Nietrzymanie moczu – z czego wynika i jak sobie poradzić?

Nietrzymanie moczu, inaczej inkontynencja moczowa, jest to niekontrolowane i mimowolne, niezależne od naszej świadomości oddawanie moczu. Ze względu na kłopotliwość sytuacji stanowi istotny problem utrudniający codzienne funkcjonowanie i obniżający komfort życia. Najczęściej jest przypadłością kobiet oraz osób w podeszłym wieku. Jakie są przyczyny nietrzymania moczu i jak można sobie z nim poradzić?

Nietrzymanie moczu – przyczyny

Statystyki pokazują, że z problemem nietrzymania moczu zmaga się około 20% kobiet po 40 roku życia. W populacji osób po 80 roku życia nietrzymanie moczu dotyka już 50% kobiet i około 30% mężczyzn. Niestety ze względu na to, że problem ten dla pacjentów jest wstydliwy oraz często ukrywany przed lekarzem, przedstawiona statystyka zachorowań jest mało wiarygodna.

Wśród przyczyn nietrzymania moczu wymienia się przede wszystkim przebyte ciąże oraz porody siłami natury, operacje ginekologiczne, choroby gruczołu krokowego i stan po usunięciu prostaty. Za czynnik predysponujący do wystąpienia nietrzymania moczu uważa się również podeszły wiek, nadwagę i otyłość, menopauzę, zaparcia, choroby metaboliczne – cukrzycę, choroby neurologiczne – chorobę Parkinsona i czynniki genetyczne (rodzinne występowanie problemu). Ryzyko zachorowania zwiększać może palenie papierosów i nawracające zakażenia układu moczowego.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu

Wysiłkowe nietrzymanie moczu to najczęstszy rodzaj inkontynencji. Jak nazwa wskazuje pojawia się w trakcie wykonywania wysiłku fizycznego, kichania i kaszlu, wchodzenia po schodach. Schorzenie charakteryzuje się brakiem odczuwalnego parcia na mocz. Rozróżnia się trzy stopnie zaawansowania wysiłkowego nietrzymania moczu. W III stopniu zaawansowania mimowolne oddawanie moczu pojawia się nawet w trakcie czynności niewymagających wysiłku, czyli stania, leżenia i chodzenia.  

Naglące nietrzymanie moczu

Naglące nietrzymanie moczu charakteryzuje się pojawieniem nagłego parcia na pęcherz i pilnej, niemożliwej do opanowania potrzeby oddania moczu. Problem pojawia się zarówno w dzień jak i w nocy. Często jest to objaw schorzenia określanego mianem pęcherza nadreaktywnego.

Nietrzymanie moczu z przepełnienia

Nietrzymanie moczu z przepełnienia to rodzaj inkontynencji, pojawiający się w sytuacji znacznego wypełnienia pęcherza moczowego. Mocz oddawany jest w niewielkich ilościach, kropelkami, z odczuwalnym trudem i bólem przy mikcji. Nieprzyjemne dla pacjenta jest również przewlekłe uczucie ciągle nieopróżnionego pęcherza. Ten rodzaj nietrzymania moczu towarzyszy często procesom chorobowym toczącym się w obrębie prostaty (przerost prostaty, nowotwór prostaty) oraz schorzeniom neurologicznym.

Jakie ćwiczenia warto wykonywać?

W poprawie funkcjonowania pracy pęcherza skuteczne jest ćwiczenie mięśni układu moczowego, szczególnie mięśni Kegla. Mięśnie Kegla są mięśniami dna miednicy, które w sytuacji uszkodzenia lub osłabienia prowadzą do pojawienia się problemu nietrzymania moczu. Mięśnie Kegla należy ćwiczyć codziennie i systematycznie. Ćwiczenia polegają na naprzemiennym napinaniu i rozluźnianiu mięśni zlokalizowanych w okolicy krocza i pochwy. Pomocny w ułożeniu programu ćwiczeń, pomagających w eliminacji lub złagodzeniu skutków nietrzymania moczu jest fizjoterapeuta uroginekologiczny.

Na czym polega leczenie?

Nietrzymanie moczu jest objawem, więc w jego leczeniu najważniejsze jest właściwe zdiagnozowanie przyczyny inkontynencji.  W zależności od rodzaju nietrzymania moczu stosuje się leczenie farmakologiczne, chirurgiczne oraz fizjoterapię. Metody leczenia mają na celu wzmocnienie mięśni dna miednicy, poprawienie kontroli nerwowo-mięśniowej oraz przywrócenia prawidłowej anatomii układu moczowego. Często w leczenie nietrzymania moczu zaangażowany jest interdyscyplinarny zespół specjalistów obejmujący chirurga, ginekologa, urologa, neurologa i fizjoterapeutę.