Zwapnienie kości - czym jest? Przyczyny, objawy, leczenie

Zwapnieniem nazywa się zmiany w tkance kostnej, o charakterze łagodnym lub złośliwym. Związane są z odkładaniem soli wapnia w kościach, powodują ból i zwiększają podatność na urazy. Na szczęście szybko zdiagnozowane zwapnienie kości, pozwala na włączenie odpowiedniego leczenia i zatrzymanie procesu degeneracji tkanki.

Czym jest zwapnienie kości?

Warto wiedzieć, że wapń jest pierwiastkiem, który odgrywa niezwykle istotną rolę w ludzkim organizmie – zapewnia jego prawidłowe funkcjonowanie na wielu płaszczyznach. Pomaga utrzymać równowagę kwasowo – zasadową i aktywuje proces krzepnięcia krwi. To właśnie dlatego nie wolno na własną rękę obniżać podaży wapnia w codziennej diecie, w obawie przed zwapnieniem kości.

Zwapnienie kości to choroba polegająca na odkładaniu się soli wapnia w tkance kostnej. W medycynie wyróżnia się zwapnienia w zależności od lokalizacji, np. kolana, stopy, kręgosłupa, barku, kości biodrowej i wielu innych elementów szkieletu. Zmiany mogą pojawić się zarówno w zdrowych, uszkodzonych, jak i obumierających tkankach. Nadmiar wapnia powoduje modyfikacje właściwości fizycznych kości, a co za tym idzie, znacząco zmniejsza ich wytrzymałość. Choć najczęściej diagnozowane zwapnienia mają charakter łagodny i w dużej mierze uleczalny, to zdarzają się przypadki zmian złośliwych, czyli nowotworów kości.

Sama wiedza, czym jest zwapnienie kości, jakie są jego przyczyny i objawy, nie wystarczy, by zatrzymać rozwój choroby. Konieczna jest wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, wykonanie wszelkich, niezbędnych badań diagnostycznych i opracowanie planu leczenia.

Zwapnienie kości – przyczyny

Jakie czynniki powodują zwapnienie kości? Przyczyny można upatrywać zarówno w procesach fizjologicznych, jak i patologicznych. W pierwszym przypadku, zmiany w kościach są efektem starzenia się organizmu – tkanka obumiera i odkładają się w niej sole wapnia. W drugim jednak, zwapnienie może być powiązane z innymi dolegliwościami, takimi jak nadczynność tarczycy, przewlekłe choroby układu moczowego, nadmiar witaminy D lub niedobór witaminy K w organizmie.

Z racji, że zmiany najczęściej pojawiają się w uszkodzonych tkankach, na zwapnienie narażone są także osoby młode, które doświadczyły złamań i różnego rodzaju urazów kości. Również niezdrowa dieta, uboga w witaminę K i nieodpowiednia podaż wapnia, mogą przyczyniać się do zwapnienia, dlatego po otrzymaniu diagnozy, należy poprosić lekarza o wskazówki dietetyczne.

Zwapnienie kości – objawy

Zmian takich jak zwapnienie kości nie daje się samodzielnie zdiagnozować. Objawy, które towarzyszą chorobie, związane są z jej lokalizacją– nieco inaczej mogą wyglądać w przypadku zwapnienia kręgosłupa niż w przypadku zmian w tkance kostnej kolana. Tym, na co należy zwrócić szczególną uwagę, są nietypowe złamania, będące efektem stosunkowo lekkich urazów. Zanim jednak dojdzie do złamania kości, osoba chora może odczuwać ból pojawiający się najczęściej po aktywności fizycznej – niekoniecznie intensywnej.

W przypadku dzieci, objawem zwapnienia mogą być zaburzenia w procesie wzrostu poszczególnych kości, które w niektórych sytuacjach prowadzą do różnego rodzaju deformacji szkieletu, np. skrzywień kręgosłupa.

Zwapnienie kości – leczenie

Żeby stwierdzić, czy przyczyną dolegliwości chorego jest zwapnienie kości, lekarz ortopeda zleca wykonanie odpowiednich badań, takich jak np. oznaczenie poziomu witaminy D oraz witaminy K, poziomu wapnia we krwi, a także badanie gęstości kości, USG, czy scyntygrafia. Przy potwierdzaniu diagnozy pomocne są także zdjęcia RTG.

Bardzo ważne jest, by w miarę szybko wykryć zwapnienie kości. Leczenie podjęte od razu po postawieniu przez lekarza diagnozy, pozwala zahamować dalszą degenerację tkanki kostnej.

W zależności od przyczyny pojawienia się zmian w kościach, specjalista może zalecić wprowadzenie koniecznych modyfikacji w codziennej diecie, przyjmowanie suplementów lub leków uzupełniających poziom witaminy K, D oraz magnezu. W niektórych przypadkach, leczenie opiera się także na włączeniu leków z grupy bifosforanianów, które przyspieszają mineralizację kości.

Istotnym elementem walki z chorobą jest również fizjoterapia. Ćwiczenia dobrane przez specjalistę i wykonywane pod jego czujnym okiem pomagają wzmocnić mięśnie i wpływają pozytywnie na pracę szkieletu. Przy zwapnieniu zalecane są zazwyczaj łagodne treningi i podejmowanie aktywności o umiarkowanej intensywności, np. nordic walking, czy codzienne długie spacery. Warto rozważyć także pływanie – to sport, który pozwala wzmacniać mięśnie, bez jednoczesnego obciążania kości.

Zupełnie inaczej wygląda jednak proces leczenia zwapnienia o charakterze złośliwym. W takim przypadku, lekarz kieruje chorego na terapię onkologiczną.

Jeśli pojawią się u Ciebie objawy związane z dolegliwościami ze strony układu kostnego, koniecznie umów się na wizytę do lekarza rodzinnego, który zleci wykonanie najważniejszych badań lub skieruje Cię do poradni ortopedycznej.

Bibliografia:

• Anuszewska E.: Rola witaminy K w zapobieganiu osteoporozie, Gazeta Farmaceutyczna, R.2011, nr 06, s. 40 – 42.
• Ciechanowski K., Domański L., Myślak M., Różański J., Szymańska M.: Zwapnienia metastatyczne u dializowanej pacjentki z adynamiczną chorobą kości, Forum Nefrologiczne, R.2011, nr 4, tom 1, s. 38 – 42.