Jakie są skutki uboczne leków przeciwbólowych?

Najczęściej stosowane niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) to ibuprofen, ketoprofen, naproksen, diklofenak, aspiryna-kwas acetylosalicylowy, meloksykam, celekoksyb, etorykoksyb. Choć NLPZ są skuteczne w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych, mogą też prowadzić do poważnych działań niepożądanych, szczególnie w obrębie układu pokarmowego, sercowo-naczyniowego i nerek. NLPZ działają poprzez hamowanie enzymów COX-1 i COX-2, które odpowiadają za produkcję prostaglandyn. Prostaglandyny pełnią ważną rolę w ochronie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy. Ich hamowanie może w obrębie przewodu pokarmowego prowadzić do: nadżerek, owrzodzeń i krwawień z przewodu pokarmowego, bólu brzucha, zgagi, refluksu, nudności. Sygnałem krwawienia z żołądka lub dwunastnicy jest pojawienie się czarnego, smolistego stolca. W skrajnych przypadkach może dojść do perforacji przewodu pokarmowego, które przejawia się nagłym, silnym bólem brzucha i stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.  Przy długotrwałym stosowaniu NLPZ mogą upośledzać przepływ krwi przez nerki, powodować retencję sodu i wody (obrzęki, podwyższone ciśnienie), prowadzić do przewlekłej niewydolności nerek. Niektóre NLPZ podnoszą ciśnienie tętnicze krwi, zwiększając w ten sposób ryzyko zawału serca i udaru. Skutkiem ubocznym długotrwałego lub niewłaściwego (zbyt duża dawka, korzystanie z kilku preparatów jednocześnie) stosowania NLPZ może być także uszkodzenie wątroby, reakcje alergiczne i zaburzenia hematologiczne. Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą znacząco negatywnie wpływać na mikrobiom jelitowy, zwłaszcza przy dłuższym stosowaniu. Przewlekłe zażywanie NLPZ prowadzi do dysbiozy - zaburzeń równowagi bakterii w jelitach. NLPZ zmniejszają liczebność korzystnych bakterii (Lactobacillus, Bifidobacterium), a jednocześnie sprzyjają rozrostowi bakterii oportunistycznych (Escherichia coli, Enterococcus faecalis, Clostridium difficile). To coraz lepiej udokumentowany efekt uboczny, który częściowo tłumaczy, dlaczego NLPZ wywołują zaburzenia trawienia, stany zapalne jelit, zwiększają ryzyko infekcji i chorób autoimmunologicznych.

Jeśli przyjmujesz NLPZ i zauważysz: silny lub nagły ból brzucha, smolisty lub krwisty stolec, wymioty z domieszką krwi lub wyglądem „fusów z kawy”, nagłe osłabienie, zawroty głowy, omdlenia, obrzęki nóg lub twarzy, spadek ilości oddawanego moczu, ból w klatce piersiowej, duszność, kołatanie serca, natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Aby zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych zawsze przyjmuj NLPZ po posiłku i popijaj dużą ilością wody. Nie łącz kilku NLPZ naraz (np. ibuprofenu i diklofenaku). Nie przekraczaj zalecanej dawki ani nie stosuj dłużej niż kilka dni bez konsultacji z lekarzem. Jeśli musisz brać NLPZ dłużej poproś lekarza o lek osłonowy (IPP), wykonuj kontrolne badania krwi (morfologia, kreatynina, próby wątrobowe).