13 stycznia 2020 - Przeczytasz w 4 min

Ukąszenie przez kleszcza – co dalej?

W mediach wiele mówi się o groźnych konsekwencjach, jakie niesie za sobą ukąszenie przez kleszcza. Niestety większość z tych doniesień jest prawdziwa. Z naszych obserwacji wynika, że przynajmniej 30% kleszczy przenosi boreliozę. A to nie jedyna choroba, którą ten pajęczak może nas zainfekować.

Ukąszenie przez kleszcza – objawy

Borelioza to najczęstsza choroba przenoszona przez kleszcze. Nie leczona prowadzi do:

  • uszkodzenia stawów
  • uszkodzenia mięśnia sercowego
  • uszkodzenia układu nerwowego
  • przewlekłego, zanikowego zapalenia skóry
  • zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych.

Koinfekcje odkleszczowe – jakie występują?

Ponadto, kleszcze przenoszą też inne czynniki chorobotwórcze, powodujące tzw. koinfekcje odkleszczowe, takie jak:

Ukąszenie przez kleszcza – jak postępować?

Laboratoryjna diagnostyka boreliozy opiera się na wykrywaniu przeciwciał klasy IgM i IgG przeciw krętkom Borrelia we krwi pacjenta. Aktualnie obowiązującymi zaleceniami dotyczącymi diagnostyki boreliozy są zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych z 2018 r.

W klinicznie typowej postaci przebiegającej z rumieniem wędrującym, czyli charakterystyczną zmianą skórną pojawiającą się wokół miejsca ukąszenia, rozpoznanie choroby opiera się wyłącznie na obrazie klinicznym.

W przypadkach bez rumienia wędrującego, przebiegających np. z bólem stawów lub problemami kardiologicznymi obraz kliniczny potwierdza się wynikami badań laboratoryjnych.

Badanie przeciwciał w surowicy – badania IgM i IgG

W przypadku podejrzenia zakażenia w odstępie nie krótszym niż 3-4 tygodni od ukąszenia (optymalnie po 8 tygodniach), pacjent powinien wykonać badania przeciwciał w surowicy Borelioza IgM https://diag.pl/sklep/badania/borelioza-igm/ lub/i IgG https://diag.pl/sklep/badania/borelioza-igg/ czułą przesiewową metodą ELISA/CLIA. Ujemny wynik badania uzyskany tymi metodami uznaje się za wiarygodny i nie należy weryfikować go z użyciem innej metody. Metoda ELISA/CLIA jest bardzo czuła, co umożliwia wykrycie nawet niewielkiej ilości przeciwciał, ale nie jest w pełni swoista.

Oznacza to, że dodatni wynik badania może być spowodowany infekcją inną niż borelioza, bądź też innymi czynnikami interferującymi. Dlatego w przypadku wyniku pozytywnego lub nierozstrzygającego, konieczne jest zweryfikowanie go przez powtórzenie badania Borelioza IgM  https://diag.pl/sklep/badania/borelioza-igm-met-western-blot/ lub/i IgG https://diag.pl/sklep/badania/borelioza-igg-met-western-blot/ swoistą metodą Westernblot. Ze względu na możliwość uzyskania fałszywie dodatnich wyników testów (wykrycie choroby mimo jej braku) nie należy rozpoczynać diagnostyki od wykorzystania metody Westernblot.

Test LymeDetect – innowacyjny test diagnostyki boreliozy

Do możliwie najszybszej diagnostyki boreliozy (<3tyg. od ukąszenia) wykorzystuje się innowacyjny test LymeDetect https://diag.pl/sklep/pakiety/borelioza-test-lymedetect-odpowiedz-humoralna-i-komorkowa/. Przez pomiar w surowicy stężenia interferonu ɤ produkowanego przez limfocyty T, ocenia się wczesną odpowiedź komórkową na zakażenie. Dodatkowo test obejmuje ocenę odpowiedzi humoralnej, czyli diagnostykę swoistych przeciwciał Borelioza IgM i IgG.

Test wykonywany w pierwszych 3 tygodniach od ukąszenia zwiększa o 25% czułość wykrywania boreliozy w odniesieniu do zalecanej diagnostyki choroby.

Badanie kleszcza – obecność krętków Borrelia

Istnieje także możliwość potwierdzenia obecności materiału genetycznego krętków Borrelia w kleszczu usuniętym z miejsca wkłucia Badanie kleszcza – Borrelia burgdorferi DNA met. real time PCR – Pakiety Badań – Sklep DIAGNOSTYKI – Online kupisz badania w obniżonych cenach.

W rzadkich, określonych przypadkach klinicznych, lekarz może zalecić oznaczenie materiału genetycznego krętka Borrelia we krwi, płynie stawowym lub płynie mózgowo – rdzeniowym pacjenta z użyciem zaawansowanych metod molekularnych (PCR).

Rodzaje koinfekcji boreliozy

Kleszcze poza krętkami Borrelia, odpowiedzialnymi za rozwój boreliozy mogą być nosicielami innych patogenów chorobotwórczych. Wielopatogenowe nosicielstwo kleszcza oznacza, że w konsekwencji ukąszenia w organizmie człowieka rozwinie się więcej niż jedna infekcja (np. borelioza i anaplazmoza). Obserwuje się również przypadki współwystępowania boreliozy z innymi chorobami nieprzenoszonymi przez kleszcze (np. borelioza i chlamydioza), które ze względu na występowanie objawów podobnych do boreliozy, stanowią dla lekarza duży problem diagnostyczny. W trudnych do zdiagnozowania przypadkach możliwe jest potwierdzenia toczącego się w organizmie wielopatogenowego zakażenia badaniem w kierunku koinfekcji  https://diag.pl/sklep/badania/panel-koinfekcji-w-boreliozie-met-elisa-iif/

Ukąszenie kleszcza – koinfekcje

Odkleszczowe zapalenie mózgu (TBE)

Babeszjoza (Babesia microti)

Anaplazmoza (Anaplasma phagocytophilum)

Bartonelloza (Bartonella henselae, Bartonella quintana)

Mykoplazmoza (Mycoplasma pneumoniae)

Chlamydioza (Chlamydia pneumoniae)

Jersinioza (Yersinia enterocolitica)

Parwowiroza (Parvowirus B19)

W usuniętym z miejsca ukąszenia kleszczu można potwierdzić obecność krętków Borrelia, ale także innych patogenów odpowiedzialnych za koinfekcje https://diag.pl/sklep/pakiety/panel-infekcji-odkleszczowych-tbev-bburgdorferi-sensu-lato-anaplasmaehrlichia-met-pcr/. Świadomość pacjenta dotycząca nosicielstwa chorób przez wyizolowanego kleszcza, zwiększa znacznie jego czujność na ewentualne wystąpienie szczególnie niespecyficznych, bardzo subtelnych objawów, świadczących o możliwym toczącym się zakażeniu oraz pomaga w podjęciu decyzji o dalszej diagnostyce chorób.

Wszystkie choroby przenoszone przez kleszcze mogą być poważnym zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia. Choroby odkleszczowe i koinfekcje boreliozy są szczególnie niebezpieczne w przypadku osób o obniżonej oporności: nosicieli HIV, chorych na AIDS, w leczeniu immunosupresyjnym, osób starszych i dzieci, zwłaszcza w przypadku zbyt późnego włączenia terapii.

UWAGA! W przypadku badań serologicznych (badanie przeciwciał), należy pamiętać o zjawisku okienka serologicznego. Przeciwciała skierowane przeciwko danemu patogenowi mogą pojawić się dopiero 2-4 tygodnie od zainfekowania, dlatego w optymalnym czasem na wykonanie badań serologicznych, także w przypadku diagnostyki boreliozy i innych chorób odkleszczowych, jest okres około 8 tygodni po ukąszeniu. Czytaj również artykuł Uwaga kleszcz

Drukowanie
POBIERZ ULOTKĘ

Powiązane badania

Babesia microti IgG met. IIF
Babesia microti IgG jakościową metodą IIF. Oznaczanie metodą pośredniej immunofluorescencji (IIF) przeciwciał IgG swoistych dla Babesia microti, przydatne w diagnostyce babesiozy (piroplazmozy).

Anaplasma phagocytophilum IgG met. IIF
Anaplasma phagocytophilum IgG jakościową metodą IIF. Oznaczanie metodą pośredniej immunofluorescencji (IIF) przeciwciał IgG swoistych dla Anaplasma phagocytophilum, przydatne w diagnostyce anaplazmozy.

Anaplasma phagocytophilum IgM met. IIF
Anaplasma phagocytophilum IgM metodą IIF. Oznaczanie metodą pośredniej immunofluorescencji (IIF) przeciwciał IgM swoistych dla Anaplasma phagocytophilum, przydatne w diagnostyce świeżej anaplazmozy.

Borelioza IgG
Borelioza IgG. Diagnostyka serologiczna boreliozy. Oznaczenie w surowicy krwi przeciwciał IgG swoistych dla antygenów krętków rodzaju Borrelia, stosowane w serologicznej diagnostyce boreliozy.

Borelioza IgM
Borelioza IgM. Diagnostyka serologiczna boreliozy. Oznaczenie w surowicy krwi przeciwciał IgG swoistych dla antygenów krętków rodzaju Borrelia, stosowane we wczesnej serologicznej diagnostyce boreliozy.

Borelioza IgG met. Immunoblot
Borelioza IgG met. Immunoblot.   Potwierdzenie metodą immunoblot obecności przeciwciał IgG specyficznych  dla antygenów charakterystycznych dla Borrelia burgdorferi sensu lato w surowicy krwi, stosowane w diagnostyce serologiczn

Borelioza IgM met. Immunoblot
Borelioza IgM met. Immunoblot.   Potwierdzenie metodą immunoblot obecności przeciwciał IgG specyficznych  dla antygenów charakterystycznych dla Borrelia burgdorferi sensu lato w surowicy krwi, stosowane w diagnostyce serologiczn