Co powoduje przedwczesny wytrysk u mężczyzn?

Męskie zdrowie seksualne jest zaniedbywanym obszarem, co najpewniej jest spowodowane wieloma czynnikami, w tym relatywnie niską zgłaszalnością do gabinetów lekarskich. Jednak prawdą jest, że przedwczesna ejakulacja jest powszechną męską dysfunkcją seksualną i chociaż prawdziwa częstość jej występowania nie jest jasna, szacuje się, że problem ten może dotyczyć nawet od 20% do 30% mężczyzn, niezależnie od wieku i pochodzenia etnicznego. Ta krępująca przypadłość wpływa na wiele aspektów życia pacjentów, w tym na zdrowie psychiczne i emocjonalne, a także na relacje z ich partnerkami.

Przedwczesny wytrysk – co to?

Pomiędzy wynikami badań epidemiologicznych mających na celu ustalenie częstości występowania przedwczesnej ejakulacji występowały istotne różnice, co w znacznej części było następstwem braku jednoznacznej i powszechnie przyjętej definicji tej dysfunkcji. Przełom nastąpił w 2014 roku, kiedy to Międzynarodowe Towarzystwo Medycyny Seksualnej wprowadziło ujednoliconą definicję przedwczesnego wytrysku jako dysfunkcji seksualnej charakteryzującej się:

1. ejakulacją, która zawsze lub bardzo często występuje przed lub w ciągu jednej minuty od zbliżenia lub klinicznie istotnym skróceniem czasu latencji, często poniżej 3 minut,
2. niezdolnością do opóźnienia ejakulacji,
3. negatywnymi wpływem na życie pacjenta, w tym także unikanie kontaktów seksualnych.

Powyższa definicja wyróżnia dwie kategorie pacjentów; mężczyzn, u których ejakulacja ze skróconym czasem latencji występuje od czasu inicjacji seksualnej oraz tych, którzy zaobserwowali skrócenie czasu latencji (przedwczesna ejakulacja nabyta). Ta wynikająca z przyjętej w 2014 roku definicji klasyfikacja została rozszerzona przez holenderskiego psychiatrę i neuroseksuologa Marcela Waldingera o dwie dodatkowe kategorie: przedwczesną ejakulację nieregularną oraz subiektywną, w przypadku której mężczyźni zgłaszają problem pomimo prawidłowego lub nawet wydłużonego czasu, w których dochodzi do wytrysku nasienia.

Przedwczesny wytrysk – przyczyny

Do przyczyn przedwczesnego wytrysku zalicza się:

• zaburzenia psychologiczne,
• zaburzenia psychosomatyczne,
• zaburzenia wydzielania neurotransmiterów (substancji wydzielanych w układzie nerwowym) i genetycznych,
• zaburzenia gospodarki hormonalnej,
• czy zapalenia i infekcje gruczołu krokowego.

Przedwczesny wytrysk – jak leczyć?

Choć przedwczesna ejakulacja jest męską dysfunkcją seksualną, by osiągnąć optymalne efekty terapeutyczne, leczenie powinno obejmować zarówno pacjenta jak i jego partnerkę, a wybór strategii terapeutycznej wymaga uwzględnienia nasilenia objawów, wpływu psychospołecznego, możliwych skutków ubocznych, jak i preferencji partnerki pacjenta. W praktyce klinicznej leczenie jest złożone i wymaga połączenia leczenia farmakologicznego, psychologicznego i terapii behawioralnej.

Przedwczesny wytrysk – leczenie

• Początkowo podstawą leczenia pacjentów zmagających się z przedwczesnym wytryskiem była terapia psychologiczna jednak obecnie jest ona rzadziej stosowana ze względu na ograniczenia czasowe i wymóg ścisłej współpracy ze strony par. Jednocześnie istnieją pewne przesłanki sugerujące, że skuteczność tej terapii maleje z czasem. Niemniej jednak może być ona odpowiednim leczeniem pierwszego rzutu pacjentów z subiektywnym przedwczesnym wytryskiem lub gdy dysfunkcja ta ma wyraźne podłoże psychologiczne.
• W leczeniu farmakologicznym przedwczesnego wytrysku wykorzystuje się selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, których skuteczność jest szeroko opisywana w literaturze naukowej. Pacjenci już po kilku dniach stosowania leków z tej grupy mogą zaobserwować opóźnienie ejakulacji, a maksymalne efekt terapeutyczny osiągany jest zwykle po około dwutygodniowej kuracji. Skuteczną metodą może okazać się także stosowanie aerozoli i kremów wywołujących miejscowy efekt znieczulający. Obecnie produkty te zawierające substancje pochodzenia roślinnego lub lignokainę są dostępne w aptekach w sprzedaży odręcznej. Ich wykorzystanie wymaga jednak stosowania antykoncepcji kontaktowej (prezerwatywy), zabezpieczające błony śluzowe partnerki przed działaniem substancji czynnych wywołujących efekt znieczulający.
• Wielu mężczyzn dotkniętych problemem przedwczesnego wytrysku uciekają się do różnego rodzaju terapii alternatywnych, w tym np. akupunktury. Dowody potwierdzające skuteczność tych technik są ograniczone i należy zaznaczyć, że medycyna alternatywna nie jest zalecaną formą leczenia tej przedwczesnej ejakulacji.

Przedwczesny wytrysk – jaki lekarz?

O wyborze właściwej metody leczenia powinien każdorazowo zadecydować lekarz seksuolog lub urolog.

Zdrowie seksualne i przedwczesny wytrysk w ujęciu historycznym

Po wpisaniu do jednej z najpopularniejszych wyszukiwarek internetowych hasła sex w czasie 0,2 sekundy uzyskujemy ponad 12 miliardów rekordów, podczas gdy wprowadzając frazę DNA, które wszak stanowi najważniejszy nośnik informacji genetycznej, wyszukiwarka wyświetli jedynie niespełna 1,5 miliarda wyników. Porównanie to wskazuje jak ważnymi obszarami są życie erotyczne i zdrowie seksualne. W rzeczywistości jednak seks i zdrowie seksualne wciąż stanowią tematy tabu, a osoby zmagające się z różnego rodzaju dysfunkcjami seksualnymi starają się rozwiązać swe problemy uciekając się do różnorakich źródeł internetowych. Chociaż termin seksuologia nie był znany nauce i medycynie aż do początku XX wieku, historia badań dotyczących życia seksualnego sięga czasów starożytnych. Zachowania seksualne, kwestie związane ze zdrowiem reprodukcyjnym, edukacja seksualna, etyka, a także leczenie dysfunkcji seksualnych były opisywane już przez starożytnych greckich i rzymskich filozofów i lekarzy: Arystotelesa, Platona, Hipokratesa czy Claudiusa Galenusa. Również w czasach starożytnych powstały dzieła, które przekazywały wiedzę z zakresu sztuki uwodzenia i uprawiania miłości, takie jak sięgające 1 roku naszej ery Ars amatoria rzymskiego poety Owidiusza czy napisana w sanskrycie przez indyjskiego poetę i uczonego Vatsyayanę około III wieku p. n. e. Kamasutra.

Arabscy ​​i żydowscy uczeni zachowali i rozszerzyli wiedzę starożytną; Ibn Sina rozpowszechnił idee Arystotelesa zaś wpływ Platona, który w swoich późniejszych pracach kontestował korzyści płynące z uciech cielesnych i wyraźnie odróżniał seks prokreacyjny od nieprokreacyjnego jest wyraźnie dostrzegalny we wczesnochrześcijańskim postrzeganiu seksualności, które w kolejnych wiekach zostało rozwinięte w pracach świętych Augustyna i Tomasza z Akwinu.

Pierwsze rzeczowe, kompletne i dystansujące się od przekonań religijnych badania dotyczące seksualności i zdrowia prokreacyjnego, w tym także męskiego, przeprowadzono dopiero w XIX wieku. Z tego też okresu pochodzą najstarsze medyczne opisy przypadków przedwczesnego wytrysku.  Jako pierwszy ten krępujący „męski problem” opisał w 1887 roku amerykański profesor chirurgii Samuel David Gross. Początkowo przedwczesny wytrysk postrzegano jako zaburzenie czysto psychologiczne jednak w kolejnych dekadach badano psychosomatyczne podłoże tego problemu.

W latach 90-tych XX wieku coraz głośniej postulowano, że przedwczesna ejakulacja jest następstwem wpływu czynników neurobiologicznych i genetycznych. Kolejne badania doprowadziły do rewizji pierwotnego poglądu zakładającego psychogenne podłoże tej krępującej dla mężczyzn przypadłości. Obecnie przeważa szerokie postrzeganie problemu przedwczesnej ejakulacji i możliwych metod terapii tej przypadłości, wśród których istotnymi elementami pozostają poradnictwo i psychoedukacja.