Cholinoesteraza

Oznaczenie aktywności cholinoesterazy osoczowej (CHE). Cholinoestaraza (CHE), biochemicznie esteraza acetylocholinowa, stanowi liczną grupę uwarunkowanych genetycznie enzymów, katalizujących hydrolizę estrów choliny, prekursora neuromediatora acetylocholiny. Poza acetylocholiną rozszczepiają one acylocholiny i tiocholiny. Wpływają na  przekazywanie impulsów do synaps nerwowych i nerwowo-mięśniowych. CHE występują w osoczu, wątrobie, błonie śluzowej jelita, śledzionie i trzustce. Wyróżnia się dwa typu CHE: acetylocholinoesterazę obecną w krwinkach czerwonych i tkance nerwowej  i pseudocholinoesterazę obecną w surowicy krwi (cholinoesterazę osoczową).  Pseudocholinoesteraza produkowana jest w wątrobie, jej głównym miejscu występowania. Niedobór obu form CHE może być wrodzony lub nabyty. Rola CHE w osoczu jest nieznana. Klinicznie cholinoesteraza jest markerem niewydolności komórek wątroby – wskaźnikiem syntezy wątrobowej. Wskazaniami do oznaczenia CHE są: choroby wątroby; zatrucie owadobójczymi fosforanami organicznymi (pestycydami fosforoorganicznymi); podejrzenie nietypowych odmian CHE, prawdopodobnych w przypadku obniżonej CHE mimo prawidłowo funkcjonującej wątroby przy braku objawów zatrucia.
Obniżona aktywność CHE wiąże się z: obniżoną syntezą wątrobową (lepszy marker obniżonej zdolności syntezy białek wątrobowych niż albumina); zatruciem fosforanami organicznymi, estrami kwasu karbaminowego i alkaloidami np. fizostygminą, prostygminą, neostygminą.
Podwyższona aktywność, m.in. z: chorobami z utratą białek (np. zespołem nerczycowym), cukrzycą, stłuszczeniem wątroby.
Nabyty niedobór obu form CHE jest powodowany przez nadwrażliwość na pestycydy, związki fosfoorganiczne i gaz paraliżujący. Oznaczanie aktywności ChE, jest wykorzystywane w anestezjologii do  oceny nadwrażliwości na leki zwiotczające z grupy pochodnych sukcynylocholiny, która powoduje wydłużenie czasu trwania blokady nerwowo-mięśniowej, prowadzące do  przedłużonego  bezdechu  po zabiegu chirurgicznym. 
 

Wartości obniżone: niewydolność wątroby, ostra i piorunująca niewydolność wątroby, ostre i przewlekłe zapalenia wątroby, marskość wątroby, nowotwory wątroby i przerzuty do wątroby, wstrząs septyczny, stan terminalny, stany z przewagą katabolizmu, zatrucie pestycydami fosforoorganicznymi, zatrucie alkaloidami (np. fizostygmina)  wrodzone niedobory cholinoesterazy, doustne środki antykoncepcyjne.

Wartości podwyższone: nie mają znaczenia diagnostycznego.

Hemoliza (zawyżenie aktywności), ciąża (spadek wartości o 20-30%).