Przewlekły nieżyt nosa – czy to alergia? Przyczyny i diagnostyka

Długotrwale utrzymujący się katar, częste kichanie oraz uczucie spływającej śluzowo- ropnej wydzieliny po tylnej stronie gardła to symptomy, które mogą wskazywać na przewlekły nieżyt nosa. Objawy często utrzymują się kilka miesięcy. Schorzenie może także przebiegać z okresami remisji i zaostrzeń. Najczęściej dolegliwość jest wynikiem ostrych, powtarzających się bakteryjnych lub wirusowych zakażeń nosa oraz zatok przynosowych, alergii, a także innych chorób towarzyszących. Nieleczony nieżyt nosa prowadzi do wielu powikłań, dlatego ważne, by chory był pod stałą opieką lekarza.

Czym charakteryzuje się przewlekły nieżyt nosa?

Przewlekły nieżyt nosa przybiera kilka postaci, które różnią się od siebie rodzajem dolegliwości oraz objawami:

• przerostowy przewlekły nieżyt nosa –występuje zazwyczaj wraz z polipami nosa. Wiąże się z upośledzeniem jego drożności;
• przewlekły idiopatyczny nieżyt nosa (naczynioruchowy) −występuje na skutek nagłej zmiany temperatury lub przegrzania stóp i pleców. Głównym czynnikiem jest rozszerzenie naczynek w jamie nosowej, co powoduje pojawienie się obrzęku i kataru;
• przewlekły cuchnący nieżyt nosa (ozena) – oprócz typowych objawów ozenie towarzyszy przykry cuchnący zapach z ust. Dolegliwość dotyczy niemal wyłącznie kobiet;
• przewlekły zanikowy nieżyt nosa – objawia się suchością błony śluzowej, która ulega stopniowemu ścieńczeniu. Predysponuje także do powstawania krwawiących strupów wewnątrz nosa.

Objawy przewlekłego nieżytu nosa

Chory cierpi przede wszystkim na chroniczny katar oraz ciągły wypływ śluzowo- ropnej wydzieliny, która zalegając w jamach nosowych, doprowadza do powstania stanu zapalnego i obrzęku błony śluzowej nosa. Te wszystkie objawy pociągają za sobą niemożność oddychania przez nos − osoba cierpiąca na przewlekły nieżyt nosa zmuszona jest oddychać przez usta, co powoduje dyskomfort oraz prowadzi do zaburzenia toru oddychania. Chorzy skarżą się również na kaszel, spowodowany podrażnieniem przez spływającą po tylnej ścianie gardła wydzielinę z nosa.

Infekcji mogą towarzyszyć także częste bóle głowy, objawy wirusowego zapalenia spojówek – zaczerwienienie, swędzenie i łzawienie oczu. Jeśli objawy przewlekłego nieżytu nosa utrzymują się kilka miesięcy, wówczas bardzo często dochodzi do upośledzenia zmysłu węchu.

Przyczyny przewlekłego nieżytu nosa

Przewlekły nieżyt nosa najczęściej jest spowodowany długotrwałymi, powtarzającymi się infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi nosa oraz zatok przynosowych. Do rozwoju choroby predysponują także nieprawidłowości anatomiczne takie, jak skrzywienie przegrody oraz przerost małżowin nosowych. Czynnikami ryzyka stają się choroby związane z zaburzonym oczyszczaniem śluzowo-rzęskowym (zespół Kartagenera, zespół Younga, czy mukowiscydoza). Do przyczyn przewlekłego nieżytu nosa należą również:

• czynniki hormonalne (np. niedoczynność tarczycy),
• czynniki jatrogenne (np. wentylacja mechaniczna, założenie zgłębnika nosowo-żołądkowego),
• przebyte zakażenie górnych dróg oddechowych,
• czynniki genetyczne (polipy nosa),
• styl życia – palenie papierosów.

Schorzenie może być również wynikiem alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa. Mówimy wówczas o alergicznym nieżycie nosa. Pojawia się w wyniku nieprawidłowej odpowiedzi układu odpornościowego na kontakt z alergenami. Ponadto do rozwoju przewlekłego nieżytu nosa przyczyniają się szkodliwe warunki pracy – wówczas, gdy chory codziennie narażony jest na wdychanie różnego rodzaju drażniących pyłów oraz wziewnych alergenów (pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, grzyby) wzrasta ryzyko rozwoju schorzenia. Także długotrwałe przyjmowanie niektórych leków takich, jak inhibitory konwertazy angiotensynowej oraz sympatykomimetyki, po pewnym czasie mogą doprowadzić do rozwoju choroby.

Diagnostyka przewlekłego nieżytu nosa

Oprócz badań obrazowych takich, jak endoskopia nosa oraz zatok przynosowych, a także tomografia komputerowa (TK), diagnostyka przewlekłego nieżytu nosa opiera się również na badaniach laboratoryjnych. Aby dostosować odpowiednie leczenie oraz stwierdzić, czy chory cierpi na przewlekły nieżyt nosa, spowodowany infekcją wirusową lub bakteryjną, lekarz zleca badanie wymazu z nosa i nosogardzieli.

Jeśli schorzenie jest spowodowane infekcją bakteryjną, zaleca się wykonanie badania OB, leukocytozy, badania moczu, oraz morfologii krwi. Poszukując przyczyny przewlekłego nieżytu nosa, specjalista może zalecić także oznaczenie stężenia immunoglobulin, a także testów w kierunku alergii.

Dzięki prawidłowej diagnozie możliwe jest dobranie skutecznych metod leczenia, co pozwala pozbyć się uciążliwych objawów przewlekłego nieżytu nosa, dlatego osoby zmagające się z chronicznym katarem oraz zatkanym nosem, powinny być pod stałą opieką lekarza.

Wszystkie niezbędne badania laboratoryjne wykonasz w DIAGNOSTYCE. Zachęcamy również do konsultacji online z lekarzem. Pamiętaj, że lekceważenie symptomów, czy leczenie na własną rękę, może prowadzić do nieodwracalnych zmian dróg oddechowych.

Bibliografia:

• Interna Szczeklika, pod red. P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
• https://diag.pl/sklep/badanie/kategoria/alergologia/