Czerwone policzki u dziecka – czy są powodem do niepokoju?

Czerwone policzki u dziecka to powszechny, widok czasem określany jako „rumieńce” czy „wypieki na twarzy”, który zazwyczaj nie jest powodem do zmartwień. W większości przypadków czerwone policzki wynikają z wysiłku, ekspozycji na słońce lub emocji. Jednakże w sytuacji obecności objawów towarzyszących takich jak wysypka, obrzęk, świąd, ból, trudności w oddychaniu czy gorączka, należy rozważyć możliwość wystąpienia choroby. Jeśli zaczerwienienie jest trwałe, nasilające się, wówczas najlepiej zasięgnąć porady lekarza pediatry, który będzie mógł dokładnie ocenić skórę dziecka i zalecić odpowiednie leczenie lub działania zapobiegawcze.

Wysiłek fizyczny

W czasie wysiłku fizycznego, takiego jak bieganie, organizm dziecka reaguje na zwiększone zapotrzebowanie na tlen i energię, co skutkuje zwiększoną aktywnością układu sercowo-naczyniowego oraz układu oddechowego. Wzrost temperatury ciała ze względu na intensywną aktywność mięśni, prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych w skórze, w tym na policzkach. Jest to normalna reakcja organizmu i zwykle nie ma to negatywnego wpływu na zdrowie dziecka.

Ponadto, u niektórych dzieci zaczerwienienie policzków podczas wysiłku fizycznego może być również związane z wrażliwością na zmiany temperatury. Zaczerwienione policzki podczas wysiłku fizycznego u dziecka zazwyczaj nie stanowią powodu do niepokoju i są zjawiskiem naturalnym.

Reakcje emocjonalne

Zaczerwienienie policzków w odpowiedzi na reakcje emocjonalne jest zjawiskiem znanym jako rumień emocjonalny i stanowi fizjologiczną odpowiedź organizmu na stres, emocje jak wstyd, złość lub inne bodźce psychologiczne. Podczas stresu lub emocji autonomiczny układ nerwowy który kontroluje funkcje niezależne od woli, może reagować, powodując rozszerzenie naczyń krwionośnych w skórze, w tym na policzkach. To zwiększa przepływ krwi do skóry, co prowadzi do zaczerwienienia. Podczas stresu organizm może wydzielać hormony, takie jak adrenalina i kortyzol, które mogą wpływać na naczynia krwionośne i skórę. Ważne jest, aby rodzice i opiekunowie reagowali na zaczerwienione policzki u dziecka z empatią i zrozumieniem, dostarczając wsparcia emocjonalnego i pomagając dziecku radzić sobie ze swoimi uczuciami. Ważne jest również, aby nauczyć dzieci, że „wypieki na twarzy” są naturalnym i przejściowym zjawiskiem.

Gorączka

Gorączka jest zazwyczaj wynikiem aktywacji układu odpornościowego w odpowiedzi na drobnoustroje lub inne czynniki szkodzące. W momencie, gdy organizm wykryje obecność patogenów czy alergenów, dochodzi do reakcji mającej na celu zwalczanie tych zagrożeń. Wysoka temperatura ciała to mechanizm obronny powodujący rozpulchnienie i zwiększoną przepuszczalność naczyń, umożliwiającą białym krwinkom szybsze dotarcie do celu oraz powodujący ograniczenie rozmnażania drobnoustrojów.

Czerwone policzki u dziecka przy przeziębieniu

U dziecka jak i u dorosłego czerwone policzki wynikające z podniesionej temperatury ciała mogą być jednym z symptomów infekcji wirusowych jak: przeziębienie, grypa, wirusowe zapalenie gardła lub wirusowe zapalenie ucha, czy bakteryjnych jak: zapalenie ucha czy angina. Objawy, które towarzyszą tym chorobom to dreszcze, katar, ból gardła, zmęczenie i osłabienie oraz ból głowy. Czerwone policzki u dziecka przy przeziębieniu nie są powodem do niepokoju, ważne jest jednak monitorowanie gorączki, zwłaszcza u małych dzieci, aby kontrolę skuteczności leczenia i zapobiec ewentualnym powikłaniom, jak odwodnienie.

Czerwone policzki u niemowlaka – ząbkowanie

Ząbkowanie u dziecka to proces, podczas którego ząb zaczyna przebijać się przez dziąsło. Jest to naturalny etap rozwoju, który zazwyczaj rozpoczyna się między 4, a 7 miesiącem życia. Czerwone policzki u niemowlaka, który ząbkuje wynikają z podrażnienia dziąseł oraz nadmiernego wydzielania śliny. Gdy ząbkowanie występuje po jednej stronie, rodzice mogą obserwować nietypowo jeden czerwony policzek u dziecka. Dziecko może również trzeć buzię, być niespokojne i płaczliwe. Dodatkowo rozpulchnienie dziąseł prowadzi do podatności na infekcje i możliwość wystąpienia stanu podgorączkowego, które wzmagają występowanie rumienia na buzi dziecka.

W okresie ząbkowania należy dziecko wspierać, zapewniając mu odpowiednie leki przeciwbólowe oraz specjalne chłodne zabawki przeznaczone do gryzienia.

Czerwone policzki u dziecka – alergia

Czerwone policzki u dziecka mogą być związane z alergią. Alergie skórne, zwłaszcza te wywołane przez kontakt z alergenem, mogą objawiać się jako zaczerwienienie skóry, w tym policzków. Przykładowo, alergia na pewne substancje chemiczne, składniki kosmetyków, detergenty, czy nawet pokarmy, może prowadzić do zaczerwienienia policzków dziecka po kontakcie z tymi alergenami. Niektóre dzieci mogą również reagować na alergeny wziewne, takie jak roztocza, pyłki czy sierść zwierząt, gdyż wywołane przez nie uczulenie może powodować alergię z objawami skórnymi obejmującymi również rumień na policzku u dziecka.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą chorobą skórną, która często występuje u dzieci. Jest to stan zapalny skóry, który charakteryzuje się suchą, swędzącą skórą czerwonymi plamkami na policzkach u dziecka, określanymi jako wysypki atopowe lub egzemy. AZS jest chorobą alergiczną, która może mieć podłoże genetyczne i być związana innymi objawami alergii, takimi jak astma czy alergie pokarmowe. AZS na twarzy może obejmować policzki, czoło, skórę wokół ust oraz okolice oczu. U niemowląt i małych dzieci AZS na buzi może być szczególnie problematyczne, ponieważ skóra w tych obszarach jest delikatna i podatna na podrażnienia. Dodatkowo, u dzieci często występuje tendencja do dotykania twarzy, co może nasilać objawy AZS. Nawilżanie skóry, stosowanie kremów przeciwzapalnych lub leków przeciwhistaminowych, może złagodzić objawy i zapobiec nasilaniu się choroby.

Rumień zakaźny i różyczka

Rumień zakaźny to choroba wirusowa, która zazwyczaj występuje u małych dzieci. W początkowym okresie rozwoju infekcji występują typowe objawy przeziębienia jak: katar, kaszel, gorączka, bóle głowy czy mięśni, dopiero po kilku dniach, gdy dziecko wydaje się zdrowieć, na twarzy i ciele pojawia się rumień. Charakterystyczne jest również to, że na buzi dziecka zaczerwienione pozostają tylko policzki, czoło i broda pozostają w normalnej tonacji skóry. Na ciele natomiast występuje wysypka plamisto-grudkowa. Rumień zakaźny przypominać może różyczkę i należy ją z nim różnicować.

Rumień zakaźny i różyczka to dwie różne choroby zakaźne wywoływane przez różne wirusy, choć mogą objawiać się podobnie. Charakterystycznym objawem różyczki również jest wysypka, która zazwyczaj rozpoczyna się na twarzy i szybko rozprzestrzenia się po całym ciele. Wysypka jest zazwyczaj lekko zaczerwieniona i może być lekko swędząca. Różyczka jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, ponieważ może prowadzić do poważnych wad wrodzonych płodu, takich jak wady serca, utrata słuchu, ślepota i inne problemy rozwojowe lub utraty ciąży.

Użądlenie przez owady

W przypadku twarzy użądlenia bądź ukąszenia przez owady: pluskwy, muszki czy komary, mogą być przyczyną zaczerwienionych policzków u dzieci. Użądlenie dziecka w okolicę twarzy lub szyi może powodować zaczerwienienie, obrzęk i ból w miejscu użądlenia. Może się manifestować jednym czerwonym policzkiem u dziecka z towarzyszącym obrzęknięciem lub spuchniętą jedną stroną buzi.

Małe dzieci i niemowlęta nie są w stanie zakomunikować, że coś je ukąsiło, dlatego takiego objawu nie należy bagatelizować. W większości przypadków, użądlenia owadów w okolicy twarzy u dzieci nie stanowią poważnego zagrożenia dla zdrowia, jednak w przypadku silnych, zwłaszcza uogólnionych, reakcji alergicznych, takich jak duszność, trudności w oddychaniu, należy natychmiast zasięgnąć pomocy medycznej. W takich przypadkach może być konieczne podanie leków przeciwhistaminowych lub adrenaliny w celu uniknięcia wstrząsu anafilaktycznego.

Czerwone policzki u dziecka a udar cieplny

Udar cieplny u dziecka, znany również jako hipertermia, jest stanem, w którym temperatura ciała dziecka wzrasta powyżej dopuszczalnych wartości z powodu narażenia na wysoką temperaturę otoczenia. Jest to poważne zagrożenie dla zdrowia dziecka i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Objawy udaru cieplnego u dziecka mogą obejmować: wysoką gorączkę, senność, szybkie tętno, zaczerwienioną gorącą skórę, nudności, wymioty, ból głowy. Nieleczenie udaru cieplnego może prowadzić do poważnych powikłań, w tym uszkodzenia narządów i zagrożenia życia.

Jak radzić sobie z czerwonymi policzkami u dziecka?

W zapobieganiu czerwonym policzkom dziecka istotne są:

1. Regularna pielęgnacja skóry: ważne jest, aby dbać o delikatną skórę dziecka, stosując łagodne (hypoalergiczne) mydła i kremy nawilżające, które nie podrażnią skóry dodatkowo.

2. Unikanie potencjalnych alergenów: jeśli podejrzewasz, że czerwone policzki u dziecka są spowodowane alergią, najlepiej jest udać się z dzieckiem do lekarza pediatry oraz alergologa. Nie należy samemu stosować diet eliminacyjnych u dziecka bez konsultacji z lekarzem.

3. Wspomaganie podczas ząbkowania: podczas ząbkowania można podawać kremy łagodzące na dziąsła, syropy z lekiem przeciwbólowym, jak również specjalne żelowe gryzaki, które uprzednio można schłodzić w lodówce.

4. Nawodnienie: zawsze warto dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu, dziecko ze względu na małą powierzchnię ciała bardzo szybko może ulec odwodnieniu, dlatego podawaj wodę dziecku szczególnie, gdy jest bardzo ciepło.

5. Stosowanie kremów z filtrem: pamiętaj o stosowaniu kremów z filtrem UV przed wyjściem na słońce.

6. Zachowanie higieny: regularne mycie rąk oraz czyszczenie zabawek i przedmiotów, którymi dziecko się bawi, może pomóc w zapobieganiu infekcjom skórnym, dodatkowo warto uczyć dziecko od samego początku higieny rączek.

Pamiętaj, że każde dziecko jest inne, a przyczyny czerwonych policzków mogą się różnić. W razie wątpliwości zawsze warto skonsultować się z pediatrą, który może zaproponować odpowiednie leczenie i poradzić, jak najlepiej zadbać o skórę dziecka.

Dr n.med. Iwona Chromik