5. miesiąc ciąży - jak zmienia się Twoje ciało i Twoje dziecko?

Dziecko w 5. miesiącu ciąży ma już rozwinięte wszystkie kluczowe narządy życiowe. W okresie prenatalnym poświęca czas na doskonalenie nowych umiejętności, co objawia się coraz bardziej skoordynowanymi ruchami. Kobieta w piątym miesiącu ciąży często doświadcza aktywności dziecka; pierwsze kopnięcia zazwyczaj wywołują uczucie radości i euforii.

5. miesiąc ciąży – który to tydzień ciąży?

Można śmiało stwierdzić, że piąty miesiąc ciąży to już połowa drogi. Rozciąga się on od 17. do 20. tygodnia ciąży i jest to okres, w którym otoczenie zaczyna zauważać twój stan.

Brzuch w 5. miesiącu ciąży

O wielkości brzucha w piątym miesiącu ciąży decydują różnorodne czynniki, wśród nich: budowa ciała, historia ciąż wcześniejszych, położenie macicy, liczba płodów oraz retencja wody w organizmie ciężarnej. Warto zauważyć, że w tym okresie macica zaczyna szybciej się powiększać niż w pierwszym trymestrze ciąży.

Jednakże wielkość brzucha jest kwestią indywidualną, a precyzyjne określenie oczekiwanego obwodu może być trudne. Aktywne kobiety, które utrzymują wysoką aktywność fizyczną, mogą zaobserwować, że ich brzuch rośnie wolniej. Jest to często związane z wytrenowanymi mięśniami brzucha, które mogą w pewnym stopniu ograniczać wydatność macicy. Z kolei kobiety o drobnej budowie ciała lub tym, które przybierają na wadze szybko, mogą dostrzec ciążowe zmiany szybciej.

Objawy i samopoczucie w piątym miesiącu ciąży

Piąty miesiąc ciąży może przynieść pewne charakterystyczne dolegliwości, które choć zazwyczaj nie stanowią poważnego problemu, to warto o nich wspomnieć. Pamiętaj, aby wszelkie wątpliwości dotyczące Twojego zdrowia konsultować z lekarzem.

• Zawroty głowy i mdłości: Często związane z rozszerzeniem naczyń krwionośnych, mogą prowadzić do mdłości. Jeśli dolegliwości utrzymują się lub nasilają, warto kontrolować ciśnienie krwi. W przypadku wyniku przekraczającego 140/90, skontaktuj się z lekarzem.
• Uderzenia gorąca: Wynikają z rozszerzenia się naczyń krwionośnych w odpowiedzi na zwiększony przepływ krwi między narządami.
• Zmiany skórne: Wysypki i podrażnienia mogą wynikać z przesuszenia skóry. Warto stosować intensywnie nawilżające kremy pielęgnacyjne.
• Wzmożone pocenie: Unikaj obcisłej odzieży i syntetycznych tkanin, a noszenie przewiewnych ubrań może pomóc zmniejszyć ryzyko potówek.
• Krwawienia dziąseł: Zaleca się stosowanie miękkiej szczoteczki i regularne sprawdzanie stanu dziąseł podczas codziennego mycia zębów.
• Mimowolne skurcze mięśni: Dotyczą zazwyczaj kończyn dolnych i mogą być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak przemęczenie czy odwodnienie. W razie skurczu należy spróbować delikatnie rozmasować mięsień i zastosować ciepły okład.

Ważne jest także obserwacja pierwszych ruchów dziecka, które zazwyczaj mają miejsce w okolicach 20. tygodnia ciąży. Na początku są one delikatne i porównywane do ruchów perystaltycznych jelit, ale z czasem stają się silniejsze i bardziej wyraźne. Ruchy dziecka mogą być nasilone przez różne czynniki, takie jak stres czy głośne dźwięki. Dla uspokojenia dziecka warto spróbować powolnego spaceru lub kołysania brzucha.

Aktywność ruchowa dziecka jest istotnym wskaźnikiem jego dobrostanu. Metoda Cardiff, oparta na ocenie ruchliwości płodu, jest jednym z sposobów monitorowania stanu zdrowia dziecka. Polega ona na liczeniu ruchów dziecka w ciągu dnia, najlepiej trzy razy dziennie (rano, w południe i wieczorem). Procedura ta polega na zapisaniu przez przyszłą mamę godzin, kiedy po raz pierwszy poczuła ruchy dziecka danego dnia, a następnie liczeniu kolejnych 9 ruchów i zapisaniu godziny ostatniego. Wynik to czas, w jakim dziecko wykonało 10 ruchów. W różnych porach dnia częstotliwość ruchów może się różnić – na przykład 10 ruchów rano można zanotować w ciągu 40 minut, a wieczorem w ciągu 2 godzin. Czas potrzebny dziecku na wykonanie 10 ruchów nie powinien przekraczać 12 godzin. Obserwacje z wykorzystaniem metody Cardiff zaleca się rozpocząć po 30. tygodniu ciąży.

5. miesiąc ciąży – jak wygląda dziecko?

W okresie od 17. do 22. tygodnia ciąży następuje intensywny rozwój kończyn i tułowia, co powoduje wyrównanie proporcji ciała dziecka. Kończący się piąty miesiąc ciąży jest kluczowy dla rozwoju istotnych narządów, takich jak płuca, układ nerwowy, trawienny i odpornościowy.

W tym czasie dziecko ma już wykształcone narządy rozrodcze. W przypadku korzystnego ułożenia podczas badania USG, można z dużym prawdopodobieństwem określić jego płeć. U dziewczynek w jajnikach znajdują się już komórki jajowe, macica jest całkowicie wykształcona, a pochwa stopniowo się pogłębia. U chłopców widoczny jest zalążek penisa, natomiast jądra nie zstąpiły jeszcze do moszny, pozostając w jamie brzusznej. Zarówno u dziewczynek, jak i chłopców, wykształcone są brodawki sutkowe, a także zalążki gruczołów sutkowych.

W piątym miesiącu ciąży rozwija się także układ nerwowy dziecka, co sprawia, że staje się ono bardziej podatne na bodźce zewnętrzne. Pomimo osłoniętych powiekami oczu, reaguje ono na światło i porusza gałkami ocznymi. Dziecko zaczyna także rozróżniać podstawowe smaki, takie jak słodki i gorzki. Wsłuchuje się w odgłos bicia serca matki, co działa uspokajająco. Opierając się na tej obserwacji wytworzono urządzenia naśladujące tętno matki, których dźwięki pomagają w usypianiu noworodków.  Dziecko zaczyna również reagować na dźwięki z otoczenia zewnętrznego, np. nagły hałas czy głośną muzykę.

Ważną zmianą jest gromadzenie się brunatnej tkanki tłuszczowej w organizmie dziecka, która ma za zadanie regulację temperatury ciała noworodka po porodzie. Skórę dziecka zabezpiecza meszek płodowy oraz maź.

Waga dziecka w 5. miesiącu ciąży

Dziecko z każdym miesiącem ciąży staje się coraz większe, w piątym miesiącu osiągając wagę około 300 g i długość około 19 cm.

5. miesiąc ciąży – zdrowie mamy

Piąty miesiąc ciąży jest okresem, w którym zachodzą istotne zmiany w ciele kobiety, związane głównie z rosnącym dzieckiem oraz przystosowaniem organizmu do ciąży. Te zmiany obejmują:

• Wzrost wagi: W ciągu piątego miesiąca ciąży następuje wzrost wagi, co jest związane z powiększeniem się łożyska, macicy oraz ilości płynu owodniowego.
• Żylaki: Żylaki mogą pojawić się w tym okresie z powodu rozluźnienia i rozszerzenia naczyń krwionośnych w odpowiedzi na zwiększony przepływ krwi. Jest to naturalna reakcja organizmu, która zapobiega nadmiernemu wzrostowi ciśnienia tętniczego krwi i związanym z nim powikłaniom.
• Zmiany naczyniowe: Możliwe jest pojawienie się pajączków na skórze twarzy, szyi i/lub klatce piersiowej, będących efektem podwyższonego poziomu estrogenu oraz rozszerzenia naczyń krwionośnych.
• Zmiany pigmentacji: W tym okresie może dojść do przyciemnienia koloru skóry w okolicy brodawek sutkowych, narządów rozrodczych oraz pojawienia się pręgi ciążowej na brzuchu.
• Ostuda: Objawia się jako ciemne, symetryczne przebarwienia na policzkach lub w okolicy nosa. Ich zabarwienie zależy od koloru cery. Nie są one obecne u wszystkich ciężarnych, a jeśli zaobserwowałaś je u siebie, nie musisz się martwić – zazwyczaj same znikają po porodzie.
• Wzrost libido: Poprawa samopoczucia kobiety oraz oswojenie się obojga rodziców z nową sytuacją życiową i wizją rodzicielstwa sprzyjają kontaktom seksualnym. Zdrowa, niepowikłana ciąża nie stanowi przeciwwskazania do zbliżeń.

Jakie badania zrobić w piątym miesiącu ciąży?

Około 21. tygodnia ciąży czeka Cię jedno z istotnych badań USG, znane jako USG połówkowe, które ma ogromną wartość diagnostyczną. W tym czasie możliwe jest dokładne obejrzenie dziecka, ponieważ jego narządy są już odpowiednio rozwinięte, a szkielet nie jest jeszcze w pełni skostniały, co umożliwia penetrację fal ultradźwiękowych. Podczas tego badania lekarz ocenia budowę i położenie płodu, strukturę oraz lokalizację łożyska oraz miejsce przyczepu pępowiny. Ponadto dokładnie bada poszczególne części ciała dziecka. Skupia się na mózgu, kościach czaszki, kręgosłupie, kończynach, a także na sercu, żołądku, nerkach i innych narządach wewnętrznych, oraz ocenia umiejscowienie łożyska. W trakcie badania USG istnieje możliwość określenia płci dziecka. Jeśli jednak lekarz nie jest w stanie jednoznacznie tego potwierdzić, nie ma powodu do niepokoju. Może to nastąpić w kolejnych badaniach.

Ponadto, w piątym miesiącu ciąży lekarz może zlecić inne badania, takie jak badanie ogólne moczu, aby wykluczyć obecność białka, cukru (glukozy), czy komórek krwi, oraz morfologię krwi. Dodatkowo, lekarz dokona oceny pH wydzieliny pochwowej, wysokości dna macicy, ciśnienia krwi oraz wagi ciężarnej.

Jeśli doświadczasz jakichkolwiek dolegliwości, nie wahaj się powiedzieć o nich swojemu ginekologowi. Specjalista pomoże rozwiać Twoje obawy i w razie potrzeby zaleci dodatkowe badania. Twój spokój i dobre samopoczucie mają wpływ na rozwój dziecka. Pamiętaj o tym i staraj się czerpać z każdego dnia to, co najlepsze. Ostatni trymestr ciąży rozpocznie się już za moment.

Mgr Agnieszka Nowak