22 maja 2023 - Przeczytasz w 4 min

Kaszel krtaniowy – czym jest i jak go rozpoznać?

Kaszel krtaniowy jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinecie lekarza rodzinnego. Może mieć charakter ostry lub przewlekły i często wymaga włączenie odpowiedniego leczenia. Szczekający kaszel, zwany także kaszlem krtaniowym, występuje częściej u dzieci. Dowiedz się, jak go rozpoznać i na czym polega jego leczenie.

kaszel krtaniowy

Czym jest kaszel?

Kaszel jest nieswoistym mechanizmem obronnym organizmu, mającym na celu usuwanie ciał obcych i wydzieliny z dróg oddechowych. Jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza, zarówno w populacji ludzi dorosłych, jak i dzieci. Ze względu na czas trwania kaszlu dzieli się go na ostry (<3 tygodnie), podostry (3–8 tygodni) i przewlekły (>8 tygodni). Charakter kaszlu może być natomiast suchy, wilgotny lub szczekający, nazywany również kaszlem krtaniowym. Ten ostatni jest często spotykany u dzieci w przebiegu chorób zapalnych krtani i może mu towarzyszyć charakterystyczny dźwięk, tzw. świst krtaniowy.

Kaszel – jakie są jego przyczyny?

Najczęstszą przyczyną kaszlu są zakażenia dróg oddechowych powodujące tzw. przeziębienie czy ostre zapalenie oskrzeli. W przeważającej części są one powodowane przez czynniki wirusowe, a jedynie w około 10% przez zakażenie bakteryjne. Do innych przyczyn kaszlu należą m.in.:

  • ostre zapalenie nosa i zatok – najczęściej o etiologii wirusowej, związane z nadmierną produkcją wydzieliny, która drażniąc drogi oddechowe, wyzwala odruch kaszlu;
  • krztusiec – infekcja wywołana przez bakterię Bordetella pertussis; charakterystyczne w przebiegu krztuśca są nagłe napady silnego kaszlu, trwające do kilku minut, często prowadzące do wymiotów;
  • astma – kaszel u pacjentów z astmą jest spowodowany zarówno zwężeniem dróg oddechowych, jak i nadmierną produkcją wydzieliny;
  • przewlekła obturacyjna choroba płuc – związana z nieodwracalnym (w przeciwieństwie do astmy) zwężeniem dróg oddechowych; u chorych obserwuje się często mokry kaszel i przewlekłą duszność;
  • alergiczny nieżyt nosa – kaszel jest w tym przypadku konsekwencją spływania wydzieliny z nosa po tylnej ścianie gardła;
  • niewydolność serca – przyczyną kaszlu u chorych z niewydolnością serca jest zastój krwi w naczyniach płucnych;
  • zapalenie płuc – może mieć zarówno etiologię wirusową, jak i bakteryjną; nadmierna ilość wydzieliny w drogach oddechowych stymuluje odruch kaszlu;
  • zatorowość płucna – groźna dla życia choroba wywołana zablokowaniem przepływu krwi w naczyniach płucnych przez materiał zatorowy; objawem zatorowości płucnej mogą być m.in. kaszel, duszność i krwioplucie;
  • choroba refluksowa przełyku – może być przyczyną przewlekłego kaszlu nawet u 40% pacjentów; kaszel jest w tym przypadku konsekwencją podrażnienia krtani i gardła przez cofającą się z żołądka kwaśną treść pokarmową i może nasilać się w pozycji leżącej.

Przyczyną przewlekłego kaszlu może być również proces nowotworowy (w tym rak płuc), który zawsze należy brać pod uwagę podczas diagnostyki i różnicowania przyczyny dolegliwości.

Jak rozpoznać kaszel krtaniowy?

Kaszel krtaniowy jest zwykle dość łatwy do rozpoznania z uwagi na charakterystyczne brzmienie. Jest suchy, uporczywy i przypomina szczekanie psa, stąd jego inna nazwa – kaszel szczekający. Pojawia się w przebiegu zapalenia krtani, częściej u dzieci niż u dorosłych, i niejednokrotnie nasila się w godzinach nocnych. Mogą mu towarzyszyć inne objawy: chrypka, utrata głosu, ból gardła i trudności z przełykaniem, gorączka, osłabienie, duszność i świst wdechowy. W przypadku wystąpienia kaszlu krtaniowego, szczególnie u najmłodszych dzieci, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który po badaniu podmiotowym i przedmiotowym zaleci ewentualną dalszą diagnostykę i leczenie.

Szczekający kaszel – jakie badania wykonać?

Rozpoznanie zapalenia krtani u osób ze szczekającym kaszlem i innymi objawami jest zwykle stawiane na podstawie przeprowadzenia dokładnego wywiadu i badania przedmiotowego. W przypadku wątpliwości diagnostycznych lekarz może zalecić wykonanie badań dodatkowych, m.in. morfologii krwi oraz badania poziomu CRP. W rzadkich przypadkach konieczne jest badanie mikrobiologiczne (posiew) odkrztuszanej wydzieliny.

Jak długo trwa kaszel przy zapaleniu krtani?

Ostre zapalenie krtani ma zwykle łagodny, samoograniczający przebieg i trwa od 3 do 7 dni, ale kaszel może utrzymywać się nawet do 3 tygodni. W przypadku kaszlu trwającego powyżej 3 tygodni rozpoznaje się przewlekłe zapalenie krtani, wymagające diagnostyki w kierunku nadkażenia bakteryjnego. W różnicowaniu jego przyczyn warto również wziąć pod uwagę refluks żołądkowo-przełykowy.

Jak wyciszyć kaszel krtaniowy? Metody leczenia

Leczenie pacjentów z kaszlem krtaniowym ma zwykle charakter objawowy i obejmuje oszczędzanie głosu, nawilżanie dróg oddechowych (inhalacje z soli fizjologicznej), unikanie substancji drażniących drogi oddechowe (w szczególności dymu tytoniowego i alkoholu) oraz dietę. Zaleca się nawodnienie (w przypadku osób z gorączką odpowiednio większe) oraz czasowe wykluczenie z jadłospisu ostrych przypraw i potraw. Antybiotyki nie powinny być stosowane rutynowo – czasami podaje się je osobom z bardzo nasilonymi objawami lub podejrzeniem nadkażenia bakteryjnego. W przypadku szczekającego kaszlu, duszności i świstu wdechowego zaleca się podanie leków sterydowych – wziewnie, doustnie lub domięśniowo, a czasem również adrenaliny w nebulizacji.

Autor: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia:

  1. S. Sharma, M. Hashmi, M. Alhajjaj, Cough, „StatPearls”, 2022, dostęp online: marzec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493221/.
  2. G. Gupta, K. Mahajan, Acute Laryngitis, „StatPearls”, 2022, dostęp online: marzec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534871/.

Podobne artykuły

Powiązane pakiety

Pakiet profilaktyka kobieta
Pakiet zawiera zestaw badań pomocnych w ocenie funkcjonowania wielu narządów i układów. Wynik morfologii wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności, możliwych chorób przewlekłych, niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii i nieprawidłowości w układzie krwionośnym. Uzupełnieniem morfologii jest pomiar stężenia żelaza, czyli pierwiastka istotnego w procesie produkcji krwinek czerwonych, którego niedobory u kobiet wynikają najczęściej z przedłużających się i obfitych krwawień miesięcznych. Badanie stężenia CRP potwierdza lub wyklucza obecność toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Za pośrednictwem badań – glukozy i cholesterolu – kontrolowany jest metabolizm węglowodanów i lipidów (tłuszczy). Pomiar stężenia glukozy jest kluczowy w ocenie gospodarki węglowodanowej i diagnostyce podstępnej choroby metabolicznej – cukrzycy. To choroba, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić do groźnych, naczyniowych, neurologicznych i okulistycznych powikłań. Pomiar stężenia cholesterolu całkowitego to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia takich jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu lub choroby tętnic obwodowych. Kolejne badanie, aktywność enzymu ALT służy ocenie funkcjonowania wątroby, czyli organu, który pełni równocześnie około 200 różnych funkcji, a wśród nich najważniejsze jest produkowanie glukozy, magazynowanie witamin i produkcja czynników krzepnięcia oraz usuwanie groźnych dla życia toksyn. Za pośrednictwem badania stężenia kreatyniny, kontrolowana jest praca nerek. Cennym uzupełnieniem pakietu jest pomiar stężenia TSH, czyli hormonu przysadkowego regulującego pracę tarczycy. Ten niewielki gruczoł zlokalizowany na przedniej części szyi, odpowiada m.in. za tempo metabolizmu, temperaturę i stabilność masy ciała, płodność, ale także psychiczne aspekty zdrowia, a pomiar stężenia TSH stanowi ważny element diagnostyki niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Witamina D to parametr coraz częściej oznaczany w diagnostyce zaburzeń odporności i schorzeń o podłożu zapalnym lub autoimmunizacyjnym. To również uznany wskaźnik gospodarki wapniowo - fosforanowej i obrotu kostnego, ważny element diagnostyki osteoporozy, rozwijającej się w następstwie wygaszania czynności hormonalnej jajników (menopauzy).

Pakiet profilaktyka mężczyzna
Pakiet zawiera zestaw badań pomocnych w ocenie funkcjonowania wielu narządów i układów. Wynik morfologii wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności, możliwych chorób przewlekłych, niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii i nieprawidłowości w układzie krwionośnym. Badanie stężenia CRP potwierdza lub wyklucza obecność toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Za pośrednictwem badań – glukozy i cholesterolu – kontrolowany jest metabolizm węglowodanów i lipidów (tłuszczy). Pomiar stężenia glukozy jest kluczowy w ocenie gospodarki węglowodanowej i diagnostyce podstępnej choroby metabolicznej – cukrzycy. To choroba, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić do groźnych, naczyniowych, neurologicznych i okulistycznych powikłań. Pomiar stężenia cholesterolu całkowitego to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia takich jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu lub choroby tętnic obwodowych. W ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych przydatne jest także badanie stężenia kwasu moczowego. Pomiar tego metabolitu stosuje się ponadto w diagnostyce dny moczanowej, będącej częstą przyczyną bólu stawów. Kolejne badanie, aktywność enzymu ALT służy ocenie funkcjonowania wątroby, czyli organu, który pełni równocześnie około 200 różnych funkcji, a wśród nich najważniejsze jest produkowanie glukozy, magazynowanie witamin i produkcja czynników krzepnięcia oraz usuwanie groźnych dla życia toksyn. Za pośrednictwem badania stężenia kreatyniny, kontrolowana jest praca nerek. Cennym uzupełnieniem pakietu jest pomiar stężenia TSH, czyli hormonu przysadkowego regulującego pracę tarczycy. Ten niewielki gruczoł zlokalizowany na przedniej części szyi, odpowiada m.in. za tempo metabolizmu, temperaturę i stabilność masy ciała, płodność, ale także psychiczne aspekty zdrowia, a pomiar stężenia TSH stanowi ważny element diagnostyki niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Witamina D to parametr coraz częściej oznaczany w diagnostyce zaburzeń odporności i schorzeń o podłożu zapalnym lub autoimmunizacyjnym. To również uznany wskaźnik gospodarki wapniowo - fosforanowej i obrotu kostnego, czyli ważny element diagnostyki osteoporozy. To zestaw badań profilaktycznych dobrany przez lekarzy i diagnostów.

E-PAKIET PROFILAKTYCZNY PODSTAWOWY
W pakiecie uwzględniono morfologię krwi - podstawowe badanie oceniające ogólną kondycję organizmu. Badanie wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności organizmu, chorób przewlekłych, możliwych niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii, toczących się infekcji o różnej etiologii czy poważnych chorób hematologicznych. Pomiar stężenia glukozy i poszczególnych składowych lipidogramu pomoże w ocenie Twojego metabolizmu, czyli procesu przemian węglowodanów i lipidów. W ocenie gospodarki węglowodanowej kluczowy jest pomiar stężenia glukozy. Wysokie stężenie glukozy na czczo najczęściej jest wynikiem choroby metabolicznej – cukrzycy, uznanego czynnika ryzyka udaru mózgu. Cukrzyca (szczególnie typu II) jest chorobą podstępną, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić w tym czasie do groźnych, najczęściej naczyniowych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu. Pomiar stężenia poszczególnych składowych lipidogramu to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia, w tym udaru mózgu. Cennym uzupełnieniem pakietu jest badanie stężenia CRP. Podwyższone stężenie CRP wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób sercowo – naczyniowych, np. miażdżycy której konsekwencją może być udar mózgu. Ponadto CRP to niespecyficzny wskaźnik stanu zapalnego, którego stężenie wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, ale także w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych jak reumatoidalne zapalenie stawów i nieswoiste zapalne choroby jelit oraz w chorobach nowotworowych. Doskonałym uzupełnieniem Pakietu profilaktycznego podstawowego są badania umożliwiające: określenie przyczyny anemii (żelazo, ferrytyna, witamina B12, kwas foliowy) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie zaburzeń układu odpornościowego (witamina D, IgG) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie, monitorowanie przebiegu i leczenia chorób metabolicznych (hemoglobina glikowana, Apo B, lipoproteina a) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie niedoboru witamin i minerałów - pakiet dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj   Czas oczekiwania na wyniki e-pakietu w większości laboratoriów wynosi 1 dzień roboczy.* *Czas prezentowany jest w dniach roboczych i może ulec zmianie ze względu na uwarunkowania laboratoryjne i nie stanowi zobowiązania do realizacji usługi w tym czasie. Informację o przewidywanym czasie wykonania wszystkich badań objętych pakietem, zależnie od wybranego punktu pobrań, można sprawdzić na podstronach poszczególnych badań, wybierając placówkę realizacji lub kontaktując się z infolinią.   Uwaga! Jeżeli kupujesz badanie dla dziecka, zrealizuj je w punkcie przyjaznym dzieciom - sprawdź PUNKTY PRZYJAZNE DZIECIOM.
Powiązane badania

CRP, ilościowo
CRP ilościowo. CRP (białko C-reaktywne), jest tzw. białkiem ostrej fazy, szybkim wskaźnikiem (4-8 godzin) uszkodzeń tkanek w wyniku zapalenia, infekcji, martwicy niedokrwiennej mięśni lub urazu. Badanie jest przydatne w diagnostyce i monitorowania le
Tagi

Podobne artykuły