Wysypka od słońca – 5 kroków, by rozpoznać i jak sobie z nią radzić

Wysypka od słońca to niekoniecznie wina samej ekspozycji skóry na słońce, ale także możliwa konsekwencja współwystępowania ekspozycji na promieniowanie UV i chorób, czy też stosowanych kosmetyków. Z artykułu dowiesz się z jak wielu powodów może pojawić się wysypka po ekspozycji na słońce i jak należy sobie z nią radzić.

Wysypka od słońca – czy tylko słońce jest winowajcą?

Wysypka na twarzy od słońca, ale także w innych miejscach ciała eksponowanych na słońce, może być jak najbardziej konsekwencją wyłącznie narażenia na promieniowanie UV, bez znanych innych czynników mogących prowadzić do wysypki. W takiej sytuacji pojawiająca się wysypka określana jest nazwą fotodermatozy idiopatycznej i może mieć postać:

• świerzbiączki letniej (swędzące grudki, rumień i pęcherzyki w miejscach eksponowanych),
• opryszczki letniej (pęcherzyki i duże pęcherze z tendencją do zakażania i bliznowacenia),
• pokrzywki słonecznej, inaczej świetlnej (świąd, rumień i bąble),
• przewlekłego posłonecznego zapalenia skóry (przetrwały wyprysk).

Sprawdź: Uczulenie na słońce – fotodermatoza

Wysypka od słońca – być może zawiniły kosmetyki?

W przypadku wysypki, która wystąpiła po narażeniu skóry na słońce należy wziąć pod uwagę, że nie tylko słońce może być winowajcą pogorszenia stanu skóry. Wśród czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia wysypki na rękach od słońca, ale także w innych miejscach ciała są: zaburzenia genetyczne i metaboliczne (np. niedobory enzymatyczne), stosowane leki (przeciwbólowe, poprawiające krążenie, neurologiczne) i kosmetyki (np. substancje chemiczne w kremach z filtrem).

Poniżej zestawiono rodzaje wyprysków i czynników, które do nich prowadzą:

• Wyprysk fototoksyczny, w którym pojawiają się po ekspozycji na słońce rumień, obrzęk i pęcherze z tendencją do pozostawania przebarwień jest konsekwencją narażenia na słońce i obecnej w skórze substancji chemicznej, która była składową zaaplikowanego kosmetyku.

• Wyprysk fotoalergiczny to zmiany skórne pojawiające się po ekspozycji skóry na słońce i dodatkowo kontaktu z alergenem, który powstał w wyniku działania promieniowania UV. Wyprysk fotoalergiczny często jest konsekwencją jednoczasowej ekspozycji na słońce i stosowania kosmetyków, ale i leków – miejscowych czy ogólnoustrojowych.

W przypadku wyprysku fototoksycznego i fotoalergicznego (tzw. fotodermatoza egzogenna) kluczowe w wyeliminowaniu problemu jest zidentyfikowanie czynnika (poza słońcem), który prowadzi do powstania doskwierających zmian skórnych.

Słońce i choroby – kontrowersyjne połączenie

Wysypka od słońca może pojawiać się w przebiegu niektórych chorób, wówczas zmiany skórne pojawiające się po ekspozycji na UV zyskują nazwę fotodermatozy endogennej.

Do chorób wywołujących fotodermatozę endogenną zaliczana jest:

• pelagra (niedobór witaminy B3, niacyny)
• oraz niektóre porfirie, czyli choroby w których zaburzona jest synteza hemu.

Sprawdź badania:

• https://diag.pl/sklep/badania/witamina-b3/
• https://diag.pl/sklep/badania/porfiria-skorna-pozna-gen-urod-caly/

Natomiast wysypki, które są już cechą danej choroby a zaostrzają się pod wpływem słońca występują w przebiegu:

• pęcherzycy
• oraz chorób autoimmunologicznych (np. tocznia układowego, zapalenia skórno-mięśniowego).

Wśród genetycznych chorób skóry, w przebiegu których słońce nasila powstawanie piegów, plam, odbarwień, pajączków naczyniowych wymienia się m.in. zespół Blooma, zespół Kindlera, chorobę Hartnupa.

Wysypka od słońca – jak leczyć?

Znając już możliwe przyczyny powstawania wysypki po ekspozycji na słońce, dobrze jest pamiętać o 5 krokach pomocnych w rozpoznaniu i wyeliminowaniu jej przyczyny:

1. Pomyśl, czy zmiany skórne występują wyłącznie w miejscach eksponowanych na słońce. Jeżeli tak, możesz brać pod uwagę słońce jako czynnik wywołujący wysypkę.
2. Przypomnij sobie, czy w ostatnim czasie stosowałeś nowy kosmetyk, czy w trakcie ekspozycji na słońce nie byłeś w trakcie farmakoterapii. Być może zestawienie dwóch czynników jest przyczyną niepokojących zmian skórnych.
3. Postaraj się wyeliminować czynniki, które mogły doprowadzić do wystąpienia wysypki, chodzi tu w szczególności o kosmetyki. Ewentualne odstawienie leków koniecznie przedyskutuj z lekarzem.
4. Przejrzyj listę chorób i leków, które zwiększają ryzyko wystąpienia wysypki od słońca.
5. Jeżeli wysypka jest uciążliwa, sprawia dyskomfort, a unikanie słońca, wyeliminowanie ze stosowania podejrzanych kosmetyków nie przynosi efektów, konieczne zwróć się do lekarza.

Pamiętaj, że sposób leczenia wysypki zależy od jej przyczyny i nie można wskazać jednego sprawdzonego sposobu na wysypkę od słońca.

Zobacz również: Światłowstręt

Wysypka od słońca – domowe sposoby

W zmniejszeniu dolegliwości towarzyszących wysypce od słońca na pewno nie zaszkodzi:

1. Wyeliminowanie narażenia na słońce.
2. Stosowanie preparatów na alergię (wewnętrznych i zewnętrznych), które łagodzą dolegliwości w postaci świądu i zaczerwienienia. W doborze preparatu skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
3. Stosowanie preparatów łagodzących bezpośrednio na skórę (preparaty z aloesem, z pantenolem, maść z cynkiem, okłady z kefiru, maślanki, papki z ogórka).

Wiedząc już, że posłoneczna wysypka na twarzy u dziecka, jak i u dorosłego wymaga kompleksowego podejścia do problemu, a stosowane domowe sposoby nie przynoszą ulgi i nie zmniejszają doskwierających objawów, nie wahaj się poprosić lekarza o pomoc w zidentyfikowaniu przyczyny wysypki oraz w jej leczeniu.

W skrócie:

Jak wygląda wysypka od słońca?

Wysypka od słońca może przybierać różną postać: rumienia, zaczerwienienia, obrzęku, bąbli, plam i pęcherzy. Może jej towarzyszyć swędzenie.

Wysypka od słońca – jak rozpoznać?

Jeżeli zmiany skórne występują wyłącznie w miejscach eksponowanych na słońce, można brać pod uwagę słońce jako czynnik wywołujący wysypkę.

Zaczerwienienie od słońca a nadwrażliwość na słońce

Zaczerwienienie od słońca jest raczej skutkiem poparzenia słonecznego i zbyt długiej ekspozycji skóry na słońce. Nadwrażliwość na słońce to z kolei reakcja naszej skóry nawet na krótki okres narażenia, wynikająca m.in. z współwystępowania pewnych czynników, np. ekspozycji na słońce i jednoczasowego stosowania leków lub kosmetyków.

Co na wysypkę od słońca?

Przy wysypce od słońca na pewno nie zaszkodzi stosowanie preparatów schładzających i łagodzących miejsca objęte wysypką (np. preparaty z aloesem, pantenolem). Pomocne będą także leki przeciwalergiczne łagodzące swędzenie.

Dr n.med. Beata Skowron