Nokturia - objawy, przyczyny, leczenie

Nokturia jest określana jako dolegliwość, która przynajmniej dwukrotnie w trakcie nocy zmusza do wybudzenia ze snu w celu oddania moczu, pomimo wcześniejszego opróżnienia pęcherza moczowego. Jest objawem znacznie pogarszającym jakość życia pacjentów, gdyż stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń snu. Jakie mogą być przyczyny i konsekwencje nokturii?

Jakie są przyczyny nokturii?

Prawidłowo u osoby zdrowej w trakcie nocy produkowane jest około 30% moczu wydalanego w czasie całej doby. Zwiększenie tej ilości prowadzi do konieczności oddawania moczu także w przeciągu nocy. Trywialną przyczyną nokturii może być nadmierne spożycie płynów w ciągu całego dnia lub bezpośrednio przed snem oraz wieczorne stosowanie leków diuretycznych (moczopędnych). Niestety nokturia może być objawem towarzyszącym wielu chorobom. Wśród nich wymienia się cukrzycę, zaburzenia w wydzielaniu i działaniu wazopresyny (moczówka prosta centralna, moczówka prosta nerkowa, poliuria nocna), zastoinową niewydolność serca, nadreaktywność wypieracza pęcherza oraz choroby gruczołu krokowego (prostaty). Nokturia może być także skutkiem choroby psychicznej (schizofrenia, zaburzenia afektywne, lękowe, zaburzenia odżywiania) w której tzw. polidypsja, czyli uczucie zwiększonego pragnienia, powoduje przyjmowanie nadmiernej ilości płynów oraz w konsekwencji potrzebę oddawania moczu, również w trakcie nocy.

Jakie są objawy nokturii?

Nokturia jest objawem wielu chorób, więc w zależności od choroby podstawowej towarzyszyć jej mogą dodatkowo inne symptomy:

• W przypadku cukrzycy będzie to nieprawidłowe stężenie glukozy we krwi, polifagia (nadmierny apetyt), polidypsja (nadmierne pragnienie). Mogą to być także objawy neuropatii (zaburzenia czucia), schorzenia sercowo – naczyniowe i zaburzenia okulistyczne.
• W przebiegu moczówki prostej charakterystyczne jest odwonienie, ogólne osłabienie, bóle głowy, brak logicznego kontaktu, skurcze i bóle mięśniowe wynikające z zaburzeń elektrolitowych. Obserwuje się utratę masy ciała, niskie ciśnienie tętnicze i tachykardię (szybka akcja serca).
• W chorobach gruczołu krokowego (przerost gruczołu krokowego, proces nowotworowy) charakterystycznym objawem jest oddawanie moczu w niewielkich ilościach, kropelkami z towarzyszącym bólem i uczuciem niecałkowitego opróżnienia pęcherza.
• W zastoinowej niewydolności serca pacjenta niepokoić będą obrzęki, kołatanie i nieprawidłowa, szybka praca serca (tachykardia), duszności, osłabienie wydolności fizycznej oraz suchy kaszel.

Nokturia – wpływ na jakość życia

Z danych epidemiologicznych wynika, że nokturia dla osób borykających się z tym problemem należy do jednych z najbardziej uciążliwych objawów choroby, która ją wywołuje. Stanowi ona dyskomfort zarówno dla samego pacjenta, partnera życiowego i domowników, którym wielokrotne, nocne korzystanie z toalety zaburza prawidłowy sen. Udowodniono, że jakość snu i poprawne funkcjonowanie w trakcie dnia znacząco pogarsza wybudzenie w przeciągu pierwszych 4 godzin od zaśnięcia. Nokturia nawet niejednokrotnie prowadzi do nocnego wybudzenia, co z kolei prowadzi do pogorszenia samopoczucia, spadku koncentracji, obniżenia wydajności zawodowej. Zaburzenia snu zwiększają ryzyko depresji, chorób układu sercowo – naczyniowego i zaburzeń metabolicznych np. cukrzycy. Z powyższych powodów należy dążyć do ustalenia i eliminowania przyczyn nokturii, za pomocą odpowiednio dobranej terapii.

Nokturia – leczenie

Ponieważ nokturia jest objawem choroby, jej zwalczanie wymaga zdiagnozowania przyczyny. Leczenie nokturii polega przede wszystkim na terapii choroby podstawowej, czyli wymienionej wcześniej choroby gruczołu krokowego, cukrzycy, zaburzeń związanych z wydzielaniem i działaniem wazopresyny, lub choroby psychicznej. Problem nokturii należy zgłosić lekarzowi rodzinnemu lub interniście, który na podstawie wstępnych wyników badań pokieruje pacjenta do lekarza o właściwej specjalizacji. Prawidłowa diagnoza zaburzenia jest szansą dla pacjenta na ustąpienie uciążliwego objawu i znaczną poprawę jakości życia.