Rola progesteronu w organizmie mężczyzny

Progesteron to steroidowy hormon płciowy konieczny do zaistnienia i podtrzymania ciąży. Występuje on jednak również w organizmie mężczyzny, gdzie odgrywa liczne funkcje. Odpowiada m.in. za budowę ciała, popęd seksualny, stan skóry, przyrost lub spadek tkanki mięśniowej. Sprawdź, co może oznaczać nieprawidłowy poziom progesteronu u mężczyzn.

Za co odpowiada progesteron u mężczyzn?

Testosteron to bez wątpienia najbardziej znany, choć nie jedyny męski hormon płciowy. Naturalna jest również obecność progesteronu. Hormon ten kojarzony jest przede wszystkim z kobiecym organizmem, lecz w niewielkich ilościach występuje również u mężczyzn. Produkowany jest w jądrach i nadnerczach, a syntetyzowany z cholesterolu. Metabolizm tego hormonu odbywa się przede wszystkim w wątrobie i w nerkach, w śladowych ilościach w innych narządach (np. w mięśniach).

Progesteron u mężczyzn odgrywa bardzo ważną rolę w zapobieganiu rozwojowi raka gruczołu krokowego. Reguluje proces przekształcania się testosteronu w dihydrotestosteron. Zbyt wysoki poziom tego drugiego wiąże się z ryzykiem chorób nowotworowych prostaty. Hormon ten odpowiada za regulację wydzielania testosteronu i estrogenów – pełni funkcję metabolitu pośredniego w syntezie androgenów. Jego odpowiedni poziom zapobiega osteoporozie. Progesteron u mężczyzn wpływa też na: ośrodkowy układ nerwowy, sen, układ odpornościowy i poziom tkanki tłuszczowej. Chroni przed arytmią, wpływa na wytwarzanie płytek krwi i działanie układu krzepnięcia.

Sprawdź, jakie testy wykonywane są w ramach e-pakietu hormonalnego dla mężczyzn.

Jak zbadać poziom progesteronu u mężczyzn?

Badanie progesteronu zazwyczaj przeprowadza się jednocześnie z badaniem testosteronu. Oznaczenia tych hormonów dokonuje się głównie w diagnostyce zaburzeń płodności u mężczyzn i przy podejrzeniu występowania guzów produkujących progesteron. Zastanawiasz się, jak zbadać poziom testosteronu i progesteronu? Materiałem do badania jest krew. Pobiera się ją najczęściej z naczynia położonego w dole łokciowym. Procedura pobrania krwi nie różni się od przeprowadzanej standardowo.

Pobranie próbki krwi do badania progesteronu u mężczyzn nie wymaga specjalnego przygotowania. W odróżnieniu od kobiet mężczyźni mogą stawić się na badania w dowolnym momencie. W przypadku pań oznaczenia tego hormonu dokonuje się w określonej fazie cyklu miesiączkowego. Na badanie należy zgłosić się z rana z uwagi na dobowe wahania w poziomie progesteronu. Nie ma potrzeby bycia na czczo.

Pamiętaj o poinformowaniu lekarza o stosowanych przez Ciebie medykamentach, na wyniki badania progesteronu mogą bowiem wpływać niektóre leki, zwłaszcza te działające na układ endokrynny, czyli hormonalny.

Pamiętaj, aby nie interpretować samodzielnie wyników badania progesteronu. Zgłoś się z nimi do lekarza, który na podstawie wszystkich wyników zleconych badań i uzyskanych od Ciebie informacji z wywiadu zdecyduje o pogłębieniu diagnostyki, opracowaniu i wdrożeniu stosownego leczenia.

Możliwe przyczyny odchyleń od normy w poziomie progesteronu u mężczyzn

Zarówno za niski, jak i za wysoki progesteron u mężczyzn wymaga konsultacji lekarskiej. Nieprawidłowe wartości tego hormonu mogą być efektem rozmaitych problemów zdrowotnych. Niedobór progesteronu u mężczyzn bywa konsekwencją uszkodzenia podwzgórza lub przysadki mózgowej. Dodatkowo do obniżenia jego poziomu dochodzi (podobnie jak w przypadku testosteronu) na skutek niedostatecznej aktywności fizycznej i stosowania niewłaściwej diety.

Objawami niskiego poziomu progesteronu u mężczyzn są przede wszystkim: zaburzenia erekcji, przyrost tkanki tłuszczowej, utrata masy mięśniowej, ginekomastia (przerost gruczołu piersiowego). Dodatkowo pojawić się mogą problemy skórne – głównie trądzik, wzmożona utrata włosów, bóle mięśniowo-stawowe. Niekiedy dochodzi również do wzrostu poziomu cukru we krwi. Niski poziom progesteronu może zaburzać pracę gruczołu krokowego i tarczycy.

Za wysoki poziom progesteronu może świadczyć o wrodzonym przeroście nadnerczy. To grupa uwarunkowanych genetycznie chorób, które charakteryzują się zbyt intensywnym wydzielaniem androgenów nadnerczowych (hormony płciowe o budowie sterydowej) i jednoczesnym niedoborem kortyzolu (hormon steroidowy, główny przedstawiciel glikokortykosteroidów). Przyczynami tego stanu mogą być również rak jądra i niewydolność wątroby.

Podwyższony progesteronu u mężczyzn może objawiać się: ciągłym zmęczeniem, niskim popędem seksualnym, nadmierną suchością skóry, zaburzeniami płodności, a w ciężkich przypadkach bezpłodnością, oligospermią (obniżona ilości plemników w nasieniu), odkładaniem się tkanki tłuszczowej przy jednoczesnym problemie z budowaniem masy mięśniowej, obniżeniem nastroju, a nawet depresją.

Jak obniżyć/zwiększyć poziom progesteronu u mężczyzn?

W przypadku nieprawidłowego poziomu progesteronu lekarz ustala odpowiednie leczenie adekwatnie do przyczyn odchyleń od normy tego hormonu. Możesz wspomagać się jednak dietą. Istnieją składniki pokarmowe, które podnoszą i obniżają poziom progesteronu. Naturalnym sposobem na zwiększenie stężenia tego hormonu jest spożywanie produktów bogatych w: cynk (znajdziesz go zwłaszcza w owocach morza, nasionach, kaszach), magnez (główne jego źródła to szpinak, gorzka czekolada), witaminę C (bogate są w nią cytrusy, papryka, pietruszka) i witaminę B6 (znajdziesz ją w bananach, podrobach, rybach). Z diety mężczyzny z podwyższonym progesteronem zniknąć powinny tłuszcze trans i przetworzona żywność.

Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia

1. M. Ginalska-Malinowska, Wrodzony przerost nadnerczy u dzieci i młodzieży – diagnostyka i leczenie, „Pediatria po Dyplomie” 2012, nr 5. Online: https://podyplomie.pl/pediatria/12171,wrodzony-przerost-nadnerczy-u-dzieci-i-mlodziezy-diagnostyka-i-leczenie [dostęp: 20.07.2023].
2. A. Gomuła, Wpływ hormonów płciowych i neurotransmiterów na funkcje i zachowania seksualne, „Seksuologia Polska” 2006, t. 4, nr 1, ss. 21–26, 28–30.