29 grudnia 2022 - Przeczytasz w 4 min

O czym świadczy gorzki smak w ustach? Jakie mogą być przyczyny goryczy w ustach?

Za gorzki smak w ustach odpowiadać może wiele schorzeń, w tym m.in. refluks żołądkowo-przełykowy, kamica żółciowa. To nieprzyjemne odczucie smakowe może być skutkiem ubocznym niektórych leków. Gorycz w ustach to także jeden z objawów chorób jamy ustnej.

Gorzki smak w ustach a leki

Pojawienie się goryczy w ustach może być związane ze stosowaniem niektórych leków. W jaki sposób farmakoterapia może wpływać na funkcje smakowe? Okazuje się, że substancje czynne zawarte w lekach mają zdolność do stymulowania receptorów smakowych znajdujących się na języku, a w związku z tym do wywołania gorzkiego smaku. Co więcej, substancje aktywne z leków o gorzkim smaku po przyjęciu doustnym mogą powodować nieprzyjemne uczucie goryczy nawet po tym, jak trafią do przewodu pokarmowego. W jaki sposób? Z jelit trafiają do krwiobiegu, a następnie razem z krwią rozchodzą się po całym organizmie, w tym przechodzą do śliny i powodują uczucie goryczy. Obniżenie poziomu cynku w organiźmie, również może wiązać się z odczuwaniem goryczy w ustach. Niedobory tego składnika mineralnego skutkują powstaniem zaburzeń smaku – nasileniem odczuwania wrażeń smakowych. Gorycz w ustach pojawić się może po przyjęciu m.in.: antybiotyków, leków moczopędnych, stymulujących wydzielanie kwasów żółciowych, inhibitorów konwertazy angiotensyny (stosowane są m.in. w nadciśnieniu tętniczym, w chorobie niedokrwiennej serca).

Gorzki posmak w ustach a uszkodzenia nerwów

Gorzki smak w ustach może być związany z uszkodzeniem nerwów, które odpowiadają za odczuwanie smaku lub zapachu. Do zaburzeń nerwów może dojść na każdym etapie tzw. drogi smakowej. Określa się w ten sposób układ komórek nerwowych, czyli neuronów, które pozwalają na rozpoznawanie smaków za pomocą znajdujących się w jamie ustnej receptorów i ośrodków mózgowych. Wśród możliwych przyczyn uszkodzenia drogi smakowej, a tym samym pojawienia się goryczy w ustach, wymienia się m.in.:

  • stwardnienie rozsiane,
  • niedobór witamin i pierwiastków, w tym np. miedzi,
  • zapalenie błony śluzowej języka,
  • choroby ogólnoustrojowe, w tym np. przewlekłą niewydolność nerek, cukrzycę,
  • zabiegi laryngologiczne,
  • choroby nowotworowe, które wywierają ucisk na drogę smakową w mózgu.

Gorzki smak w ustach może wiązać się również z napadami padaczkowymi lub uszkodzeniem nerwu węchowego, co może być powikłaniem infekcji wirusowych, chorób nowotworowych okolicy nosa, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, złamania drobnych kości czaszki.

Refluks a gorzki smak w ustach

Jedną z częstszych przyczyn pojawienia się gorzkiego smaku w ustach jest refluks żołądkowo-przełykowy. Stan ten najogólniej opisać można jako cofanie się kwaśnej treści z żołądka do przełyku z powodu niesprawności zwieracza dolnego przełyku (mięśnia przełyku, który fizjologicznie blokuje nieprawidłowy powrót nadtrawionych treści w górne partie przewodu pokarmowego). Najczęściej wymienianymi objawami towarzyszącymi refluksowi żołądkowo-przełykowemu są: zgaga (uczucie pieczenia w klatce piersiowej), ból brzucha, czkawka, nudności, ślinotok, zarzucanie treści pokarmowej do przełyku, odbijanie (puste, gorzkie lub kwaśne). Refluks żołądkowo-przełykowy powoduje gorycz w ustach po jedzeniu.

Gorycz w ustach a wątroba

Gorzki posmak w ustach a wątroba to kolejna możliwa zależność. Schorzenia tego narządu, w tym zwłaszcza o przewlekłym charakterze, mogą powodować dość nietypowe objawy, jakimi są świąd i nieprzyjemny zapach skóry czy gorycz w ustach. Za powstanie tych dolegliwości odpowiadają m.in.:

  • wirusowe zapalenie wątroby typu B – wywołane zakażeniem HBV, które przenosi się poprzez kontakt z zakażoną krwią i płynami ustrojowymi, może przybrać postać ostrą lub przewlekłą, która podnosi ryzyko raka wątroby;
  • wirusowe zapalenie wątroby typu C – spowodowane zakażeniem HCV, do którego dochodzi poprzez kontakt z krwią chorej osoby, wirus jest przyczyną występowania marskości wątroby;
  • marskość wątroby – postępujące włóknienie miąższu wątroby, zastępowanie hepatocytów, czyli komórek wątrobowych, włóknami tkanki łącznej, co prowadzi do upośledzenia funkcji metabolicznych i zaburzeń w odpływie żółci;
  • choroby autoimmunologiczne wątroby – choroby o nieznanej etiologii, charakteryzujące się przewlekłym stanem zapalnym oraz martwicą komórek wątrobowych.

Kamica żółciowa a gorzki posmak w ustach

Gorzki posmak w ustach towarzyszyć może kamicy żółciowej. Schorzenie to charakteryzuje się obecnością tzw. kamieni, czyli złogów, w pęcherzyku żółciowym lub w przewodach żółciowych. Kamienie utrudniają transport żółci. Powstają w wyniku wytrącania się z żółci m.in. złogów cholesterolu, węglanu wapnia, bilirubiny, białka. Poza gorzkim posmakiem w ustach innymi objawami w przebiegu kamicy żółciowej są: zgaga, brak apetytu, nudności, wymioty przynoszące ulgę, a w przypadku ataku kolki żółciowej  ostry ból brzucha.

Co powoduje gorycz w ustach? Schorzenia jamy ustnej

Gorzki smak w ustach jest jednym z objawów chorób periodontologicznych, czyli rozwijających się w przyzębiu. Towarzyszyć może stanowi zapalnemu dziąseł czy paradontozie (przewlekłemu zapaleniu przyzębia). Gorycz w ustach może być związana z nieleczoną próchnicą, nagromadzeniem kamienia nazębnego, zapaleniem języka czy halitozą (nieprzyjemnym zapachem z ust). Za jego powstanie odpowiadać mogą: niewłaściwa higiena jamy ustnej, palenie papierosów, nieprawidłowe czyszczenie aparatów ortodontycznych, zmniejszone wydzielanie śliny w przebiegu zespołu Sjörgena, obecności owrzodzeń jamy ustnej, zapalenia migdałków podniebiennych. Nieprzyjemny zapach z ust rozwija się również w wyniku schorzeń toczących się w głębiej położonych częściach ciała, np. niewydolności wątroby czy ropnych zmian płucnych.

Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela

Bibliografia

  1. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
  2. S.J. Konturek, Gastroenterologia i hepatologia kliniczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
  3. K. Korzeniowska, J. Jankowski, A. Cieślewicz i wsp., Polekowe zaburzenia i utrata smaku, „Farmacja Współczesna” 2016, nr 9, s. 105–109.
  4. S. Schiffman, Influence of medications on taste and smell, „World Journal of Otorhinolaryngology – Head and Neck Surgery” 2018, nr 4, s. 84–91.

Podobne artykuły

Powiązane pakiety

e-PAKIET WĄTROBOWY
Badania krwi w pakiecie dobrano tak, by możliwa była ocena funkcji wątroby (stężenia: enzymów komórek wątroby i kanałów żółciowych, barwnika żółciowego i głównego białka osocza krwi) przy równoczesnym rozpoznaniu lub wykluczeniu dwóch czynników zakaźnych, prowadzących do upośledzenia czynności wątroby: wirusów zapalenia wątroby typu B: HBV i zapalenia wątroby typu C: HCV. Termin próby wątrobowe obejmuje pomiar stężenia barwnika żółciowego: bilirubiny oraz czterech enzymów: wewnątrzkomórkowych enzymów hepatocytów - ALT (aminotransferazy alaninowej) i AST (aminotransferazy asparginianowej) oraz enzymów związanych z nabłonkiem dróg żółciowych: ALP (fosfatazy zasadowej) i GGTP (gamma-glutamylotranspeptydazy). Wzrost aktywności ALT i AST świadczy o uszkodzeniu komórek wątroby w wyniku ostrych i przewlekłych chorób wątroby; wzrost aktywności GGTP i ALP o możliwości niedrożności dróg żółciowych. Jedna z wysoce prawdopodobnych przyczyn wzrostu stężenia enzymów wątrobowych we krwi - infekcja wirusami hepatotropowymi: HBV (wirus zapalenia wątroby typu B) i HCV (wirus zapalenia wątroby typu C) - jest weryfikowana przez kolejne testy pakietu, pomiary stężenia przeciwciał dla antygenów obu wirusów: anty-HBS i anty-HBV. Obecność przeciwciała anty-HCV potwierdza przebytą w przeszłości lub przebiegającą bezobjawowo infekcję wirusem; obecność anty-HBV świadczy o nabyciu odporności na wirus w przypadku przebytego cyklu szczepień. Pomiar albuminy, głównego białka osocza produkowanego przez wątrobę, jest przesiewowym badaniem stanu zapalnego wątroby, który doprowadzającego do obniżenia tempa syntezy albuminy przez wątrobę i wydzielania do krwi. Pakiet wątrobowy może być stosowany w diagnostyce chorób dróg żółciowych, chorób przewodu pokarmowego, a także diagnostyce zawału serca. Pakiet wątrobowy powinien być wykonywane cyklicznie w ramach badań okresowych. Badania są wykonywane we krwi.   Czas oczekiwania na wyniki e-pakietu w większości laboratoriów wynosi 1-2 dni robocze.* *Czas prezentowany jest w dniach roboczych i może ulec zmianie ze względu na uwarunkowania laboratoryjne i nie stanowi zobowiązania do realizacji usługi w tym czasie. Informację o przewidywanym czasie wykonania wszystkich badań objętych pakietem, zależnie od wybranego punktu pobrań, można sprawdzić na podstronach poszczególnych badań, wybierając placówkę realizacji lub kontaktując się z infolinią.

e-PAKIET NERKOWY
Dedykowany dla: Kobiet, Mężczyzn, Dzieci Wskazany: → W diagnostyce chorób nerek i układu moczowego objawiających się m.in. trudnościami w oddawaniu moczu, zmianą w ilości wydalanego moczu oraz pienieniem moczu, obrzękami, anemią, osłabieniem, bólem pleców itp. → W monitorowaniu leczenia chorób nerek i układu moczowego → Profilaktycznie, do oceny funkcji nerek i układu moczowego Pamiętaj przed pobraniem: *Na badania nerek należy zgłosić się w godzinach porannych *Do punktu pobrań zgłoś się na czczo *Nie zapomnij o przyniesieniu porannej próbki moczu Nerki – rola w organizmie Nerki to filtr organizmu, który przepuszczając przez siebie dobowo 1500 litrów krwi, „odcedza” jej istotne elementy i rozpuszczone w niej substancje od tych, które są toksyczne lub zbędne. To co jest potrzebne w dalszym funkcjonowaniu organizmu jest odzyskiwane i powraca do krwi, a wszystko co już niepotrzebne – wydalane jest z moczem, produkowanym w ilości ok. 1,5 litra na dobę. Poza filtrowaniem krwi i wydalaniem moczu nerka posiada również funkcje wydzielnicze. Produkuje i uwalnia do krwi szereg życiowo ważnych substancji, mi.in. regulujących ciśnienie (renina, endotelina, tlenek azotu), wpływających na proces tworzenia czerwonych krwinek (erytropoetyna), odporność oraz kościotworzenie (aktywna postać witaminy D). Jakie wykonać badania nerek? e-PAKIET NERKOWY uwzględnia badania, umożliwiające ocenę funkcji nerek i układu moczowego: mocz – badanie ogólne, mocznik, kreatynina, kwas moczowy, wskaźnik albumina/kreatynina w moczu (ACR). W zależności od potrzeb – w profilaktycznej kontroli stanu zdrowia, w diagnostyce czy też w monitorowaniu zaawansowania i leczenia procesu chorobowego – ocena wydolności nerek i funkcjonowania układu moczowego opiera się na analizie laboratoryjnej parametrów moczu, krwi oraz badaniach obrazowych układu moczowego. Objawy chorób nerek – obrzęki, problemy z oddawaniem moczu, nadciśnienie i towarzyszące mu bóle głowy, osłabienie, anemia, senność, szybka męczliwość, duszność, utrata wagi, spienienie moczu pojawiają się późno. Często obserwowane są dopiero po utracie połowy czynnego miąższu narządu, czyli tak naprawdę wtedy, kiedy „znika” jedna nerka!!! Ze względu na długi okres bezobjawowy, charakteryzujący choroby układu moczowego („nerki chorują po cichu”) – badania nerek, a w szczególności badanie ogólne moczu powinno wykonywać się profilaktycznie, przynajmniej raz w roku. Poznaj znaczenie badań nerek z krwi: W diagnostyce laboratoryjnej chorób nerek zastosowanie znalazła analiza stężeń produktów metabolizmu azotowego. Za użytecznością tych związków, przemawia fakt, że eliminowane są z organizmu głównie przez nerki (~ 100 % kreatynina, ~ 90 % mocznik, ~ 70 % kwas moczowy), oraz wzrost stężenia tych substancji w surowicy, przy równoczesnym zmniejszeniu wydalania z moczem świadczy o upośledzeniu funkcji filtracyjnej narządu. Kreatynina wraz z wyliczanym na jej podstawie współczynnikiem eGFR, wykorzystywana jest w ocenie funkcji filtracyjnej nerek. Na podstawie uzyskanych wyników wnioskuje się o wydolności lub niewydolności narządu. Mocznik poza istotną informacją na temat funkcjonowania nerek, jest równie ważnym badaniem w diagnostyce chorób wątroby oraz zaburzeń w obrębie metabolizmu białek. Kwas moczowy pozwala na rozpoznanie choroby metabolicznej: dny moczanowej i jest pomocny w rozpoznawaniu zagrożenia kamicą nerkową.   Poznaj znaczenie badań nerek z moczu: Mocz – badanie ogólne - ze względu na diagnostyczną wartość wyników jest jednym z najczęściej zlecanych i wykonywanych badań laboratoryjnych. Służy określeniu fizyko – chemicznych właściwości moczu (badanie metodą paskową) i identyfikacji znajdujących się w nim elementów morfotycznych (badanie mikroskopowe). Jest również badaniem przesiewowym, czyli takim, które pozwala na wykrycie patologii układu moczowego jeszcze w okresie bezobjawowym. Wyniki badania ogólnego moczu dają podstawę do postawienia wstępnej diagnozy chorób nerek, zakażenia układu moczowego, chorób uwarunkowanych genetycznie (specyficzny zapach), chorób metabolicznych w tym także cukrzycy. Badanie, umożliwia również wskazanie zaburzeń przemiany materii związanych m.in. z dysfunkcją wątroby. Wskaźnik albumina/kreatynina w moczu (ACR) Wyznaczanie stosunku stężenia albuminy do kreatyniny (ACR) w pojedynczej próbce moczu, jest wg najnowszych międzynarodowych rekomendacji najlepszym wskaźnikiem utraty białka z moczem, co z kolei jest wykładnikiem uszkodzenia funkcji filtracyjnej nerek. Zestawienie wyników badań nerkowych z krwi i moczu, uwzględnionych w pakiecie, pozwala na ocenę funkcjonowania układu moczowego.  Ze względy na szereg wzajemnych zależności występujących między analizowanymi parametrami i wieloczynnikowy charakter podłoża chorób nerek i układu moczowego, uzyskane wyniki badań należy skonsultować z lekarzem. Co może mieć wpływ na wynik: * W okresie 24 godzin przed badaniem krwi i oddaniem moczu, należy wstrzymać się od intensywnej aktywności fizycznej. * Ze względu na obecność w pakiecie - Wskaźnik albumina/kreatynina w moczu (ACR) - nie należy wykonywać badań w trakcie infekcji dróg moczowych. Jak się pobiera materiał do badania nerek? Do wykonania badań uwzględnionych w e-pakiecie niezbędna jest: próbka krwi; próbka moczu. Badanie ogólne moczu wykonuje się z porannej próbki moczu, z tzw. środkowego strumienia, co oznacza, że pierwsze krople moczu powinny trafić do toalety, kolejna - właściwa porcja do pojemnika, a ostatnia - do toalety.  Pojemnik na mocz do badania można kupić w aptece, niekiedy udostępniany jest bezpłatnie w punktach pobrań podległych laboratoriom. Ile czeka się na wyniki? Od 1 do 4 dni.* *Czas prezentowany jest w dniach roboczych i może ulec zmianie ze względu na uwarunkowania laboratoryjne i nie stanowi zobowiązania do realizacji usługi w tym czasie. Informację o przewidywanym czasie wykonania wszystkich badań objętych pakietem, zależnie od wybranego punktu pobrań, można sprawdzić na podstronach poszczególnych badań, wybierając placówkę realizacji lub kontaktując się z infolinią.     Co może mieć wpływ na wynik: * W okresie 24 godzin przed badaniem krwi i oddaniem moczu, należy wstrzymać się od intensywnej aktywności fizycznej. * Ze względu na obecność w pakiecie - Wskaźnik albumina/kreatynina w moczu (ACR) - nie należy wykonywać badań w trakcie infekcji dróg moczowych. * Krwawienie z dróg rodnych – próbkę moczu należy pobrać po ustąpieniu krwawienia. Uwaga! Jeżeli kupujesz badanie dla dziecka, zrealizuj je w punkcie przyjaznym dzieciom - sprawdź PUNKTY PRZYJAZNE DZIECIOM.

Podobne artykuły