Rak szyjki macicy - przyczyny, objawy i profilaktyka
Dowiedz się więcej
Mammografia – na czym polega i jak się przygotować?
Spis treści:
Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet. Wcześnie wykryty znacząco zwiększa rokowania leczenia. Jednym z badań służących profilaktyce raka piersi jest mammografia. Kiedy zgłosić się na badanie? Do jakiego wieku robi się mammografię? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w poniższym artykule.
Mammografia – co to za badanie?
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród kobiet. Ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem, a większość zachorowań dotyczy kobiet między 55. a 64. rokiem życia. Wcześnie wykryta zmiana znacząco zwiększa rokowanie leczenia, dlatego tak istotną rolę odgrywają badania profilaktyczne raka piersi. Jednym z nich jest mammografia.
Mammografia to badanie obrazowe piersi, w którym wykorzystuje się promieniowanie jonizujące do uzyskania serii zdjęć gruczołów sutkowych. Charakteryzuje się wysoką czułością u kobiet w wieku średnim i podeszłym. Wynika to ze zmieniającej się z wiekiem budowy piersi, które zawierają coraz mniejszą ilość tkanki gruczołowej, zastępowanej tkanką tłuszczową.
Sprawdź również: „Nadżerka szyjki macicy – co warto wiedzieć?”
Mammografia – w jakim wieku ją wykonywać?
W Polsce bezpłatne badanie mammograficzne w ramach środków Narodowego Funduszu Zdrowia przysługuje kobietom pomiędzy 50. a 69. rokiem życia. Mogą one wykonywać mammografię raz na dwa lata lub co roku, jeżeli lekarz uzna to za uzasadnione. U kobiet po 70. roku życia badanie mammograficzne jest przeprowadzane na podstawie skierowania od lekarza, np. ginekologa czy onkologa.
Badania profilaktyczne raka piersi należy rozpocząć dużo wcześniej. Począwszy od 20. roku życia, wszystkie kobiety powinny wykonywać raz do roku USG piersi, a co miesiąc samobadanie gruczołów sutkowych. Zastanawiasz się, jakie zmiany w piersiach powinny niepokoić? Pilnej diagnostyki wymagają wyczuwalne zgrubienia, guzki i zmiany w obrębie skóry gruczołu sutkowego. Niezwłocznie zgłoś się do lekarza również wtedy, jeśli odczuwasz ból piersi lub zauważysz wyciek wydzieliny z brodawki sutkowej.
Jak się przygotować do mammografii?
Badanie mammograficzne nie wymaga od Ciebie specjalnego przygotowania. Nie musisz pozostawać na czczo ani odstawiać żadnych przyjmowanych przewlekle leków. Przed mammografią zostaniesz poproszona o zdjęcie bluzki i biustonosza. Przed wyjściem z domu włóż więc wygodne ubranie. Zabierz też ze sobą wyniki poprzednich badań piersi oraz, jeśli ją masz, dokumentację fotograficzną (wydruki zdjęć, płytki CD lub pendrive).
Mammografia – jak wygląda badanie?
Mammografia jest badaniem wykonywanym najczęściej w pozycji stojącej. Następnie pacjentka umieszcza pierś na specjalnym stoliku. Technik dociska pierś aparatem do mammografii, po czym wykonywane są zdjęcia, zwykle w projekcji czaszkowo-ogonowej oraz skośnej przyśrodkowo-bocznej. Badanie jest najczęściej bezbolesne, może jednak wywoływać pewien dyskomfort. Po zakończeniu badania obydwu piersi i ubraniu się, można wrócić do codziennych czynności. Mammografia trwa zwykle około 15 minut.
Czy mammografia wykrywa raka?
Tak. Mammografia wykrywa raka piersi zarówno u kobiet bez objawów choroby (mammografia przesiewowa), jak i u tych pacjentek, u których istnieje podejrzenie nowotworu (mammografia diagnostyczna). Ostateczne rozpoznanie lekarz stawia jednak dopiero po wykonaniu badania histopatologicznego materiału pobranego ze zmiany.
Co jest lepsze: USG czy mammografia?
USG piersi i mammografia to najczęściej stosowane badania w profilaktyce raka piersi. USG jest lepszą metodą obrazowania u kobiet młodych, u których gruczoł sutkowy zawiera dużą ilość tkanki gruczołowej. Pozwala na odróżnienie torbieli od guzów, nie wykrywa natomiast zwapnień. Mammografia jest czulszym badaniem u kobiet starszych. Umożliwia wykrycie nawet 2–3-milimetrowych złogów wapnia i obrazuje kształt guza.
Dowiedz się również więcej o zespole policystycznych jajników i raku jajnika.
Czy mammografia jest bezpieczna?
Mammografia jest uważana za badanie bezpieczne. Podczas jej wykonywania kobieta jest narażona na działanie promieniowania jonizującego, jest to jednak niewielka dawka. Unika się natomiast wykonywania mammografii u kobiet w ciąży, u których promieniowanie jonizujące mogłoby potencjalnie wpłynąć szkodliwie na rozwijający się płód. Jeśli jest to konieczne, badanie można jednak wykonać nawet u przyszłej mamy.
Tomosynteza, czyli mammografia 3D
Od niedawna dostępna jest nowa metoda badania piersi – tomosynteza (mammografia 3D). Umożliwia ona uzyskanie trójwymiarowego obrazu gruczołów sutkowych. Tomosynteza charakteryzuje się wyższą czułością w wykrywaniu zmian nowotworowych od klasycznej mammografii.
Autor: lek. Agnieszka Żędzian
