Dieta przy łuszczycy – co jeść, a czego unikać?

Łuszczyca to złożona autoimmunologiczna choroba zapalna skóry, która może znacznie wpływać na jakość życia osób dotkniętych tym schorzeniem. Oprócz tradycyjnych metod leczenia, takich jak farmakoterapia, rosnące zainteresowanie budzi wpływ diety na przebieg łuszczycy. Właściwe żywienie może odgrywać rolę w łagodzeniu objawów oraz poprawie samopoczucia i ogólnej kondycji skóry. W tym wpisie wyjaśnimy, jaką dietę stosować przy łuszczycy – dowiedz się, co jeść, a czego unikać.

Łuszczyca – co to jest

Łuszczyca to przewlekła, nawracająca choroba zapalna skóry, charakteryzująca się okresami zaostrzeń i remisji. Dotyka od 0,6 do 4,8% populacji na całym świecie, zarówno kobiety, jak i mężczyzn. W Polsce na tę chorobę cierpi prawie 3% ludności. Przyczyny łuszczycy nie są do końca poznane, ale styl życia, w tym nawyki żywieniowe, a także przebyte infekcje, niektóre leki oraz czynniki psychologiczne mają istotny wpływ na rozwój i przebieg choroby.

Łuszczyca charakteryzuje się zmianami skórnymi, które mogą występować w określonych miejscach lub zajmować dużą część powierzchni ciała. Objawy łuszczycy obejmują:

• Czerwone plamy na skórze – zwyklepojawiają się na łokciach, kolanach, dolnej części pleców i skórze głowy.
• Łuski – srebrzyste lub białe łuski, które mogą swędzieć i być bolesne.
• Suchość i pęknięcia – skóra może stać się sucha i popękana, co dodatkowo zwiększa dyskomfort.
• Zmiany w paznokciach – pojawia się pękanie, wklęśnięcie lub zmiany kolorystyczne paznokci.

Dieta przy łuszczycy – najważniejsze zalecenia

Zmiana nawyków żywieniowych może mieć pozytywny wpływ na przebieg łuszczycy. Istotnym argumentem przemawiającym za rozważeniem diety jako formy wspomagania terapii jest ogólnoustrojowy charakter choroby, która często występuje w połączeniu z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak otyłość, cukrzyca czy dyslipidemia, przyspieszającymi rozwój miażdżycy. Europejski konsensus z 2012 r., dotyczący prewencji chorób sercowo-naczyniowych, uznał łuszczycę za istotny czynnik ryzyka, podkreślając znaczenie odpowiedniego sposobu odżywiania. W szczególności zalecana jest dieta niskokaloryczna dla osób zmagających się z otyłością oraz suplementacja kwasami omega-3 i spożywanie produktów bogatych w antyoksydanty, które pomagają zmniejszyć stres oksydacyjny i stan zapalny.

W przebiegu łuszczycy warto stawiać na różnorodność i unikać żywności przetworzonej. Należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu. Często zaleca się stosowanie diety śródziemnomorskiej, która ma silne działanie przeciwzapalne i jest szczególnie korzystna dla osób z przewlekłymi chorobami zapalnymi. Kluczowe zasady tej diety to:

• Wysokie spożycie różnorodnych warzyw i owoców, tłustych ryb, owoców morza, roślin strączkowych, pełnoziarnistych produktów zbożowych, oliwy z oliwek, orzechów i nasion.
• Niskie spożycie pełnotłustych produktów mlecznych, masła, mięsa, przetworzonych produktów mięsnych, napojów gazowanych, słodyczy i wyrobów cukierniczych.

Co jeść przy łuszczycy?

W przypadku nasilenia objawów łuszczycy warto wzbogacić codzienną dietę o składniki odżywcze, które korzystnie wpływają na łagodzenie stanów zapalnych skóry, takie jak:

1. Witamina A i jej prekursory (karotenoidy) – pomagają włagodzeniu przyspieszonego rogowacenia naskórka. Cennym źródłem tych składników są:
2. żółte i pomarańczowe warzywa (marchew, dynia, papryka),
3. czarne porzeczki,
4. szpinak.
5. Flawonoidy – wykazujądziałanie przeciwutleniające i wspierają normalizację rogowacenia skóry. Szczególnie ważne w przebiegu łuszczycy są: kwercetyna, kurkumina i resweratrol. W posiłkach należy uwzględniać:
6. kapary,
7. paprykę,
8. cebulę,
9. sok z winogron,
10. kurkumę.
11. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), omega-3 (kwas α-linolenowy, EPA, DHA) i omega-6 (kwas linolowy) – redukują stany zapalne. Źródłem zdrowych kwasów tłuszczowych są m.in.:
12. tłuste ryby morskie (łosoś, makrela),
13. nasiona (np. siemię lniane),
14. algi,
15. oliwa z oliwek,
16. olej z orzechów włoskich.
17. Witamina B12 i kwas foliowy – uzupełnianie diety w źródła tych składników jest ważne ze względu na ryzyko podwyższonego stężenia homocysteiny. Dobrym źródłem kwasu foliowego są:
    1. ciemnozielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż),
    1. rośliny strączkowe,
    1. jaja,
    1. sery dojrzewające.

Z kolei do źródeł witaminy B12 należą:

• mięso,
  • ryby,
  • jaja,
  • produkty mleczne.
• Selen – wzmacnia układ immunologiczny i może łagodzić zmiany łuszczycowe. Do produktów bogatych w selen należą:
  • ryby,
  • skorupiaki,
  • czosnek,
  • grzyby,
  • orzechy brazylijskie,
  • mleko i jego przetwory.

Dieta przy łuszczycy – czego unikać?

Ważne jest unikanie produktów, które mogą nasilać stan zapalny. Osoby z łuszczycą powinny zrezygnować ze spożywania takich produktów jak:

• czerwone i tłuste mięso,
• wysoko przetworzona żywność,
• słodycze i wyroby cukiernicze,
• tłuszcze trans obecne w margarynach, fast foodach i gotowych ciastkach,
• produkty zawierające kofeinę i ostre przyprawy,
• alkohol.

Przeczytaj także: https://diag.pl/pacjent/artykuly/czy-to-luszczyca/

Co nasila łuszczycę?

Niektóre czynniki żywieniowe mogą nasilać zmiany skórne w łuszczycy. Na ich rozwój lub nasilenie wpływają m.in.:

• Otyłość (BMI powyżej 30 kg/m²) – może wyzwalać lub pogłębiać objawy, zwłaszcza u osób z predyspozycjami genetycznymi; spadek masy ciała łagodzi przebieg choroby.
• Nadużywanie alkoholu i palenie papierosów – mogą onezaostrzać procesy zapalne w organizmie.
• Dieta uboga w kwasy tłuszczowe omega-3 (EPA i DHA) – może sprzyjać stanom zapalnym.
• Nadmiar cukrów prostych – przy codziennym spożyciu przekraczającym 10% energii cukry proste mogą nasilać stany zapalne.
• Spożywanie glutenu u osób z celiakią lub nadwrażliwością na gluten.

Istnieje przypuszczenie, że na przebieg łuszczycy może wpływać nadwrażliwość pokarmowa IgG-zależna. Choć temat ten jest wciąż badany, niektórzy pacjenci zgłaszają zmniejszenie dolegliwości po eliminacji pokarmów, które wywołują reakcje IgG. Warto zatem rozważyć wykonanie testów na nadwrażliwości pokarmowe, takich jak test myfoodprofile, aby dowiedzieć się, jakie produkty mogą oddziaływać na stan skóry.

Podsumowanie

Łuszczyca znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie i samopoczucie pacjentów, obniżając jakość ich życia. Dlatego istotne jest kompleksowe podejście do leczenia, w tym zmiana diety, która wraz z terapią farmakologiczną może pomóc w redukcji stanów zapalnych skóry, a tym samym poprawić komfort życia. Zrównoważone odżywianie, unikanie produktów nasilających objawy oraz obserwacja reakcji organizmu na różne pokarmy, mogą odegrać rolę w łagodzeniu objawów tej przewlekłej choroby. Warto również skonsultować się z dietetykiem, aby stworzyć indywidualny plan żywieniowy, który wesprze walkę z łuszczycą.