Czym jest podostre zapalenie tarczycy? Jak należy je leczyć?

Podostre zapalenie tarczycy inaczej nazywane zapaleniem tarczycy De Quervaina lub ziarniniakowym, olbrzymiokomórkowym lub granulocytowym zapaleniem tarczycy to proces zapalny gruczołu tarczowego, którego etiologia nie jest do końca poznana. Najprawdopodobniej jest wywoływane infekcją wirusową, najczęściej wirusami takimi jak wirus świnki, odry, grypy czy adenowirusy. Pewną rolę w rozwoju choroby odgrywają także czynniki genetyczne.

Podostre zapalenie tarczycy – objawy

Charakterystyczne objawy podostrego zapalenia tarczycy to:

• silny ból na przedniej powierzchni szyi, promieniujący do uszu, żuchwy i potylicy,
• gorączka lub stan podgorączkowy,
• powiększenie i stwardnienie tarczycy,
• ogólne osłabienie i bóle mięśniowo-stawowe,
• zaburzenia funkcji tarczycy (początkowo nadczynność, później niedoczynność).

Przebieg choroby

Choroba ma typowo czterofazowy przebieg:

• faza destrukcji miąższu tarczycy z objawami nadczynności,
• faza normalizacji stężenia hormonów tarczycy,
• faza niedoczynności tarczycy,
• faza powrotu do prawidłowej funkcji tarczycy.

Całkowity czas trwania choroby wynosi zazwyczaj od 4 do 6 miesięcy. Podostre zapalenie tarczycy jest najczęstszą przyczyną bólu tarczycy. Choroba ta wymaga diagnostyki i leczenia pod nadzorem lekarza endokrynologa.

Warto przeczytać: https://diag.pl/pacjent/artykuly/jakie-badania-na-tarczyce-warto-wykonac/

Podostre zapalenie tarczycy – nawroty

Nawroty podostrego zapalenia tarczycy obserwuje się jedynie u około 2-4% pacjentów. Nawroty mogą wystąpić nawet po wieloletnim okresie utajenia choroby. Większość pacjentów zostaje całkowicie wyleczona, a choroba kończy się pełnym wyzdrowieniem po około 4-6 miesiącach. U około 10-15% chorych rozwija się trwała niedoczynność tarczycy wymagająca stałego leczenia hormonami tarczycy, ale nie jest to nawrót choroby, a raczej jej powikłanie. Choroba ma zwykle charakter samoograniczający się, co oznacza, że ustępuje samoistnie w większości przypadków. Większość osób doświadcza jednorazowego epizodu choroby, który kończy się całkowitym wyzdrowieniem.

Podostre limfocytowe zapalenie tarczycy

Podostre limfocytowe zapalenie tarczycy to stan zapalny gruczołu tarczowego, który w przeciwieństwie do podostrego zapalenia tarczycy (choroby de Quervaina), przebiega bezboleśnie. Jest to forma autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, w którym układ odpornościowy atakuje komórki tarczycy. Dokładna etiologia nie jest w pełni poznana, ale uważa się, że choroba może być wywołana przez:

• reakcję autoimmunologiczną,
• infekcje wirusowe,
• czynniki genetyczne,
• zmiany hormonalne (np. w okresie poporodowym).

Charakterystyczne cechy podostrego limfocytowego zapalenia tarczycy to:

• Bezbolesne powiększenie tarczycy,
• Brak objawów zapalnych (brak gorączki, bólu),
• Przejściowe zaburzenia funkcji tarczycy, typowo przebiegające w trzech fazach:

– Faza tyreotoksykozy (nadczynności),

– Faza eutyreozy (normalizacji),

– Faza hipotyreozy (niedoczynności).

Podostre zapalenie tarczycy – leczenie

Leczenie podostrego zapalenia tarczycy (choroby de Quervaina) obejmuje następujące metody:

• Leczenie objawowe bólu i gorączki:

– niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) np. paracetamol

– w cięższych przypadkach lub gdy leczenie NLPZ jest nieskuteczne: glikokortykosteroidy (np. prednizon)

• w fazie nadczynności tarczycy (I faza):

– leki beta-adrenolityczne (np. propranolol) w celu złagodzenia objawów nadczynności

– nie zaleca się stosowania leków przeciwtarczycowych (tyreostatyków)

• w fazie niedoczynności tarczycy (III faza):

– lewotyroksyna

• leczenie wspomagające:

– odpoczynek

Ważne jest, aby leczenie było prowadzone pod nadzorem lekarza endokrynologa, który dostosuje terapię do indywidualnego przebiegu choroby i reakcji pacjenta na leczenie. Lekarz będzie monitorował funkcję tarczycy za pomocą badań laboratoryjnych i obrazowych, aby odpowiednio modyfikować leczenie w zależności od fazy choroby.

Pytania i odpowiedzi

Co powoduje podostre zapalenie tarczycy?

Etiologia choroby jest nieznana, jednak najczęściej znaczenie mają infekcje wirusowe i czynniki genetyczne predysponujące do zachorowania.

Podostre zapalenie tarczycy – ile trwa?

Czas trwania leczenia zależy od nasilenia objawów i może wynosić od 6 tygodni do 6 miesięcy. Zwykle po 4-6 miesiącach funkcja tarczycy wraca do normy i choroba kończy się pełnym wyzdrowieniem.

Podostre zapalenie tarczycy a dieta – czy odpowiednie żywienie może pomóc?

Nie ma specyficznej diety zalecanej przy podostrym zapaleniu tarczycy, jednak dieta pełni ważną role w oddziaływaniu na samopoczucie pacjentów.

• Odpowiednia kaloryczność i zawartość białka

Osoby z podostrym zapaleniem tarczycy mogą doświadczać zwiększonego metabolizmu oraz utraty masy ciała. Dlatego zaleca się zwiększenie kaloryczności diety o 15-25%, w przypadku chudnięcia i dbanie o prawidłową zawartość białka w posiłkach. Źródła białka powinny obejmować chude mięsa, ryby, jaja oraz rośliny strączkowe

• Ograniczenie jodu

Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, ale jego nadmiar może pogarszać stan pacjentów z podostrym zapaleniem. Należy unikać produktów bogatych w jod, takich jak wodorosty, algi morskie, ryby morskie oraz suplementy diety zawierające jod. Zaleca się spożycie około 150 μg jodu dziennie, co można osiągnąć bez suplementacji.

• Kwasy tłuszczowe omega-3:

Warto wprowadzić do diety źródła kwasów omega-3, które mają działanie przeciwzapalne. Można je znaleźć w olejach roślinnych, orzechach i rybach (spożywanych umiarkowanie).