Panel jadów owadów: osy, pszczoły, szerszenia (ekstrakty i 5 komponentów alergenowych)

Ilościowe pomiar w surowicy przeciwciał IgE specyficznych dla istotnych klinicznie alergenów  molekularnych jadu pszczoły i osy, ekstraktów jadu pszczoły, osy i szerszenia  oraz reszt węglowodanowych, CCD (k202). Ze względu na złożony skład jadu i indywidulane cechy badanego, wpływające na obraz kliniczny alergii, za pożądane uznaje się stosowanie testów molekularnych łącznie z klasycznymi testami opartymi na pełnych ekstraktach jadu. Uczulenie na  jad owadów błonkoskrzydłych (pszczół, trzmieli, os i szerszeni) powoduje czasami ciężką, niekiedy śmiertelną, alergiczną reakcję anafilaktyczną. Diagnostyczne testy oparte na pełnych ekstraktach jadu nie są w stanie różnicować uczulenia pierwotnego na jad określonego gatunku od współuczulenia (pszczoła/osa) lub laboratoryjnej i klinicznej reaktywności krzyżowej. Konieczne więc jest wskazanie uczulających, gatunkowo swoistych alergenów molekularnych, w oparciu o tzw. diagnostykę molekularną. Trudności diagnostyczne w przypadku  alergii na jad błonkoskrzydłych wynikają z międzygatunkowych podobieństw sekwencji aminokwasów alergenów glikoproteinowych oraz wysokiego stopnia ich glikozylacji przez identyczne  determinanty węglowodanowe, określane jako  CCD (ang. cross-reacting carbohydrate determinants). IgE wiążące CCD o charakterze N- i O-glikanów nie posiadają znaczenia klinicznego, lecz zawyżają wyniki pomiarów opartych na ekstraktach alergenowych. Wskazanie prawdziwie uczulających (stymulujących swoistą IgE) alergenów molekularnych konieczne jest dla określenia zasadności swoistej immunoterapii alergii (SIT), umożliwiające  częściową lub całkowitą tolerancję jadu i redukcję objawów uczulenia.
Molekularna diagnostyka alergii opiera się na identyfikacji molekularnych komponent tzw. źródła alergenów (np. pyłku roślin, jadu owadów) – alergenów molekularnych -  odpowiedzialnych za uczulenie, tzn. generujących swoistą dla siebie IgE (sIgE). Identyfikacji dokonuje się za pomocą ilościowych pomiarów stężenia sIgE we krwi, przy założeniu, że stężenie sIgE jest proporcjonalne do prawdopodobieństwa manifestacji klinicznej uczulenia i nasilenia objawów. Znajomość właściwości uczulających cząsteczek: termostabilności, odporności na enzymy proteolityczne, fenotypu klinicznego alergii, umożliwia: wnioskowanie o rodzaju uczulenia (monouczulenie, współuczulenie, krzyżowa reaktywność kliniczna); ustalenie nasilenia i charakteru (miejscowe, uogólnione) reakcji alergicznych; ustalenie metod ograniczania potencjału uczulającego; decyzję o zasadności wdrażania alergenowo specyficznej immunoterapii. W panelu wykorzystano rekombinowane alergeny molekularne o zredukowanych/zmodyfikowanych determinantach CCD. W celu oszacowania udziału IgE anty-CCD w puli sIgE oznaczanej  testami opartymi na ekstraktach alergenowych jadu, w panelu uwzględniono marker CCD, K202 –  Bromelainę (Ana c 2).
Zastosowanie w panelu rekombinantowych alergenów pszczoły miodnej: Api m 1, Api m 2  i Api m 10 pozwala na wykazanie pierwotnego, swoistego uczulenia na jad pszczoły  oraz na różnicowanie pierwotnego uczulenia na jad pszczoły i os. Zastosowanie rekombinantowych alergenów głównych osy: Ves v 1 i Ves v 5 pozwala na różnicowanie uczulenia na pszczołę i osę,  choć nie pozwala na rozróżnienie uczulenia w obrębie rodzajów os: Vespula i  Polistes (klecanki). Czułość diagnostyczna osiągana przy równoczesnym pomiarze sIgE dla: rVes v 5 i rVes v 1 osiąga 92-98%. Uważa się, że czułość testu zależy głównie od pomiaru sIgE dla Ves v 5, a specyficzność od pomiaru sIgE dla obydwu: Ves v 1 i Ves v 5.
Api m 1 (i208) – gatunkowo specyficzny alergen główny jadu pszczoły, biochemicznie silnie glikozylowana fosfolipaza. Przeciwciała swoiste dla Api m 1 są obecne u 57-97% uczulonych na jad pszczeli.
Api m 2 (28–60%), jeden z głównych alergenów pszczoły. Biochemicznie, hialuroniaza – enzym, który sprzyja rozprzestrzenianiu się jadu w miejscu użądlenia. rApi m 2 stosowany jest jako marker pierwotnego uczulenia na jad pszczoły.
Api m 10 (i217) – gatunkowo specyficzny alergen główny jadu pszczoły, wysoko glikozylowana ikarpina. Pomiar sIgE dla Api m 10 zwiększa czułość oznaczenia oraz specyficzność/selektywność rozpoznania alergii. sIgE dla Api m 10 są obecne u 51.5-62% osób z alergią na jad pszczeli.
Ves v 1 (i211) – alergen główny jadu os rodzaju Vespula, biochemicznie fosfolipaza  (Phospholipase A1), uczulająca w 33.3 – 54% alergii.
Ves v 5 ( i209) – drugi alergen głównym osy, tzw. antygen 5, o nieznanej funkcji. Najobfitszy alergen jadu, o prawie 100%  częstości uczulania (wg różnych źródeł 84.5 – 100%).
Użądlenia szerszenia (Vespula crabro) są dość rzadkie, a reakcje alergiczne na jad sporadyczne, lecz mogą być bardzo silne, o trzykrotnie wyższym ryzku zgonu niż w przypadku ukąszenia przez osy lub pszczoły. Do tej pory w jadzie V. crabro (i75) scharakteryzowano trzy alergeny molekularne o znacznym stopniu klinicznej reaktywności krzyżowej  z białkami homologicznymi głównie jadu os (rodzajów: Vespula spp, Polistes, Dolichovespula i Polybia). Wszystkie alergeny molekularne panelu wytworzone zostały  na drodze inżynierii genetycznej, stąd ich nazwy kodowe poprzedzone są literą r.