Miażdżyca – objawy, przyczyny, leczenie. Jak uchronić się przed jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku?

Artykuły
Redakcja Diagnostyki
Udostępnij
Spis treści:

Miażdżyca jest chorobą, która dotyka aortę i tętnice średniej wielkości. To przewlekły proces zapalny prowadzący do zwężenia światła tętnic w wyniku powstawania blaszki miażdżycowej. Konsekwencją tego jest zmniejszenie przepływu krwi i niedotlenienie narządów. Objawy miażdżycy wcale nie muszą być oczywiste! Chcesz wiedzieć, do czego może doprowadzić miażdżyca? Zapoznaj się z poniższym tekstem.

Czym jest miażdżyca?

O miażdżycy mówimy wtedy, gdy dochodzi do nadmiernego odkładania się związków tłuszczowych w tętnicach. Komórki żerne (makrofagi) pochłaniają gromadzący się pod śródbłonkiem naczyń „zły cholesterol” (LDL) i przekształcają w komórki piankowate. Cholesterol i komórki piankowate tworzą w ścianie tętnic blaszkę miażdżycową. Powstająca w ścianie blaszka powoduje wpuklanie ściany do środka naczynia, co utrudnia przepływ krwi równocześnie zmniejszając elastyczność naczyń. Narastająca blaszka może doprowadzić do powstania stanu zapalnego naczynia nasilającego ujemne konsekwencje dla funkcjonowania naczynia

Kiedy blaszka miażdżycowa pęknie do światła naczynia, w naczyniu powstaje zakrzep. Może on zablokować naczynie i spowodować nagłe niedokrwienie obszaru, który zaopatruje dana tętnica. Pękają głównie młode blaszki miażdżycowe pozbawione tkanki włóknistej. Niestety konsekwencją tego jest fakt, że osoba, która do tej pory nie odczuwała żadnych objawów miażdżycy, może niespodziewanie doświadczyć zawału serca. Jak widać, skutki miażdżycy mogą być bardzo poważne. Z czasem blaszka miażdżycowa ulega zwłóknieniu i ryzyko pęknięcia spada. Jednak powoduje to zwężenie światła tętnicy i zmniejszenie przepływ krwi, przez co pojawiają się objawy niedokrwienia. To jeden z podstawowych symptomów, stanowiący przesłankę do wdrożenia diagnostyki miażdżycy.

Do czego może doprowadzić miażdżyca? Niestety – do wielu poważnych schorzeń. Konsekwencje miażdżycy mogą być nawet śmiertelne.

Diagnostyka miażdżycy. Jakie badania wykonać?

Żeby stwierdzić miażdżycę, należy wykonać szereg laboratoryjnych badań diagnostycznych. Na szczęście większość z nich można wykonać z pojedynczego pobrania krwi. Są to między innymi:

  • Lipidogram – profil lipidowy, na który składa się:
    • cholesterol LDL, potocznie nazywany „złym cholesterolem”,
    • cholesterol HDL, czyli „dobry cholesterol,
    • cholesterol nie-HDL,
    • trójglicerydy TG.

Przed badaniem należy zachować co najmniej 12-godzinny post. Lipidogram powinien być wykonywany regularnie przez każdą osobę powyżej 20. roku życia.

  • CRP – czyli białko C-reaktywne. Jest markeremstanu zapalnego przebiegającego w organizmie. Wysokie stężenie CRP może świadczyć o miażdżycy lub o stanie zapalnym innego pochodzenia, co wymaga dalszej diagnostyki.
  • Fibrynogen – jego wysoki poziom może oznaczać stan zapalny w organizmie. Zmienia on właściwości krwi i bierze udział w tworzeniu się zakrzepów w miejscach zmian zapalnych takich jak blaszka miażdżycowa. Wraz z CRP i lipidogramem traktujemy go jako marker miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych.

Sprawdź gotowy e-Pakiet badań na miażdżycę – kliknij.

Skąd bierze się miażdżyca? Przyczyny choroby

Pierwotne zmiany miażdżycowe mogą pojawić się już w trakcie rozwoju płodu i jest to proces niezależny od poziomu cholesterolu we krwi matki. Miażdżyca rozwija się u wszystkich ludzi, jednak objawy zwykle pojawiają się dopiero po 50. roku życia. Rozwój miażdżycy zależy od predyspozycji genetycznych i czynników takich jak:

  • waga – zwiększona masa ciała i nadwaga nawet już u dzieci i młodzieży mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych takich zespół metaboliczny czy cukrzyca typu drugiego,
  • cholesterol – wysoki poziom cholesterolu LDL i niski HDL zwiększa ryzyko powstawania ognisk miażdżycowych,
  • nadciśnienie tętnicze,
  • palenie papierosów,
  • wiek i płeć – u mężczyzn ryzyko pojawienia się problemów sercowo-naczyniowych wzrasta po 45. roku życia, u kobiet po menopauzie z powodu braku czynników chroniących,
  • cukrzyca,
  • siedzący tryb życia,
  • brak aktywności fizycznej.

Niestety, przyczyny miażdżycy zazwyczaj się nakładają.

Objawy miażdżycy

Symptomy choroby zależą od umiejscowienia zmian miażdżycowych. Jeśli dotyczą one tętnic kończyn dolnych, wtedy chory będzie odczuwał ból mięśni w nogach przy chodzeniu. Może się pojawić ból w palcach lub w stopie w czasie spoczynku, który nasila się w nocy. Pojawiać mogą się zmiany martwicze i owrzodzenia.

W przypadku tętnic zaopatrujących mózg w krew, może dojść do niedokrwienia i objawów takich jak zawroty głowy, dezorientacja, niedowład, zaburzenia pamięci, zaburzenia widzenia, omdlenia, a w cięższych przypadkach nawet do udaru mózgu. Przy miażdżycy występującej w tętnicach nerkowych może dojść do niewydolności nerek i do nadciśnienia tętniczego.

Jak leczyć i jak zapobiegać miażdżycy?

Dawniej uważano, że miażdżyca jest procesem nieodwracalnym. Teraz jednak wiemy, że blaszka miażdżycowa może ulec zmianom w wielu kierunkach. Przy istotnych zmianach miażdżycowych stosuje się leczenie chirurgiczne, czyli operacyjne usunięcie blaszki miażdżycowej, ominięcie zwężonego fragmentu (bypass), poszerzanie wewnątrznaczyniowe zwężonych tętnic i wszczepienie do nich stentu (wewnętrznego rusztowania).

Bardzo ważne jest również zapobieganie powstawaniu zmian miażdżycowych przez zmianę stylu życia. Zdrowsze jedzenie, rzucenie palenia, zwiększenie wysiłku fizycznego – to wszystko odpowiedź na pytanie: „Jak zapobiegać miażdżycy?”. Należy też zadbać o prawidłową masę ciała, ograniczyć produkty zawierające dużą ilość tłuszczów (szczególnie zwierzęcych), zwiększyć spożycie warzyw i owoców.

Ważne jest też regularne badanie poziomu cholesterolu i glukozy we krwi.

Chcesz się dowiedzieć, czy grozi Ci miażdżyca? Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty DIAGNOSTYKI. Nie czekaj na pojawienie się pierwszych objawów, działaj już dziś!

Bibliografia:

Nadciśnienie tętnicze – objawy, przyczyny, leczenie i badanie
Czwarta fala pandemii - kiedy nas czeka?