e-Pakiet alergiczny oddechowy

Pakiet składa się z trzech badań istotnych w diagnostyce laboratoryjnej alergii w ogóle uwzględnieniem specyfiki alergii na alergeny wziewne, wykonywanych w próbce krwi żylnej,  dobranych tak, by:

• wskazywały na predyspozycji badanego do atopii czyli alergii zależnej od IgE;
• potwierdzały alergiczne podłoże typowych objawów alergii wziewnej: sezonowej lub całorocznej;
• wskazywały alergeny wziewne powodujące uczulenie manifestujące się jako alergia oddechowa:
• umożliwiały rozpoznanie alergii oddechowej w przypadkach objawów nietypowych lub jak się może wydawać związanych z alergią na alergeny pokarmowe.

• Typowe objawy sezonowej alergii oddechowej (alergii na alergeny wziewne), pojedyncze lub współistniejące, obejmujące: ostry nieżyt, świąd i zaczerwienienie nosa i gardła; łzawienie i świąd oczu; kaszel, duszności i świszczący oddech, objawy typowe dla astmy nasilające się sezonowo;
• Całoroczne objawy alergii oddechowej, wykazujące na ogół mniejsze nasilenie z wahaniami zależnymi, przykładowo, od sezonu grzewczego, rodzaju podłogi w pomieszczeniu, kontaktu ze zwierzętami (wykładzina dywanowa, powierzchnie zmywalne etc.);
• Współistniejące z powyższymi objawy ze strony przewodu pokarmowego, jak: mdłości, wymioty, bóle brzucha, wzdęcia czy biegunka oraz objawy skórne: pokrzywka czy rumień;
• Objawy w postaci mrowienia i obrzęku w jamie ustnej, opuchlizny warg, języka, gardła lub krtani tuż po kontakcie z pokarmem świadczą o alergii określanej jako zespół oddechowo-pokarmowy;
• Objawy wstrząsu anafilaktycznego, uogólnionej reakcji powodującej spadek ciśnienia, utratę przytomności, zapaść w wyniku kontaktu z alergenami wziewnymi.

• Zlecenie i wykonanie pakietu nie wymagają uprzedniego kontaktu z placówką alergologiczną.
• Realizacja badań z inicjatywy pacjenta jeszcze przed kontaktem z lekarzem, ułatwi specjaliście prowadzenie wywiadu z chorym, może nawet umożliwić trafne rozpoznanie źródła alergii na pierwszej wizycie.
• W przeciwieństwie od ambulatoryjnych testów alergologicznych, (na przykład prowokacji czy też testu skórnego), wiążących się niekiedy z dyskomfortem pacjenta, jedyną uciążliwością podczas realizacji badania jest pobranie próbki krwi żylnej.
• Pakiet można zrealizować w dowolnym punkcie pobrań Diagnostyki na teranie całego kraju.

Alergia jest niepożądaną – „przestrzeloną”, odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny, substancje obojętne dla osób o prawidłowym układzie odpornościowym. Potocznie za alergeny uważa się struktury czy twory wywołujące uczulenie, bez względu na złożoność ich budowy i charakter chemiczny. Alergenami określane są więc: pyłek brzozy, roztocza kurzu domowego, mleko, mąką czy aspiryna.

Ze względu pragmatycznych, tradycyjnie alergeny systematyzowano w zależności od drogi wnikania do organizmu i dzielone na alergeny pokarmowe i oddechowe (wziewne) oraz jady owadów i leki/związki chemiczne.

• Do alergenów oddechowych zalicza się : pyłki roślin wiatropylnych, zarodniki pleśni, sierść i naskórki zwierząt domowych (psów, kotów etc.) i zwierząt  przemysłowych (koni, krów, owiec etc.), roztocza i owady domowe (ich odchody i wydzieliny) oraz związki chemiczne i cząstki mechaniczne obecne w środowisku domowym i zawodowym.
• Substancje zaleczane do alergenów pokarmowych (mąka, otręby etc.) w warunkach przemysłowych zaliczane traktowane są jako alergeny wziewne lub przemysłowe jako źródło chorób zawodowych.
• Do alergenów pokarmowych zalicza się: alergeny pochodzenia roślinnego: owoce, warzywa, orzechy i nasiona (w tym zboża i ich przetwory) oraz pochodzenia zwierzęcego: mleko, jaja, mięso oraz owoce morza.

Alergeny pokarmowe i oddechowe należy niekiedy rozpatrywać łącznie ze względu na podobieństwa ich  składu, a także na możliwość wnikania tego samego alergenu do organizmu różnymi drogami, co powoduje zupełnie inne rodzaje objawów i konsekwencje uczulenia.

Alergia, czyli uczulenie objawiające się klinicznie (objawowe), poprzedzona jest fazą uczulenia bezobjawowego, polegającego na produkcji przez układ odpornościowy wyspecjalizowanych białek –  przeciwciał klasy IgE swoiście reagujących z uczulającym alergenem. Kolejne kontakty powstałych sIgE i macierzystego alergenu uruchamiają mechanizm doprowadzający do widocznych i odczuwalnych objawów uczulenia, czyli alergii.

Objawy manifestują się w krótkim, niekiedy bardzo krótkim (kilka minut) czasie od kontaktu z alergenem, stąd alergia zależna od IgE określana jest jako nadwrażliwość natychmiastowa. Reakcja alergiczna pojawia się, gdy poziom sIgE przekracza stężenie graniczne, a jej natężenie na ogół wzrasta wraz ze wzrostem stężenia sIgE. Zdolność do nadmiernej produkcji sIgE pod wpływem substancji obojętnych dla osób zdrowych nazywana jest atopią. Z osób atopowych rekrutują się osoby dotknięte alergią. Atopia jest skłonnością o charakterze dziedzicznym, stąd pytanie o przypadki alergii w rodzinie są stałym elementem wywiadu lekarskiego w kierunku chorób o podłoży alergicznym.

Pakiet składa się z trzech badań laboratoryjnych, z których:

• panel alergenów oddechowych identyfikujący antygenowo-specyficzne IgE (sIgE) ma charakter badania ściśle diagnostycznego, wskazując alergeny odpowiadające z uczulenie objawiające się klinicznie i bezobjawowe;
• morfologia krwi pełni rolę pomocniczą, wzmacniając rozpoznanie, natomiast pomiar IgE całkowitej dodatkowo pozwala na doprecyzowanie interpretacji klinicznej w przypadkach niskich lub bardzo wysokich stężeń IgE swoistych dla alergenów w panelu.

Morfologia wskazuje na ryzyko alergii, choć parametry sugerujące taki wniosek, nie są specyficzne dla alergii. O alergii (np. na pyłki) świadczyć może wzrost liczby eozynofilii czyli granulocytów kwasochłonnych - zwłaszcza, gdy równocześnie współistnieje spadek liczby neutrofili zwanych, granulocytami obojętnochłonnymi. Jednakże, trzeba pamiętać, że wzrost eozynofilii towarzyszy także chorobom pasożytniczym oraz łuszczycy. Przesłanką o alergii może być również obniżenie hemoglobiny (HGB), jak również obniżona liczba płytek krwi (PLT), określanych mianem trombocytów.

Stężenie IgE całkowitej (IgE total,) czyli wszystkich cząsteczek IgE bez względu na specyficzność, wskazuje na ryzyko atopii i jest parametrem pomocniczym dla oceny ryzyka alergii, które rośnie u osób ze stężeniem przekraczającym 100 U/ml, u których wykluczono choroby pasożytnicze. W ostatnich latach znaczenie znajomości stężenia całkowitej IgE uznawane jest za ważne dla prawidłowej interpretacji profilu IgE swoistych.  Stwierdzenie ekstremalnie wysokich lub niskich stężeń IgE całkowitej (wyrażających się, odpowiednio: w kU/ml lub  U/ml) u osób z objawami alergii  sugeruje zasadność wyliczania stosunku stężenia sIgE do stężenia IgE całkowitej (sIgE/IgE). Wykazano, że w takich sytuacjach wielkość liczbowa stosunku sIgE/IgE jest diagnostycznie silniejsza niż wartości stężenia sIgE analizowane w oderwaniu.

Panel oddechowy jest testem wskazującym przyczyny alergii przez identyfikację i pomiar stężenia IgE specyficznych dla zestawu wziewnych alergenów diagnostycznych w postaci tzw. ekstraktów źródeł alergenów. Panel wskazuje źródła uczulenia, pozwala na ustalenia profilaktyki i dostarcza  sugestii dotyczących zasadności wdrożenia diagnostyki opartej na alergenach molekularnych, w przypadku, gdy należy brać pod uwagę reaktywność krzyżową alergenów uczulających i innymi alergenami wziewnymi lub uczulającymi wziewnie.

Jako dodatkowy element panel zawiera nieswoiste reszty węglowodanowe, CCD (ang. cross-reactive carbohydrate determinants). CCD są obecne  zarówno w alergenach glikoproteinowych jak i glikoproteinach niealergizujących, stąd nieme klinicznie  IgE wiążące CCD  fałszywie zawyżają pomiary istotnych klinicznie sIgE i fałszują wynik testów.  IgE anty-CCD są obecne obok specyficznych sIgE u osób cierpiących na alergię, zwłaszcza uczulonych na szereg alergenów roślinnych.