Europejski Dzień Mózgu - 18 marca

Mózg – perfekcyjne centrum dowodzenia. Mózg to bardzo wymagający narząd, potrzebujący do swojego funkcjonowania niemalże 20% z całej puli tlenu i energii, przeznaczonej nieproporcjonalnie dla większej gabarytowo części organizmu. Tym bardziej jest to zaskakujące, ponieważ waży on zaledwie ~1,5 kg, czyli stanowi niewielki procent masy ciała dorosłego człowieka. Wnioskując po ilości energii jaką pochłania, nasz mózg pracuje na naprawdę wysokich obrotach!!!

Mózg w liczbach

Mózg to perfekcyjne centrum dowodzenia, które nawet w trakcie odpoczynku, pozostaje w trybie gotowości i podejmuje decyzje, których nie jesteśmy świadomi.  Taki swoisty tryb „stand-by” umożliwia szybkie reagowanie i przetrwanie organizmu w sytuacji zagrożenia. Dlatego podczas głębokiego snu intensywność pracy naszego mózgu nie spada całkowicie, tylko osiąga pułap 10%.  Kiedy jesteśmy aktywni, zaangażowanie naszego mózgu w realizację określonego celu wynosi niemalże 100%.

Mózg rozwija się aż do 25 roku życia. W pełni ukształtowany składa się z około 100 miliardów komórek nerwowych, które stykając się wzajemnie ze sobą tworzą sieć ponad 100 bilionów połączeń. Impulsy nerwowe przekazywane z komórki do komórki osiągają prędkość 400km/h, a łączna długość naczyń krwionośnych odpowiedzialnych za dostarczenie do mózgu tlenu i składników odżywczych wynosi 160 tysięcy kilometrów i stanowi czterokrotną długość okalającego Ziemię równika.

Za galaretowatą konsystencję mózgu odpowiada stanowiąca go w 60% tkanka tłuszczowa. Znajduje się w nim także około jednego litra wody!

Paliwo „mózgowe”

Do sprawnego funkcjonowania mózgu potrzebne jest paliwo. W tym przypadku jest nim glukoza (cukier prosty), która zapewnia prawidłowe działanie mózgu tylko wówczas, kiedy dostarczana jest wraz z krwią we właściwym stężeniu. Mózg nie lubi zarówno hipo-, jak i hiperglikemii. Przy spadku poziomu glukozy we krwi, czyli w stanie określanym mianem hipoglikemii pojawiają się dokuczliwe objawy, które sygnalizują nam konieczność poszukiwania i spożycia pokarmu.

Jest to uporczywy i bardzo intensywny głód, ale także drżenie rąk, kołatanie serca, dezorientacja, drażliwość, bladość powłok skórnych i nadmierna potliwość.

W przypadku hiperglikemii, czyli w stanie, w którym do mózgu wraz z krwią dociera zbyt dużo glukozy, pojawia się częstomocz, nadmierne pragnienie i suchość w ustach, nudności i wymioty, bóle głowy, trudności z koncentracją i niewyraźne widzenie.

Wśród tych dwóch patologicznych stanów, to hiperglikemia jest dłużej tolerowana przez mózg, choć na pewnym etapie zarówno zbyt mała, jak i za duża podaż „mózgowego” paliwa mogą doprowadzić do groźnej dla zdrowia i życia śpiączki.

Czego nie lubi mózg?

Poza nieprawidłowym stężeniem glukozy we krwi, mózg nie lubi dużej ilości cholesterolu. Mimo, że sam składa się w 60% z tłuszczu, zbyt wysoki poziom cholesterolu stanowi przyczynę tworzenia blaszek miażdżycowych w tętnicach doprowadzających krew do mózgu, przez co staje się on organem niedokrwionym i niedotlenionym. Objawy, które mogą świadczyć o niedotlenieniu tego istotnego w zawiadywaniu całym organizmem narządu to zaburzenia pamięci, zawroty i bóle głowy, przejściowe problemy z widzeniem, zaburzenia mowy, niedowłady, omdlenia oraz w najgorszym przypadku udar, czyli całkowite niedokrwienie i obumarcie fragmentu mózgu.

Przyglądając się fizjologii mózgu, opracowano dietę, która miałaby zapewnić jego długie i sprawne funkcjonowanie. Dieta MIND, czyli specjalnie opracowany sposób żywienia, poza korzystnym wpływem na szeroko pojęte zdrowie całego organizmu, pozwala także zachować sprawność i bystrość umysłu, spowolnić jego starzenie, a nawet zapobiegać chorobie Alzheimera.

W diecie tej główną rolę odgrywają zielone liściaste warzywa, rośliny strączkowe, owoce jagodowe, orzechy, oliwa z oliwek, kwasy omega-3, pełnoziarniste zboża, ryby morskie, drób oraz czerwone wino.

Wyprowadź mózg na spacer!

Mózg nie lubi nudy. Nawet w trakcie snu przetwarza to co nas spotkało i generuje obrazy przedstawiające niejednokrotnie fantastyczne otoczenie, nienaturalną przyrodę lub niespotykany obraz świata. Dlatego doskonałą rozrywką dla mózgu są spotkania i gry towarzyskie. Spotykanie i spędzanie czasu z innymi jest warunkiem utrzymania sprawności umysłowej i emocjonalnej. Nawiązywane relacje pobudzają mózg do pracy, poprawiają nastrój, a nawet wyostrzają zmysły.

Mózg także uwielbia ruch! Ma on fundamentalne znaczenie dla utrzymania sprawności nie tylko mózgu, ale i całego układu nerwowego. Każda podjęta aktywność fizyczna poprawia jego ukrwienie i natlenowanie, co z kolei przyspiesza zachodzące w nim procesy metaboliczne. Dla dobra mózgu podczas zwiększonej aktywności fizycznej, ale także w trakcie codziennego funkcjonowania konieczna jest właściwa podaż  wody. Stanowi ona aż 75% jego objętości, a jej utrata na poziomie zaledwie 2%  może prowadzić nawet do 10% spadku poziomu koncentracji, ale także niepotrzebnej irytacji, niepokoju i zmęczenia.

Dobrym nawykiem jest spożywanie wody zmineralizowanej lub uzupełnionej w elektrolity. Niedobór istotnych w przekazywaniu impulsów nerwowych jonów – sodu i potasu – powoduje oprócz zaburzenia nastroju przewlekle zmęczenie, spadek uwagi i zdolności zapamiętywania, a nawet omdlenia.

Europejski Dzień Mózgu

Aby zwrócić uwagę na rangę organu jakim jest mózg, 18.03 ustanowiono jako Europejski Dzień Mózgu. Ma on przypominać o istotnym wpływie stylu życia na funkcjonowanie naszego osobistego „centrum dowodzenia”. Być może nie wiesz, że zwracając uwagę na zrównoważoną dietę, właściwą podaż wody, chodząc na siłownię dbasz nie tylko o swoje ciało, ale także o zawiadujący nim mózg.

Prawidłowe BMI świadczące o właściwej masie ciała, sporo energii, pozytywne nastawienie to nie tylko wykładniki Twojego dobrego stanu zdrowia, ale także zdrowia Twojego mózgu. Dla jego dobra –  tylko tak trzymaj!