Co na zaparcia? Rozwiązania szukaj u źródła

Zaparcia są częstym problemem, który polega trudnościach z wypróżnianiem się, a przede wszystkim zbyt rzadkimi wizytami w toalecie w celu oddania stolca. Wiele elementów może przyczyniać się do rozwoju tej nieprzyjemnej dolegliwości. Dowiedz się, co może powodować zaparcia oraz w jaki sposób sobie z nimi poradzić.

O zaparciach słów kilka

Zaparcia to powszechny problem, który może znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie. Dotyczy 20-30% populacji. Częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Zaparcia to także częsta dolegliwość wśród osób starszych i pacjentów z ograniczoną zdolnością do poruszania. 

Przyczyn zaparć może być wiele, np.: 

• niewłaściwa i uboga w błonnik dieta, 
• brak aktywności fizycznej, 
• stres, 
• nadużywanie leków, 
• choroby przewodu pokarmowego,
• zaburzenia hormonalne. 

Czasami przyczyną zaparć są także nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne, które mogą prowadzić do różnych problemów żołądkowo-jelitowych. Jeśli zmagasz się z zaparciami, postaraj się poznać ich przyczynę i poszukać skutecznych rozwiązań.

Zaparcia – objawy 

Zaparcie, powszechnie nazywane zatwardzeniem, to stan, w którym występuje zbyt mała częstotliwość wypróżnień (≤2 na tydzień). Może objawiać się uczuciem niepełnego opróżnienia jelita, trudnościami w defekacji lub twardymi stolcami. Ponadto symptomy zaparć obejmują uczucie wzdęcia, dyskomfort w jamie brzusznej, ból podczas wypróżniania, a także zmniejszenie apetytu czy ogólne złe samopoczucie.

Zaparcia – przyczyny 

Przyczyny zaparć to m.in.:

• niewystarczająca ilość błonnika w diecie;
• brak aktywności fizycznej;
• uboga w płyny, nieprawidłowa dieta;
• nadużywanie leków, w tym leków przeciwbólowych;
• nadmiar stresu;
• nadużywanie alkoholu; 
• zaburzenia hormonalne i metaboliczne, takie jak niedoczynność tarczycy czy cukrzyca;
• choroby przewodu pokarmowego, m.in. zespół jelita drażliwego, choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
• zaburzenia nerwowe lub osłabiona czynność mięśni jelit;
• nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne, które mogą manifestować się dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, w tym zaparciami.

Najczęściej zaparcia mają charakter czynnościowy, czyli nie stwierdza się fizycznych przeszkód w drogach pokarmowych, takich jak guzy czy zwężenia, które mogłyby powodować utrudnienia w wypróżnianiu.

Zaparcia a nadwrażliwość pokarmowa IgG-zależna

U podłoża nadwrażliwości pokarmowej IgG-zależnej leży stan zapalny toczący się w jelicie, który może prowadzić do zaburzeń perystaltyki jelit oraz zmian w składzie mikroflory jelitowej. To z kolei przyczynia się do utrudnień w regularnej defekacji i wpływa na konsystencję stolca, powodując zaparcia. 

Identyfikacja i eliminacja pokarmów wywołujących nadwrażliwość pokarmową IgG-zależną może być istotna w leczeniu i łagodzeniu objawów zatwardzenia. 

Co pomaga na zaparcia?

Na zaparcia pomaga kilka różnych działań:

1. Spożywanie odpowiedniej ilości błonnika pokarmowego (zalecana dobowa dawka wynosi 25-30 g) – głównym źródłem błonnika w diecie są warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste, takie jak otręby pszenne. 
2. Regularne picie płynów – zaleca się spożywanie co najmniej 2 litry wody dziennie.
3. Włączenie do diety fermentowanych produktów mlecznych – duża zawartość kwasu mlekowego w takich produktach jak jogurt, kefir czy maślanka sprzyja rozwojowi korzystnej flory bakteryjnej i hamuje procesy gnilne w jelitach. 
4. Regularna aktywność fizyczna – odpowiednia ilość ruchu oddziałuje pozytywnie na perystaltykę jelit. Umiarkowana aktywność fizyczna, trwająca od 30 do 60 minut dziennie, znacząco wpływa na poprawę konsystencji stolca oraz redukcję ilości gromadzących się gazów.

Co ważne, bardzo niekorzystnym nawykiem jest powstrzymywanie się przed oddawaniem stolca, np. w czasie podróży.

Zaparcia – znajdź rozwiązanie u źródła

Jeśli borykasz się z zaparciami, postaraj się znaleźć ich przyczynę. W przypadku utrzymujących się problemów z zaparciami zalecana jest konsultacja z lekarzem w celu dobrania odpowiedniego leczenia. 

Nagła zmiana rytmu wypróżnień w kierunku zaparć może być objawem istotnych chorób. Do alarmujących objawów należą:

• utrata ponad 10% masy ciała w ciągu 3-6 miesięcy, osłabienie lub gorączka;
• symptomy świadczące o utracie krwi, takie jak niedokrwistość, krwawienie jelitowe, smoliste stolce lub dodatni wynik testu na krew utajoną w stolcu;
• symptomy sugerujące choroby endokrynologiczne i neurologiczne.

Diagnostyka zaparć rozpoczyna się od zebrania szczegółowego wywiadu dotyczącego okoliczności pojawienia się problemu, charakteru stolca oraz objawów towarzyszących. Następnie lekarz może skierować pacjenta na odpowiednie badania (np. morfologię krwi czy badanie kału) i zalecić modyfikacje w diecie. 

Jednym z dodatkowych testów przy diagnozowaniu problemów z wypróżnianiem jest badanie myfoodprofile, które pomaga w identyfikacji nadwrażliwości pokarmowej IgG-zależnej. Dzięki niemu można dowiedzieć się, czy spożywane pokarmy są przyczyną problemów trawiennych, w tym zaparć. 

Podsumowanie

Zaparcie jest powszechnym problemem, dotykającym nawet 30% populacji. Przyczyny zaparć mogą być różnorodne, może to być m.in.: niewłaściwa, uboga w błonnik dieta; brak aktywności fizycznej; stres; nadużywanie leków; choroby przewodu pokarmowego czy zaburzenia hormonalne. 

Nadwrażliwości pokarmowe IgG-zależne, które mogą prowadzić do różnych problemów trawiennych, także stanowią istotną przyczynę zaparć. W przypadku utrzymujących się dolegliwości zalecana jest konsultacja z lekarzem w celu ustalenia przyczyny i dobrania odpowiedniego leczenia. 

Jeśli podejrzewasz, że powodem problemów są spożywane pokarmy, rozważ wykonanie testu diagnostycznego myfoodprofile, który wskaże, jakie produkty żywnościowe mogą być źródłem uciążliwych dolegliwości.

Autor: Aleksandra Świgut, Dział Informacji Naukowej, EUROIMMUN Polska Sp. z o.o.