórkami jelit. Przepuszczalność jelit może być spowodowana  m.in. infekcjami, toksynami, stresem, alkoholem, lekami, a także wysokoprzetworzoną dietą. Prowadzi to do przenikania niestrawionych cząsteczek pokarmowych do krwi, co wywołuje reakcję immunologiczną, podobną do reakcji na patogeny. W konsekwencji czego dochodzi do pojawienia się przewlekłych stanów zapalnych o niskim nasileniu, które mogą być zlokalizowane w różnych miejscach i dawać rożne objawy.

Skórne objawy nadwrażliwości pokarmowej, czyli jak nadwrażliwości mogą wpływać na choroby skóry?

Nadwrażliwości IgG-zależne w zależności od miejsca występowania przewlekłego stanu zapalnego mogą objawiać się bólem brzucha, biegunką, zaparciami, migreną czy też skórnymi objawami, takimi jak zaczerwienienie, swędzenie, suchość skóry i wypryski. Dodatkowo sugeruje się, że nadwrażliwości pokarmowe mogą przyczynić się do rozwoju i nasilenia objawów chorób takich jak: otyłość, insulinooporność, miażdżyca, nieswoiste choroby zapalne jelit, zespół jelita nadwrażliwego czy też choroby skóry, takie jak atopowe zapalenie skóry. Może to być związane z tym, że w przebiegu powyższych chorób obecne są stany zapalne, które mogą być dodatkowo pobudzane przez nadwrażliwości pokarmowe.

Przeczytaj również: https://diag.pl/pacjent/artykuly/zespol-jelita-drazliwego-czym-sie-objawia-ta-uciazliwa-choroba/

Skóra, będąca największym organem ludzkiego ciała, często reaguje na wewnętrzne problemy zdrowotne. W przypadku nadwrażliwości IgG-zależnych, przewlekłe zapalenie może prowadzić do różnych dolegliwości i pogłębiać lub przyczyniać się do rozwoju chorób skóry. Oto najczęstsze z nich:

  1. Atopowe zapalenie skóry (AZS)

AZS, znane również jako egzema, jest przewlekłą chorobą zapalną skóry, charakteryzującą się suchą, swędzącą i zaczerwienioną skórą. Badania sugerują, że nadwrażliwości IgG-zależne mogą zaostrzać objawy AZS poprzez przewlekłe stany zapalne. Spożywanie pokarmów, na które organizm wykazuje nadwrażliwość IgG, może prowadzić do nasilenia objawów egzemy.

  • Trądzik

Trądzik jest często kojarzony z hormonami i nieprawidłową higieną, ale również zakażeniami bakteryjnymi i podłożem zapalanym. W związku z tym nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne również mogą odgrywać tu istotną rolę. Spożywanie pokarmów powodujących reakcje IgG-zależne może prowadzić do stanów zapalnych w organizmie, które manifestują się jako wypryski i zmiany trądzikowe na skórze. Produkty mleczne i pokarmy o wysokim indeksie glikemicznym są często powiązane z tym problemem.

  • Pokrzywka przewlekła

Pokrzywka przewlekła to stan charakteryzujący się nawracającymi bąblami na skórze, które mogą być swędzące i bolesne. Chociaż jest to bardziej związane z reakcjami IgE, przewlekłe stany zapalne wywołane reakcjami IgG-zależnymi mogą również prowadzić do tego typu objawów.

Jak diagnozować nadwrażliwości pokarmowe?

W przeciwieństwie do alergii IgE-zależnych, w której objawy pojawiają się zazwyczaj od razu po kontakcie z alergenem, nadwrażliwości pokarmowe charakteryzują się pojawieniem dolegliwości dopiero po dłuższym czasie- nawet 8-72h od moment spożycia pokarmu. Dodatkowo nasilenie reakcji zapalnej w przebiegu nadwrażliwości IgG-zależnej jest związane z ilością spożytego pokarmu. Utrudnia to, a nawet w niektórych przypadkach uniemożliwia powiązanie dolegliwości ze spożytym pokarmem. W związku z czym, aby wykryć nadwrażliwości pokarmowe należy wykonać odpowiednią diagnostykę.

stany zapalne jelit

Rozpoznanie nadwrażliwości IgG-zależnych wymaga specjalistycznych testów z krwi, które identyfikują obecność przeciwciał IgG przeciwko określonym pokarmom. Polecanym badaniem jest ImuPro, który można wykonać z krwi żylnej lub włośniczkowej, uwzględniając wybór odpowiedniego panelu badania. Jest  kilka paneli ImuPro, które różnią się od siebie ilością badanych składników pokarmowych: ImuPro Sreen+ (44 produkty), ImuPro Basic (90 produktów), ImuPro Vegetarian (90 produktów wegetariańskich), ImuPro Complete (270 produktów). Ważne, aby wybrać panel badania zawierający jak najwięcej produktów zwyczajowo spożywanych i jak najmniej produktów, z którymi organizm nie miał styczności. Ze względu na to, że układ immunologiczny wytwarza przeciwciała, w przypadku kiedy ma kontakt z alergenem, który został spożyty, a następnie przedostał się ze światła jelita do krwiobiegu. Wtedy dopiero badanie na nadwrażliwości pokarmowe może wykryć zwiększone stężenie przeciwciał IgG.

Jak radzić sobie z nadwrażliwościami pokarmowymi w celu poprawy w chorobach skóry?

W celu obniżenie stanów zapalnych, a tym samym złagodzenia skórnych objawów nadwrażliwości pokarmowej warto zastosować dietę opartą na podstawie badań ImuPro. Taką dieta dzieli się na 3 etapy:

  1. Eliminacja – w tym etapie eliminacji podlegają wszystkie produkty, na które została wykryta nadwrażliwość, czyli w badaniu zaobserwowano podwyższony lub znacznie podwyższone miano przeciwciał IgG w kierunku konkretnych produktów. Etap ten trwa ok.5 do 8 tygodni.
  2. Prowokacja – następuje po zakończeniu eliminacji. W tym etapie następuje sprawdzenie (sprowokowanie) po kolei, wszystkich wcześniej eliminowanych produktów.
  3. Stabilizacja – w tym etapie dochodzi do personalizacji diety i stosowania produktów zarówno tych, na które nie została wykryta nadwrażliwość oraz tych które pozytywnie przeszły prowokacje i uznane są za tolerowane.

Prowadzenie zarówno diety eliminacyjnej, a następnie prowokacji bywa trudne. W takich dietach przy zazwyczaj licznych eliminacjach produktów, dodatkowo należy zwrócić uwagę, aby stosowana dieta była pełnowartościowa, co nieraz stanowi nie lada wyzwanie. W związku z tym podczas stosowania diet eliminacyjnych warto skonsultować się z dietetykiem, który wskaże jakich zamienników używać, co można jeść, a czego unikać, jak komponować posiłki, aby w pełni zastosować się do diety eliminacyjnej przy odpowiedni odżywieniu organizmu.

Podsumowanie

Nadwrażliwości IgG-zależne mogą mieć znaczący wpływ na zdrowie skóry, prowadząc do pogorszenia objawów związanych z różnymi chorobami skórnych. Związane jest to z pojawiającym się, w przebiegu nadwrażliwości, przewlekłym stanem zapalnym w organizmie. Najczęstszymi objawami skórnymi nadwrażliwości pokarmowych są: wysypka, pokrzywka, zaczerwienienie, swędzenie czy też trądzik. Często podstawowe leczenie i terapie mające na celu zmniejszenie dolegliwości skórnych nie przynoszą efektów. Wtedy dieta eliminacyjna w oparciu o wykluczenie produktów powodujących nadwrażliwość pokarmową może być alternatywnym i skutecznym działaniem. Zastosowanie diety eliminacyjnej opartej na badaniach na nadwrażliwości pokarmowe stanowią jedną z alternatyw nieinwazyjnej terapii w zmniejszeniu stanów zapalnych w organizmie, które mogą powodować różne objawy skórne. Należy jednak pamiętać, że diety eliminacyjne są często wymagające, dlatego w celu poprawnego przeprowadzenia jej, tak aby była pełnowartościowa i odżywcza dla organizmu warto skonsultować się z dietetykiem.

Bibliografia

  • Shakoor, Zahid et al. “Prevalence of IgG-mediated food intolerance among patients with allergic symptoms.” Annals of Saudi medicine vol. 36,6 (2016): 386-390. doi:10.5144/0256-4947.2016.386
  • Frank M., Szachta P., Gałęcka M., Ignyś I. Alergia pokarmowa IgG-zależna i jej znaczenie w otyłości i cukrzycy typu 2. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2014, tom 5, nr 3, 108–114.
  • Gałęcka M., Szachta P. Rola alergii pokarmowej IgG-zależnej w patogenezie zmian skórnych. Dermatologia Praktyczna, 2013, 6; 40-45.
  • Nigel R. Abraham. Food-Specific IgG Antibodies: In Health and Disease. Omega Diagnostics, 2022.